نیازمند حضور چهره‌های تحولگرا و ریسک‌پذیر در دانشگاهها و بخش‌های علمی هستیم
معاون پژوهشی وزارت علوم در دوره‌های گذشته اولویت‌های وزارت علوم در بخش‌های مختلف را تشریح کرد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم، با تغییر دولت و ورود افراد جدید به بخش‌های مدیریتی کشور انتظار تغییر در رویکردها و عرصه‌های مختلف کشور دور از انتظار نیست. یکی از این بخش‌ها دانشگاه و بخش‌های تصمیم‌گیر برای فعالیت‌های علمی، فرهنگی و سیاسی کشور است که وزارت علوم به‌عنوان متولی و سکاندار اصلی این موضوع بیش از همه نسبت به ایجاد تغییر در این بخش ها نقش و سهم دارد.
زلفی‌گل وزیر علوم در برنامه‌های مختلف نسبت به ضرورت تحول در این بخش تأکید کرده است: "به‌نظر راهی جز تحول نداریم، باید نگاه خود را به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی تغییر دهیم. سیستم‌های مدیریتی، سنجشی و انگیزشی وزارت علوم را بازنگری کنیم، اینکه بخشی از پتانسیل و ظرفیت آموزش عالی را به‌سمت نیاز‌های جامعه هدایت کنیم تا نتیجه آن رونق و جهش تولید شود."
وی که بارها اعلام کرده است برای انجام این کار‌ها برنامه دارد از ایجاد سیستم‌هایی که نتیجه آن خروجی‌های متناسب با پیشرفت‌های علمی و گسترش مرز‌های دانش و تحقیقات کاربردی در راستای نیاز‌های جامعه و خلق و تولید ثروت از علم باشد تا خروجی آن دانش‌آموختگان کارآفرین از دانشگاهها باشد در دوران مدیریت خود گفته است.
در گفت‌وگو با مهدی‌نژاد، معاون پژوهشی وزارت علوم در دولت دهم و از اعضای هیئت علمی دانشگاه راهکارها و زمینه‌های لازم برای تغییر و تحول در دانشگاهها و بخش‌های علمی فناوری کشور را جویا شدیم.
وی با اشاره به اینکه در همه دوره‌ها برنامه‌ریزی‌ها، تصمیمات، اقدامات و تدابیر سازمان‌ها باید با سیاست‌ها و برنامه‌های محوری رئیس دولت هم‌سو و سازگار باشد گفت: در طول انتخابات این دوره همه کاندیداها بدون استثنا اولویت کشور را بحثهای اقتصادی در راستای حل مشکلات معیشتی، تورم، گرانی و بیکاری ـ به‌طور خاص اشتغال دانش‌آموختگان دانشگاهی ـ و ارتقای بهره‌وری اقتصادی اعلام کردند، لذا همه وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌ها در دولت باید همراه و هماهنگ با برنامه‌های دولت در این مسیر باشند.
** ظرفیت‌های نهفته پژوهشی در پایان‌نامه‌های دانشجویی
این استاد دانشگاه با بیان اینکه وزارت علوم هم از این قضیه مستثنی نیست، تأکید کرد: با یک حساب سرانگشتی و با در در نظر گرفتن هزینه و قیمت زیرمجموعه‌هایی که زیر نظر دانشگاهها که در واقع زیرمجموعه وزارت علوم محسوب می‌شوند مانند زمین، آزمایشگاه، تجهیزات و... به‌قیمت امروز شاید سرمایه‌ای در حدود 10هزار تریلیون تومان زیرساخت در این وزارت‌خانه و دانشگاهها وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: به‌نظر در قدم اول باید حداقل درصدی از این سرمایه‌ای را که در اختیار است و بر زمین مانده است فعال کنیم تا وارد چرخه اقتصادی کشور شود و باری از دوش دولت برداریم. به‌تعبیر دیگر باید با اقداماتی در جهت تبدیل علم و ثروت این سرمایه‌های مغفول‌مانده را فعال کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاهها با اشاره به ظرفیت پژوهشی کشور در دوره‌های مختلف تحصیلی و هزینه‌های تحمیل‌شده به کشور در این زمینه گفت: در زمان حاضر هزینه‌های تحمیلی به دولت برای فارغ‌التحصیلی یک دانشجوی کارشناسی ارشد و ارائه پایان‌نامه با احتساب هزینه استاد راهنما، استاد داور به‌علاوه سهم آنها در استفاده از زیرساخت‌های دانشگاه حداقل یک‌صد میلیون تومان و دکتری بالغ بر 250 میلیون تومان است.
