وضعیت مبلمان شهری در شهرکرد مناسب نیست/ هویت بصری شهر در نشاط اجتماعی اثرگذار است

به گزارش خبرگزاری تسنیماز شهرکرد ، مبلمان شهری به مجموعه‌ای از وسایل و دستگاه‌ها و خرده‌بناها گفته می‌شود که در سطح هر شهر نصب شده و استفاده عمومی دارد، برای همین به این اصطلاح "مبلمان شهری" شناخته می‌شوند و در جامعه شهرنشین امروزی یکی از شاخص‌های اصلی در توسعه شهرها و ارایه امکانات مناسب به ساکنان این مناطق است.

کارشناسان معتقدند نقش مبلمان شهری در در فراهم آوردن رفاه شهروندی، بسیار خطیر است که در خدمات‌رسانی و زیباسازی شهر کاربرد دارد، به طور جد مبلمان شهری از اجزای ضروری و الزامی یک شهر محسوب می‌شود.

این درحالی است که معمولاً افرادی که سال‌ها است در شهر شهرکرد زندگی می‌کنند از نبود مکان تفریحی،گردشگری مناسب و نبود مبلمان شهری در شهرکرد رنج می‌برند و همیشه مورد اعتراض شهروندان است.

اما واقعاً چه مواردی در نبود این موارد در شهر تاثیر گذار است که تاکنون رخ نداده و با توجه به رشد جمعیت و تغییر ذائقه و روحیه افراد قطعاً مردم شهرکرد تمایل بیشتری نسبت به گذشته برای استفاده از اماکن تقریحی مناسب و مبلمان شهری در شهر دارند.

استان چهارمحال و بختیاری سردسیر است و استفاده از طبیعت شهری در بیشتر سال آنچنان که باید مقدر نیست اما نه اینکه اصلاً میسر نباشد زیرا می‌توان به درستی و با تعامل با کارشناسان امر این مهم را فراهم ساخت.

حقیقت این است که در شهر شهرکرد در زمینه مبلمان شهری بسیار ضعیف عمل شده و نیازمند اقدام جدی متولیان است تا شهروندان برای گردشگری در شهر دلایل و انگیزه کافی داشته باشند.

جهت بررسی موضوع نیاز شهروندان شهرکردی و عدم وجود کافی مبلمان شهری، میزگردی با حضور کارشناسان در این زمینه برگزار شد، در این میزگرد، فروغ کریمی‌دهکردی مدرس گروه شهرسازی دانشگاه پیام نور شهرکرد، فرانک باقری دانش آموخته شهرسازی و ستار صادقی دکترای جامعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد به بیان نظرات خود پرداختند.

مبلمان شهری می‌تواند بهانه‌ای برای تعاملات اجتماعی شود

فروغ کریمی‌دهکردی، مدرس گروه شهرسازی دانشگاه پیام نور شهرکرد، در این نشست اظهار داشت: شهر مانند بدن انسان است و فضای شهر کالبد (جسم) انسان است و افرادی که در این فضاهای شهری زندگی می‌کنند روح شهر هستند، زمانی که روح نباشد کالبد به هیچ دردی نمی‌خورد لذا یکی از کارهایی که باید کرد ایجاد بهانه برای کشاندن مردم به بیرون از خانه است.

وی افزود: در چهارمحال و بختیاری به واسطه سردسیر بودن، مردم بیشتر ایام سال را کمتر بیرون از منزل هستند و عصرها با تاریکی هوا، فروشگاه‌ها تعطیل می‌شود البته نسبت به گذشته، زمستان‌ها سخت نیست اما همچنان در طرز فکر و عملکرد مردم نهادینه شده که باید این زمان در خانه بمانند.

مدرس شهرسازی با اشاره به مقوله تعاملات اجتماعی در شهرسازی گفت: برای همین مبلمان شهری می‌تواند بهانه‌ای باشد تا مردم به فضای شهر کشیده و تعاملات بیشتری داشته باشند.

وی با بیان اینکه در بُعد دیگر مبلمان شهری در روحیه و رفتار مردم تاثیر دارد، اضافه کرد: زمانی که فرد یک روز کاری را با خستگی ناشی از آن و فشارهای احتمالی طی می‌کند، اگر در مسیر برگشت به منزل یا رفت به محل کارش، مبلمان شهری به نحوی مطلوب باشد، می‌تواند بار روانی او را کاهش دهد و بسیار تاثیر گذار است.

