پاسخ امام رضا (ع) دربارۀ طمع بخشش گناهان به بهانۀ محبت ائمه

به گزارش  خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، شاید هر کدام از ما با این دست افراد مواجه شدیم که به اعتماد کرامت بی‌حد اهل بیت علیهم‌السلام، انجام هر عمل قبیحی را بر خود مباح می‌دانند. وقتی به این عده گفته می‌شود این عمل شما با محبتتان به ائمه در تضاد است، استدلالشان این است که در آن دنیا ما را شفاعت می‌کنند و گناهان ما را مورد بخشش قرار می‌دهند. 

برای پاسخ به این سؤال باید گفت درست است که روایات فروانی داریم مبنی بر اینکه اهل بیت تمام محبان و حتی دوستدار محبّ خویش را در قیامت وارد بهشت می‌کنند، اما نباید از مکافات عمل در دنیا و برزخ غافل بود؛ همچنان که خطاها به خودیِ خود دارای اثر وضعی هستند. به تعبیر امیر مؤمنان (ع) در فرازهای ابتدایی دعای کمیل، گناهان در دنیا حداقل سه عقوبت را به همراه دارند که شامل دریده شدن پردۀ عصمت، نزول سختی و نقمت، تغییر در نعمت‌ها، حبس دعا و نزول بلاست. حضرت به ما می‌آموزند نسبت به این پنج گناه از خداوند تقاضای مغفرت کنیم. همچنان که اعمال ناپاک در برزخ افراد اثر منفی می‌گذارند و پس از مرگ گریبانگیر آنها خواهد شد؛ از این جهت است که امام صادق علیه‌السلام در روایتی فرمود «أَمَّا فِی الْقِیَامَةِ فَکُلُّکُمْ فِی الْجَنَّةِ بِشَفَاعَةِ النَّبِیِّ الْمُطَاعِ أَوْ وَصِیِّ النَّبِیِّ وَ لَکِنِّی وَ اللَّهِ أَتَخَوَّفُ‏ عَلَیْکُمْ فِی الْبَرْزَخِ‏»؛ یعنی همه شما شیعیان به شفاعت پیامبری که اطاعتش کردید و یا وصیّ ایشان داخل بهشت می‌شوید، اما به خدا سوگند آنچه بر شما می‌ترسم برزخ است. (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏3، ص242)

نکتۀ دیگر اینکه خداوند در 16 آیه از قرآن از قاعده‌ای به نام «حبط عمل» یعنی نابودی اعمال یاد می‌کند؛ یعنی ممکن است تمام اعمال مثبت فرد به واسطۀ انجام یک خطا از پرونده‌اش حذف شود؛ این مسئله نیز اثر وضعی خاص خود را به همراه خواهد داشت و ممکن است فرد را به واسطۀ سنت «استدراج)، به تدریج از توفیق محبت عترت به‌سوی بی‌تفاوتی و در مرحلۀ بعد انکار ایشان سوق دهد. بارها با این دست افراد در پیرامون خود مواجه شدیم.  

در انتها این توصیه‌ امام رضا علیه‌السلام در لزوم هماهنگی عمل صالح با حب عترت حجتی بر تمام محبان و شیعیان خواهد بود. حضرت می‌فرماید «لا تَدْعُوا الْعَمَلَ الصّالِحَ وَ الاِْجْتِهادَ فِى الْعِبادَةِ إِتِّکالاً عَلى حُبِّ آلِ مُحَمَّد وَ لا تَدْعُوا حُبَّ آلِ مُحَمَّد لاَِمْرِهِمْ إِتِّکالاً عَلَى الْعِبادَةِ فَإِنَّهُ لا یُقْبَلُ أَحَدُهُما دُونَ الاْخَرِ.» یعنی مبادا اعمال صالح و کوشش در عبادت را به اتّکاى دوستى آل محمّد رها کنید، و مبادا دوستى آل محمّد را به اتّکاى اعمال صالح از دست بدهید، زیرا هیچ کدام از این دو، به تنهایى پذیرفته نمى‌شود.