وی گفت: ما سالی حدود سی‌هزار فارغ‌التحصیل و دانش‌آموخته دکتری و حدود 200 الی 300 هزار دانش‌آموخته ارشد که باید پایان‌نامه ارائه کنند، داریم. اگر فقط 10 درصد از این پایان‌نامه‌ها در خدمت رفع نیاز کشور باشد یعنی مشکلات بخش‌های مختلفی نظیر وزارت نفت، نیرو، صداوسیما، بانک مرکزی و... از طریق نتیجه کار پژوهشی حل شود و از این ظرفیت تحقیقاتی که حدود 600 میلیون نفر در ساعت است، بهره گرفته شود سرمایه به‌زمین‌مانده وزارت علوم وارد چرخه اقتصاد کشور می‌شود.
** نیازمند اصلاح رویه و حضور چهره‌های تحولگرا در بخش‌های علمی هستیم
مهدی‌نژاد اصلاح رویه و به‌کارگیری افرادی را که در بخش‌های مدیریتی و علمی کشور خبره و از نگاهی نو و تحول‌آفرین بهره‌مند هستند اولویت اصلی وزارت علوم دانست و گفت: شاید برخی بگویند اول از همه باید دستگاه‌های درخواست‌کننده پول دهند که باید گفت با همین امکانات و همین پول‌هایی که هست خود دانشگاهها، دانشگاه آزاد و همچنین وزارت علوم با حمایت‌هایی که صورت می‌دهد، نظیر اصلاح آیین‌نامه ارتقا و با حضور افراد خبره، علاقه‌مند و باانگیزه در همکاری با بخش‌های علمی، می‌تواند با احصای مشکلات بخش‌های مختلف آنها را در دستورکار خود قرار دهد و از ظرفیت‌های راکد و کم‌کار استفاده کند که بزرگترین رسالت وزارت علوم در این مقطع است.
وی با تصریح به اینکه باید پژوهش‌ها در راستای حل نیاز کشور و جامعه باشد، ادامه داد: این مسئله بیت‌الغزل این فعالیت‌ها است و راهکارهایی هم دارد، یکی از این راهکارها تعریف طرح‌های کلان است که بخشی از آنها در راستای نیاز کشور به فناوری است. قبلاً 40 طرح کلان تصویب شده بود و ناظر بر نیازها و پیشرفت علمی کشور بود.
این عضو هیئت علمی دانشگاه اضافه کرد: دیگر اینکه با تمام دستگاه‌های اجرایی تیم مشترک ایجاد کنند و مسائل آنها را تبدیل به صورت‌مسئله دانشگاهی کنند. زنجیره بهره‌برداری از نتیجه پژوهش‌های دانشگاهی برای تبدیل، توسعه فناوری، تولید محصول و عرضه به بازار شرکت‌هایی که به‌اصطلاح سرریز دانشگاهی می‌شوند باعث ایجاد امیدواری و خودباوری بین دانش‌آموختگان می‌شود. بسیاری از مشکلات با چنین رویکردی به‌تدریج حل می‌شود و یک جریان سالم و توانمند جایگزین خواهد شد.
مهدی‌نژاد این رویکرد را باعث تقویت مرجعیت علمی کشور دانست و گفت: با تقویت این مسیر ضمن تقویت جایگاه علمی ایران به‌معنای واقعی مرجعیت علمی کشور نیز تقویت و قوی‌تر می‌شود.