کریمی‌دهکردی تاکید کرد: آیا تنوعی در ایستگاه اتوبوس در شهر مشاهده می‌شود؟ چندسال است شهرداری اقدامی مناسب دارد و در طراحی المان‌ها فراخوان می‌دهد، اما چه کسانی در این فراخوان شرکت می‌کنند؟ و یا چرا طرح‌هایی برگزیده ولی اجرا نمی‌شود؟ دلیل این است که فردی باید مبلمان شهری را طراحی کند که طراح صنعتی باشد چون تخصص دارد و این طراح از نظر ارگونومی بررسی می‌کند که یک میز و صندلی با چه ابعاد فیزیکی برای زن و مرد مطابقت دارد و فرد احساس راحتی می‌کند.

کارشناس حوزه شهرسازی تصریح کرد: در حال حاضر بسیاری اوقات ارگونومی رعایت نمی‌شود، در حالی که باید طراحان صنعتی طراحی، مهندسان شهرسازی مکان یابی و جانمایی و شهرداری هم حفظ و نگهداری کند.

طراحی صنعتی هنوز در کشور و استان به درستی شناخته نشده است

وی تاکید کرد: طراحان صنعتی از نظر اقتصادی چیزی که متولیان از آنان خواستند را طراحی می‌کنند اما هنوز این رشته در کشور جا نیفتاده و با اینکه در دانشگاه وجود دارد اما متاسفانه کم شناخته می‌شود، درحالی که  کشورهای خارجی این رشته به عنوان یکی از رشته های مهم در همکاری با شهرسازی استفاده می‌شود.

کریمی‌دهکردی بیان کرد: در یک استان سردسیر کشور که اقلیم و مردمانی شبیه به چهارمحال و بختیاری دارد، پژوهشی انجام شد و نتیجه این بود که حتما باید رنگ در مبلمان شهری وارد شود که در روحیه مردم بسیار تاثیرگذار است.

مدرس شهرسازی با بیان اینکه اکنون بیشتر مبلمان شهری در شهرکرد رنگ تیره دارد در حالی که هر رنگ زیبایی خاص خود را دارد، عنوان کرد: تنوع رنگ در شهر مردم را سرزنده می‌کند که در استان چهارمحال و بختیاری سرزندگی نیست، کف سازی و مبلمان شهری و... مشکل دارد و رنگ دلپذیری وجود ندارد.

کریمی‌دهکردی تصریح کرد: چرا اکنون آخر خیابان کاشانی در شهرکرد درست نمی‌شود؟ تنها چند نیمکت گذاشته شده که حتی نیمکت گذاشتن خودش اصول دارد و برخی‌شان به سمت مردم هستند، وقتی یک نفر عبور می‌کند باید مردم را نگاه کند، حتی در جاهای دیگر شهر، نیمکت باید رو به فضای شهری باشد یا سایه‌بان داشته باشد که اینگونه نیست.

کارشناس حوزه شهرسازی اضافه کرد: بیشتر مهم این است که برای فرد نشسته و عابر مزاحمت ایجاد نکند و دیگر اینکه فرد برای استفاده از فضای شهر آمده، چرا طبیعت را نبیند؟ چرا فضای سبز را نبیند؟سایه بان نیمکت برای بارندگی یا آفتاب مناسب است و اگر نباشد و یک فرد کهنسال یا نوزاد همراه باشد، این موضوع موجب آزار آنان می‌شود.

وی اظهار داشت: خلاقیت در مبلمان شهری در پارک ملت شهرکرد، استفاده از طرح شترمرغ برای پایه نیمکت‌ها است که خوب است اما نقطه کور است، چه کسی آن را می‌بیند؟ اگر رنگ نیمکت را تغییر می‌دادند بیشتر دیده می‌شد.

طراحی فضاهای شهری همراه با مبلمان شهری اهمیت دارد

کریمی‌دهکردی بیان داشت: در کشورهای اروپایی و آمریکایی همان اندازه هزینه‌ای که برای طرح تفصیلی و جامع می‌شود، برای مبلمان شهری هزینه می‌کنند و بسیار برایشان پراهمیت است زیرا روحیه و رفتار مردم برای آنان مهم است.

