ترکیه، کاهش بارندگی و نگرانی از خشکسالی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، زنگ خطر برای خشکسالی و بحران آبی در ترکیه هم نواخته شد و شواهد نشان می دهد که ترکیه با وضعیت جدیدی مواجه شده که می تواند مصرف آب در بخش کشاورزی و شرب را با مشکل جدی روبرو کند.  

آمارهای رسمی منتشر شده از سوی وزارت کشاورزی و جنگلبانی و سازمان هواشناسی نشان می دهد که بارندگی در ترکیه و در ماه آوریل امسال، به طرز نگران کننده ای کاهش یافته و به کمترین مقدار 50 سال اخیر رسیده است.

آمار نگران کننده آوریل

به طور کلی، میزان بارندگی در ماه آوریل در ترکیه در مقایسه با میزان طبیعی، تقریباً به نصف کاهش یافته است. بارش ماه آوریل در سال جاری میلادی بر رقم 30.7 میلی متر ایستاده اما میزان طبیعی آن در سالیان متمادی (1981-2010) به رقم میانگین 59.1 میلی متر رسیده بود و در ماه آوریل در سال 2020 میلادی هم به 49.9 میلی متر رسیده بود. بنابراین مسئولان ترکیه حق دارند که از رقم 30.7 میلی متر به شدت احساس نگرانی کنند.

ترکیه به ترتیب از شرق به غرب به این مناطق جغرافیایی تقسیم شده است:

آناتولی جنوب شرقی (Güneydoğu Anadolu).

 شرق آناتولی (Doğu Anadolu).

 دریای سیاه (Karadeniz).

 آناتولی مرکزی (İç Anadolu).

 دریای سفید (Akdeniz).

 اژه (Ege).

 مارماره (Marmara).

نمودار بالا نشان دهنده مقایسه میزان بارندگی در مناطق جغرافیایی 7 گانه ترکیه به اضافه وضعیت میانگین عمومی کل مناطق است.

در این نمودار، ستون سبز نشان دهنده بارندگی سال 2021 میلادی، ستون آبی مربوط به سال 2020 و ستون قرمز نیز مربوط به میانگین عادی سالیان است که به عنوان نُرم و انتظار بارندگی ثبت شده است.

نمودار نشان می دهد که در سال 2021 میلادی و در مقایسه با وضعیت سالیان پیشین، به استثنای مارماره و دریای سیاه، در همه 5 منطقه دیگر ترکیه، کاهش معنی دار بارندگی مشاهده شده است.

این نمودار، همچنین این واقعیت را نشان می دهد که در شاخص میانگین بارندگی در کل مناطق ترکیه، یک کاهش معنی دار نسبت به سال 2020 میلادی و همچنین نسبت به میانگین عادی مشاهده می شود.

کاهش چشمگیر بارندگی در 3 منطقه مهم جنوب شرقی، شرق و دریای سپید، به عنوان 3 قطب مهم زراعت در ترکیه، نشان دهنده این است که امنیت غذایی و تولید محصولات کشاورزی در بیش از 30 استان این مناطق به شکل جدی به خطر خواهد افتاد و در نتیجه، ترکیه بیش از پیش گرفتار واردات و خرید محصولات غذایی از کشاورزان خارجی خواهد بود.

آمارها نشان می دهد که در چند سال گذشته، در میزان مصرف آب در بخش کشاورزی ترکیه، بهبود نسبی حاصل شده اما در بخش شرب و صنعت، شاهد این هستیم که هر کدام از آنها 13 درصد از کل آب کشور را مصرف می کنند. 7 میلیارد متر مکعب به میزان 13 درصد از کل آب برای بخش صنعت و همین مقدار هم، برای بخش شرب.

برخی از دلایل  مهم بالا بودن میزان مصرف آب شرب در ترکیه به این موارد باز می گردد:

1.تشویق سبک زندگی مبتنی بر تاسیس استخر در ویلاها و مجتمع های مسکونی.

2.توریسم.

3.اسکان میلیون ها آواره و مهاجر در ترکیه.

خشکسالی در ترکیه و تاثیر آن بر عراق و سوریه

یکی از تبعات و پیامدهای مهم بروز خشکسالی در ترکیه، این است که با توجه به سرچشمه گرفتن دو شاهرگ آبی مهم منطقه یعنی دجله و فرات از خاک ترکیه و سرازیر شدن آنها به عراق و سوریه، هر 3 کشور، تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.

همین حالا هم برخی از مناطق سوریه با مشکل کم آبی مواجه شده اند و در رسانه ها و فضای مجازی، ترکیه به بستن آب بر روی سوریه متهم شده است. اما مقامات ترکیه معتقدند که بخش مهمی از این اخبار، زاییده رسانه ها و اکانت های وابسته به پ.ک.ک است. در هر حال، واقعیت این است که مساله آب و چند و چون مدیریت آن، یکی از مهم ترین اجزای چالش ها و تعامل ها در روابط اکنون و آتی ترکیه، عراق و سوریه خواهد بود.

یک مقایسه معنی دار

ترکیه و ایران به عنوان دو کشور مهم منطقه، با وجود بسیاری از تفاوت های جغرافیایی و ساختاری، در عین حال دارای وجوه مشترک و شباهت های بسیاری هستند.

ایران و ترکیه از نظر جمعیت، وضعیت مشابهی دارند و هر کدام از آنها با 84 میلیون نفر جمعیت، در بخش مدیریت و مصرف منابع آبی، با مشکلاتی روبرو است که اتفاقاً ارتباط چندانی با سوءمصرف یا اسراف در بخش آب شُرب ندارد و بیشترین مشکلات و آسیب ها در بخش کشاورزی است.

در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته، با استفاده از فن آوی روز و کشاورزی مکانیزه، مصرف آب به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده و به رقمی نزدیک به 30 درصد از کل مصرف سالانه آب است. اما در ایران، هنوز هم سرانه مصرف آب در بخش کشاورزی بین 85 تا 90 درصد کل مصرف سالانه کشور است. در ترکیه وضعیت مصرف آب در بخش کشاورزی اندکی بهتر است و زراعت و باغداری در این کشور، 74 درصد از کل مصرف سالانه را به خود اختصاص می دهد.

مقایسه وضعیت مدیریت مصرف آب در ایران و ترکیه و نگرانی این دو کشور از خشکسالی، از این جهت مهم است که نباید از یاد ببریم که پارامترهای جغرافیایی و آب و هوایی ایران و ترکیه به گونه ای بوده که همواره و به شکل متمادی، بارش در ترکیه، به مراتب بیشتر از ایران است و اگر در ترکیه، از بابت خشکسالی و کاهش بارندگی، زنگ خطر نواخته شود، این خطر برای کشور ما به مراتب بیشتر است و باید در بخش های مهمی همچون مدیریت صحیح آبخیزداری و الگوی کشت و به روز کردن دانش و تخصص کشاورزی، از هدر رفتن منابع آبی کشور، جلوگیری شود.

انتهای پیام/