**آسیب‌های ادامه‌دارشدن رویکرد فعلی در بخش‌های علمی
وی به آسیب‌های رویکرد فعلی و ادامه این مسیر نیز اشاره کرد و یادآور شد: اگر به روش‌های موجود تن دهیم و بعد از چند ماه در روند قبل ذوب شویم دیگر توان تغییر وجود نخواهد داشت، در این صورت این سرمایه عظیم همچنان بر زمین می‌ماند و گرفتاری‌ها ادامه پیدا می‌کند، از چنین فضایی عافیت‌طلبان بهره می‌برند و ما فاصله رویکردی و پژوهشی دانشگاهها را افزایش می‌دهیم و در بعد فرهنگی، اقتصادی و تحکیم مواضع انقلاب نیز ضرر می‌کنیم، امید جوانان و دانشجویان نیز از بین می‌رود و برخی هم که توان علمی مناسبی دارند به این فکر می‌افتند که آینده خود را در جایی غیر از ایران رقم بزنند که خسران است.
وی همراهی مسئولان عرصه علمی و فناوری کشور را هم‌راستا با رئیس دولت در مواجهه با مشکلات اقتصادی و استفاده از همه ظرفیت‌ها برای رونق و پیشرفت کشور ضروری دانست و گفت: بعد عملی این همراهی این است که افرادی برای مناصب مختلف در این بخش تعیین شوند که شرایط این حرکت و تحول را ممکن کنند، نه اینکه رئیس دانشگاهی را با ملاحظاتی انتخاب کنند که دارای این روحیه و نگاه نیست، یا مقررات و قوانین را طوری بنویسند که به یک عده برنخورد یا سرمایه‌گذاری‌ها و هزینه‌کردها مانند قبل انجام شود.
این استاد دانشگاه متذکر شد: چنین رویکردی از دست دادن فرصت‌ها است و باعث می‌شود کشور از یک ظرفیت عظیم و مهم محروم شود که خسران است، آثار این ضرر هم در همین دوره 4ساله و هم در دوره‌های بلندمدت خود را نشان می‌دهد در نتیجه انقلاب و کشور را از پشتیانی قوی علمی و پیوند با دانشگاه دور می‌کند.
** همه رؤسا و معاونان دانشگاهها در ایجاد تغییر فضای کشور نقش دارند
وی گفت: در مناصب حوزه علمی و پژوهشی وزارت علوم و دانشگاهها باید افرادی انتخاب شوند که دارای انگیزه انقلابی، روحیه جهادی و باتجربه و در یک کلمه شایسته باشند، کار و مشکلات امروز را خوب بفهمند و برای آنها برنامه‌ریزی داشته باشند تا بتوانند اقدامات اساسی صورت دهند و امکانات آن را فراهم کنند. از معاون پژوهشی یک واحد دانشگاهی در یک شهرستان گرفته تا معاون پژوهشی وزیر علوم و سایر معاونت‌ها چون همه نقش دارند، باید مسئولان افرادی، انقلابی، جهادی، پرتلاش و دانا باشند که بتوانند ریسک کنند و ایده‌های جدید را بگیرند و آنها را پرورش دهند تا بتوانند تحول ایجاد کنند.
مهدی‌نژاد تصریح کرد: کسی که صرفاً دنبال افزایش حقوق و برخی مسائل خاص باشد مطمئناً نه اهل تحول است و نه اجازه تغییر و تحول می‌دهد. افرادی برای بخش‌های مهم علمی و پژوهشی کشور باید انتخاب شوند که کارنامه و عملکرد موفقی در این بخش داشته باشند، مثلاً چند تا پروژه علمی موفق داشته باشند، در چند پروژه شریک شده باشند و...، نه کسی که چند تا مقاله دارد و فلان فرد او را معرفی کرده است، کسی که در این دوره انتخاب می‌شود باید انقلابی باشد، از دشمن نترسد و خستگی نشناسد، اینکه بداند دارد برای رشد و تعالی کشور کار می‌کند، به‌برکت انقلاب این افراد کم نیستند و می‌توان آنها را بین اساتید دانشگاهها پیدا کرد.
انتهای پیام/+