وی تصریح کرد: تابلوهای راهنمایی رانندگی نوعی از مبلمان شهری هستند که در این کشورها به سمت حذف آن‌ها پیش می‌روند، آنان روی سطح آسفالت زمین با رنگ، مکان سرعت گیر، توقف و... برای راننده مشخص می‌کنند و رانندگان بیشتر این رنگ‌ها را می‌بینند تا تابلوهای کنار خیابان را.

کریمی‌دهکردی با اشاره به اینکه تنها زیبایی مبلمان کافی نیست، تاکید کرد: اگر طراحی فضاهای شهری مشکل داشته باشد، هر قدر مبلمان زیبا باشد، کافی نیست، لذا باید ابتدا فضای شهری طراحی و سپس مبلمان شهری به شکل زیبا و درست جانمایی شود.

کارشناس حوزه شهرسازی با بیان اینکه اکنون فضای شهری در شهرکرد درست طراحی نشده است، ادامه داد: برخی جاها عقب نشینی درست نیست، برخی مواقع عرض پیاده رو و ... مشکل دارد.

مبلمان شهری روی فرهنگ و وضعیت اقتصادی تاثیرگذار است

کریمی دهکردی افزود: گردشگر شهری فردی نیست که از استان یا شهر دیگر به شهر ما بیاید، همین که گشت و گذار توسط شهروندان یک شهر در شهر انجام شود، به آنان گردشگر شهری می‌گویند. برای اینکه این گردشگر به شهر برود باید زمینه فراهم باشد که مبلمان درست باشد تا بتواند با خانواده و دوستانش به یک پارک برود. اگر مبلمان شهری در همین فضا ایجاد شود و مسیر پرتردد شود کم کم به اقتصاد کمک می‌شود و اگر خانمی در منزل کار صنایع دستی انجام می‌دهد، می‌تواند آن را در همین فضا ارائه کند و درآمد زایی شکل گیرد.

مدرس شهرسازی در پایان تصریح کرد: لذا مبلمان شهری یک بُعد نیست و می‌تواند روی مردم، فرهنگ، وضعیت اقتصادی و تعاملات اجتماعی تاثیرگذار باشد حتی از برخی آداب و رسوم‌ها یک ایده گرفته و در مبلمان شهری اجرایی شود.

مبلمان شهری در زیباسازی شهر و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان موثر است

فرانک باقری، دانش آموخته شهرسازی و کارشناس این حوزه نیز در این نشست، اظهارداشت: لازم است هر شهر برای ساکنانش یک تجهیزات و اسبابی را فراهم کند که بر این اساس، محیط برای انجام فعالیت‌های روزانه و شبانه شهروندان آماده شود. تجهیزات مبلمان شهری علاوه بر افزایش امکانات در سطح شهر باعث زیباسازی محیط پیرامون هم می‌شود.

باقری تاکید کرد: مبلمان شهری به صورت مختصر تمام وسایل و ابزاری مورد نیاز برای شهر است که توسط شهرداری و سایر متولیان یک شهر به منظور تجهیز مکان‌های عمومی، برای آسایش و رفاه حال شهروندان و زیبایی شهر نصب می‌شود.

کارشناس حوزه شهرسازی تصریح کرد: موضوع فرهنگ و هویت شهر توسط مبلمان شهری به شهروندان و توریست‌ها و گردشگران نشان داده خواهد شد. مبلمان شهری دامنه بسیار وسیعی دارد و تمام تجهیزاتی که در فضای شهر نصب شده و استفاده عمومی دارد، مبلمان شهری هستند.

وی اظهار داشت: این تجهیزات می‌توانند ویژگی متفاوت داشته باشند و از نظر فرم و ماهیت کاربردی موجب ارتقای کیفیت زندگی شهروندان می‌شوند. استفاده از مبلمان شهری نامناسب و یا حذف این تجهیزات از فضاهای عمومی باعث بی پاسخ ماندن نیازهای مردم شده و نظام شهری دچار مشکل می‌شود. نوع مبلمان شهری نشانگر هویت و فرهنگ یک شهر است که با طراحی مناسب این هویت به مردم معرفی می‌شود.

باقری با بیان اینکه به طور کلی هر شهری را با میدان‌های اصلی، مرکز شهر، پارک‌ها و تزئینات خیابان می‌شناسند، گفت: حتماً شده افراد به شهری مسافرت کنند و بعد عنوان کنند این شهر زیبا بود و بعد از آن زیبایی‌های آن شهر را بیان کنند که معمولاً دلایل این مهم، فضای کلی شهر، امکانات رفاهی، پاکیزگی و ... است و اینجا دقیقاً جایی است که اهمیت مبلمان شهری مشخص می‌شود.

در طراحی مبلمان شهری ضروری است به هویت و بافت منطقه توجه شود

وی ادامه داد: مبلمان و تجهیزات شهری در بالا بردن سطح زندگی شهروندان نقشی بسیار تعیین کننده دارد به این شکل که اگر برای مثال سطل زباله در فواصل نزدیک بهم وجود داشته باشد مسلما نظافت و تمیزی شهر بیش از سابق خواهد بود و این امر در بهداشت و سلامت شهروندان بسیار ضروری است یا اینکه اتاقک‌های انتظار اتوبوس هنگام بارندگی از خیس شدن افراد و وسایل آنها جلوگیری می‌کند.

کارشناس حوزه شهرسازی تاکید کرد: زیاده روی در طراحی مبلمان شهری هم قطعاًً نتیجه معکوس دارد که همان وجود سطل زباله در هر ده قدمی، فضای شهر را کاملاً مصنوعی و شلوغ می‌کند. در حقیقت هنر طراحی مبلمان شهری این است که تعادلی در میزان استفاده از المان‌ها برقرار کند تا هم امکانات مورد نیاز برای شهروندان در دسترس باشد و هم به زیبایی شهر لطمه وارد نشود.

باقری خاطرنشان کرد: این تعادل در موضوع هزینه‎ها برای مبلمان شهری هم باید اعمال و منطقی بررسی شود. مبلمان شهری باید کاربردی، هویت‌مند و از لحاظ زیبایی بصری زیبا باشد که برای این موارد نه تنها باید به جنبه عملکردی و کاربردی این وسایل دقت شود بلکه فرم و رنگ آن‌ها هم هماهنگ با محیط و در مکان مناسبی نصب و استفاده شود.

وی بیان داشت: مبلمان شهری به فرهنگ آن شهر وابسته است به همین دلیل طراحی این تجهیزات مانند المان‌های شهری میز یا صندلی، آبنمای شهری، روشنایی و... باید به ظرفیت‌های منطقه، بافت و هویت شهر و ساکنان توجه ویژه شود.

باقری عنوان کرد: مبلمان شهری به دو دسته تزیینی و ضروری تقسیم می‌شوند و این طبقه بندی براساس نحوه استفاده و کاربرد آن‌ها است، مبلمان ضروری آن المان‌هایی هستند که داخل شهر ضروری هستند و باید حتما باشند مانند روشنایی کوچه و خیابان، در غیر این صورت شهروندان با مشکل مواجه می‌شوند.

کارشناس حوزه شهرسازی گفت: مبلمان شهری تزیینی بیشتر در راستای هدف زیباسازی فضای شهر به کار برده می‌شوند و نمایانگر فرهنگ و تاریخ یک شهر مانند مجسمه مشاهیر، گلدان تزیینی، بیلبوردها و فواره‌ها هستند که در شهرکرد بسیار ضعیف کار شده است و در همین راستا تابلوها در شهرکرد بسیار آشفته هستند.

وی ادامه داد: موضوع مبلمان مدرن نیز مهم است به نحوی طراحی یک آبخوری می‌تواند صرفه جویی در مصرف آب را به دنبال داشته باشد.مبلمان شهری در روحیه شهروندان تاثیرگذار است و با المان‌های منحصر به فرد و جذاب حاوی زیبایی بصری می‌تواند تا حدودی سلامت روانی و فیزیکی آنها را تضمین کند.

باقری با بیان اینکه اثرگذاری مبلمان شهری در ذهن تا جایی است که شهروندان یا گردشگران مناطق یک شهر را با مبلمانش می‌شناسند، گفت: فرم، شکل، رنگ و.... می‌تواند احساس خوبی را برای افراد به ارمغان آورد زیرا این عناصر با تاثیر روانی می‌توانند باعث برانگیختن احساسات شده و موجب شود فرد احساس تعلق خاطر به آن شهر داشته باشد.

چرا از نظر کارشناسان در طراحی مبلمان شهری استفاده نمی‌شود؟

ستار صادقی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد و دکترای جامعه شناسی نیز در این میزگرد بیان داشت: شهر مکانی برای زندگی گروه‌های انسانی است و مابقی فضا است که این فضا در اختیار آدم‌ها است. شهرها در جامعه جهانی دچار تحول عجیبی شدند به نحوی که اکنون در شهر سوپرمارکت وجود دارد و در روستا هم این سوپر مارکت شیر بسته بندی شده به فروش می‌رساند، لذا افکار شهری شده و آینده جامعه، شهری شده است.

دکترای جامعه شناسی با بیان اینکه امروزه شهری شدن اهمیت پیدا کرده است، ادامه داد: مدیران شهری باید نخست تکلیف را مشخص کرده و بگویند چگونه شهری را می‌خواهند، چقدر امکان دارند و...، در جهان امروز تئوری برای پیاده‌روی وجود دارد یعنی نظریه برای اینکه فقط یک مکان پیاده رو ایجاد شود تا آدم‌ها فقط راه بروند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد با بیان اینکه لازم است اعضای شوراهای شهر عنوان کنند که با برنامه آنان، تکلیف آینده چیست، افزود: شهر شهرکرد در گذشته شکل گرفته و باید تکلیف آینده شهر مشخص باشد.

وی تاکید کرد: مبلمان شهری در خدمت آدم‌ها است که از آن لذت برده و روحیه‌شان تغییر می‌کند اما اینکه چرا از نظر کارشناسان در طراحی این مبلمان استفاده نمی‌شود، جای سوال است.

دکترای جامعه شناسی تاکید کرد: اینکه مبلمان شهری کجا باشد، چقدر رنگ‌ها مناسب است، همه چیز هماهنگ است، با فرهنگ استان ارتباط برقرار می‌کند و مردم با آن احساس تعلق کنند که این مهم موضوعی بسیار محوری در جامعه شناسی و حتی مدیریت است که فرد احساس کند، شهر متعلق به او است یا فرد به متعلق به شهر است و حس خوبی داشته باشد.

آپارتمان‌نشینی مردم، توجه به مبلمان شهری را دوچندان کرده است

صادقی تصریح کرد: در جامعه شناسی شهر یک موجود زنده و یک سیستم است، حیات دارد، نفس می‌کشد، فکر می‌کند و حتی انسان یک بخش از جامعه است پس شهر معنا و روح دارد که طراحان بزرگ شهر این امر را در نظر گرفتند و دیدگاهشان اجتماع محور است.

وی با اشاره به اینکه در این شهر، مردم زندگی می‌کنند و لذت می‌برند که باید برایش برنامه ریزی استراتژیک و مدون صورت گیرد زیرا شهر به نظم، ایمان و روح نیاز دارد، گفت: شهر باید در نظم باشد، ساختمان‌ها بلند و کوتاه و درهم نباشد، تابلوها، رنگ ها و... منظم باشد.

صادقی تصریح کرد: شهر یک ارگان و مانند تن آدمی است و از منظر جامعه شناسی این هماهنگی جزو امتیازهای اساسی بشر و زندگی شهری است، این نیازها با هم در ارتباط بوده و خواه ناخواه نیازهای دیگر در شهر پیش می‌آید.

وی ادامه داد: با صنعتی و لانه زنبوری شدن منازل مسکونی، آدم‌ها نیاز دارند در فضای شهر حضور یابند، مبلمان شهری باید متناسب با نیاز آدم‌ها چیده شود.در زمان گذشته عمده جامعه بشری روستایی بود و بر همان اساس و نیاز آن زمان طراحی شد، یواش یواش سبک زندگی و نگرش‌ها تغییر کرد و حتی نگرش بر رفتارها اثر گذاشت.

عضو هیئت علمی دانشگاه شهرکرد عنوان کرد: اکنون که حجم ماشینی شدن و سرعت مدرن شدن زیاد است تغییرات بسیاری حاصل شده که البته تغییر سنت آخرین تغییری است که صورت می‌گیرد.

صادقی اضافه کرد: در شهرهای کوچک آدم‌ها یکدیگر را می‌شناسند و این شناخت فشار اجتماعی را ایجاد می‌کند که توقعات و انتظاراتی ایجاد کرده و فرد مجبور است رفتارش را متناسب با آن انتظارات تنظیم کند که خود فشار اجتماعی دارد.

صادقی تصریح کرد: این جوامع هم بستگی‌اش از نوع مکانیکی است که زمان می‌برد تا تغییر کند اما ساختمان سازی و بسیاری رفتارها هم در آن‌ها تغییر کردند.

وی عنوان کرد: در موضوع متناسب سازی با فرهنگ روستایی در گذشته برخی روستاها طوری طراحی می‌شد که اگر یک کودک گم شد مسیرش به جنگل نخورد لذا با امکانات خودشان این را طراحی کردند اما امروزه خانواده‌ها نگران هستند فرزندشان هنگام خروج از مدرسه‌ وارد اتوبان نشده و برایش حادثه رخ ندهد پس بایستی برای مکان‌یابی بازار، مدرسه، فضاها و مبلمان شهری و..... به نحوه دسترسی مردم توجه کرد اینکه با مترو بروند یا اتوبوس، با خودروی شخصی بروند یا پیاده؟

به زمینه‌های فرهنگی و هویت فرهنگی در شهرها توجه نمی‌شود

صادقی اظهار داشت: این امور نیازمند برنامه‌ریزی هماهنگ است، در جامعه شناسی موضوع "تأخر فرهنگی" مطرح است که اگر خوب فرهنگ را بشناسیم نباید بدون آن برنامه ریزی کنیم، نه این گونه که مدرسه احداث شود اما کسی ار آن استفاده نکند یا مبلمان شهری شکل گیرد اما استفاده نشود.

دکترای جامعه شناسی، تاکید کرد: البته فرهنگ هم باید در مواردی تغییر کند و این امر با متولیان فرهنگ است که در این حوزه کار کنند. لازم است حضور کارشناسان چه برای انتخاب شدن چه برای انتخاب کردن و چه برای اعلام نظر در مدیریت شهر کم‌هزینه شود.

وی تاکید کرد: در جامعه شناسی مفهوم "شهر خلاق" وجود دارد که شهری دارای پیاده رو و .... است این موارد ارتباط متقابل دارند و نباید تنها افرادی سرکار آیند که تخصص ندارند زیرا چیزی از مدیریت شهری نمی‌دانند و فرصت ها از دست می‌رود لذا باید حضور را برای آنان پر هزینه و برای کارشناسان کم هزینه کرد.

دکترای جامعه شناسی، اظهار داشت: باید حداقل مدیری روی کار آید که از نظر کارشناسان بهره برد و بداند شهر شهر نظم و هماهنگی نیاز دارد. چرا باید شعار داد؟ به جای شعار، هنجار بسازیم اگر شهر توسط طراحان طوری طراحی شود که برای مثال مردم 200 متر در مسیری پیاده راه بروند، یک هنجار سازی صورت گرفته است اما اکنون پیاده‌روها را بساط فروشگاه‌ها پُر کرده، دوچرخه سوارها کجا باید بروند؟ و....

صادقی بیان داشت: حتی در اماکن سنتی با مشارکت مردم می‌توان از فضاها استفاده کرد لذا فرهنگ باید به خوبی شناخته شود.اگر فرهنگ به شیوه‌ای باشد که در مقابل توسعه مقاومت کند، مانع توسعه است اما بسیاری مواقع زمینه‌های فرهنگی قوی داریم که به آنها توجه نمی‌شود و می‌تواند عامل توسعه باشد.

صادقی عنوان کرد: گاهی فشارها، مخالفت‌ها و سختی‌هایی در نگرش نسبت به مدرن بودن وجود دارد اما حداقل در شهرهای بزرگ چهارمحال و بختیاری بهتر شده است. نخبگان و رسانه‌ها بسیار می‌توانند به این مهم کمک کنند.

انتهای پیام/7540/ی