گزارش تسنیم از پشت صحنه برنامه زنده سحر از کربلا/ آیا تعدد برنامه زنده معارفی اصولی است؟/ تکذیب یک شایعه کرونایی!

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، چند سالی است علاوه بر افطار، تلویزیون سرمایه‌گذاری ویژه‌ای روی سحرهای ماه رمضان کرده و هر سال نمونه‌ای ویژه در معرض نگاه مخاطبان قرار می‌دهد. سال گذشته در کنار حفظ دو برنامه "ماه خدا" و "ماه من" شبکه یک و سه، در شبکه پنج "خلوتگه عارفان" را با صابر خراسانی از مشهد مقدس روانه آنتن کرد و "سحوری" را با ساعد باقری در شبکه چهار نگه داشت. 

امسال هم با حفظ سه برنامه "ماه خدا"، "ماه من" و "سحوری"، دوربین سحری شبکه پنج را مثل سال قبل به مشهد مقدس برد و صابر خراسانی برنامه زنده سحر شبکه افق را اجرا می‌کند و شبکه دو هم دست به اقدام ویژه‌ای زد؛ ساخت برنامه سحرگاهی در کربلای معلی که بسیاری به خاطر کرونا مدت‌‌ها است چشم‌شان به گنبد زیبای حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) نیفتاده است. این اقدام به تعبیر تهیه‌کننده برنامه، با بازخوردهای فراوانی همراه بوده که بسیاری استقبال کردند چنین برنامه سحری امسال ساخته شد. 

البته برنامه "به افق بهشت" فارغ از این وجه تمایز ارزشمند، وجوه دیگری هم دارد که با مهدی ذاکری تهیه‌کننده این برنامه تلویزیونی در قالب گفت‌وگویی بررسی کرده‌ایم. اما قبل از آن نیم‌نگاهی به این برنامه داشته باشیم و شاید آن دسته از مخاطبینی که کمتر توانسته‌‌اند همراه این برنامه باشند بیشتر در جریانِ بخش‌های مختلف آن قرار بگیرند. این برنامه را سیدکمال هاشم‌زاده اجرا می‌کند و نام قبلی‌اش "به وقت کربلا" بود. 

پشت صحنه نورانی دارد، چون مجری، کارشناس و یا میهمان برنامه مشرف به کربلای معلی می‌نشینند و مخاطب در هر لحظه یک بار می‌تواند از قاب تلویزیون، کربلایی شود و امام حسین(ع) را زیارت کند. ویژه برنامه‌ها و بخش‌های متنوعی درنظر گرفته شده که قابل توجه‌اند. صداپیشه پیشکسوتی که صدایِ آشنایی دارد و بارها صدایش را از طریق مستندهای مختلفی شنیده‌ایم؛ داود نماینده "سحرنامه" را می‌خواند که سیر تاریخی مناجات‌خوانی در ایام ماه رمضان را بررسی می‌کند. 

آهنگِ سحر یکی دیگر از بخش‌های این برنامه است که با حضور مهدی امین فروغی به بررسی سحرخوانی‌ها در ادوار مختلف تاریخی، می‌پردازد. در بخش فرازی از دعای ابوحمزه، حنیف طاهری مداح حضور دارد که او هم چهره و صدایش برای مخاطب آشنا است. شاید جالب باشد که مدیحه‌سرایی‌ها کاملاً روی دستگاه‌های مختلف موسیقی تنظیم شده است. همچنین مفهوم آن فراز از دعا به شعر تبدیل شده و توسط مهدی زنگنه شاعر آئینی خوانده می‌شود.

وقتی مخاطب برنامه "به افق بهشت" باشید نمی‌توانید بخش آرزوهای بعد از دوران کرونا را از دست بدهید. آرزوهای بعد از دوران کرونا عنوان یکی دیگر از بخش‌های این برنامه سحرگاهی است که با حضور در میان کادر درمان به اتفاقات و آرزوهایی می‌پردازد که این قشر فداکار بعد از اتمام کرونا دوست دارند به آن دست یابند.

قرائت دعای هر روز ماه رمضان، دعای سحر و ... به صورت زنده از کربلا و همچنین گفت‌وگو با کارشناسان مختلف مذهبی و اجتماعی، نماهنگ، گزارش‌هایی از بیمارستان‌ها در زمان افطار و سحر و ... از دیگر بخش‌های این برنامه است. این برنامه هر سحر ماه رمضان حوالی ساعت 3 بامداد از شبکه دو سیما پخش می‌شود.  

با مهدی ذاکری از جنبه‌ها و جزئیات مختلف صحبت کردیم و البته به یک شبهه هم پاسخ داد؛ مشروح این گپ و گفت را در ادامه بخوانید:

چطور شد دوربین سحر ماه رمضان به کربلا رفت؟

* برنامه سحر زنده از کربلای معلی اتفاق خیلی خوبی است؛ از این تجربه بگویید و  چقدر تجربه این کار را پیش از آن داشته‌اید و چه کارهایی را جلوی دوربین برده‌اید و چقدر آن تجربه‌ها در ساخت این برنامه به شما کمک کرد؟

سال گذشته مستند کوی سلامت، برنامه قرآنی 1454، تهیه‌کننده تلویزیون اینترنتی اربعین و چند مستند و برنامه دیگر را تهیه‌کنندگی کردم. حدود 15 سال است که مراودات خاصی با کشور عراق دارم و از آنجایی که علاقه داشتم برنامه‌ای را به صورت مستقیم از کشور عراق روی آنتن برویم تلاش کردم تا این اتفاق در سحر ماه رمضان بیفتد.

خوشبختانه "به افق بهشت" محقق شد و در این راه مدیریت شبکه دو، مشاور رئیس سازمان و مدیرکل امور بین‌الملل صداوسیما، دفتر نمایندگی سازمان صداوسیما در عراق، مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت، مدیر گروه معارف و دوستان پخش شبکه دو ما را یاری دادند تا این اتفاق به بهترین نحو رقم بخورد. 

اینجا کرونا احوالِ دیگری دارد

بحمدالله خیلی اوضاع و احوال کرونا از ایران بهتر است و حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) کمک کرده‌اند درگیری بیماری اینجا زیاد نباشد اما به هر طریق کار در شرایط کرونایی به مراتب سخت‌تر است و خود همین نکته در زمره مشکلاتی بود که بر سر راه دست‌اندرکاران این برنامه قرار گرفت.

تدارک ویژه برنامه شب‌های قدر/ از امکان‌های مختلف عتبات، استفاده کردیم

یکی از موارد قابل توجه در برنامه "به افق بهشت" این است که سعی کردیم برنامه ضمن استودیو ثابت از امکان مختلف در اعتباب مقدسه همچون نجف، کربلا، کاظمین و‌ امکانی همچون مسجد سهله و‌ مسجد کوفه روی آنتن برود و‌ ویژه‌برنامه‌های شب‌های قدر هم تدراک دیده شده است.

همه سختی‌ها را به جان خریدند

دوستانی که اینجا شبانه‌روزی تلاش می‌کنند بهترین برنامه را از کربلای معلی مقابل نگاه مخاطبان سحرگاهی ماه مبارک رمضان قرار بدهند؛ این سختی و دشواری هم برای آن‌ها هست. موارد مختلف دیگر از جمله عدم وجود امکانات خاص، هوای گرم و همه این‌ها را همه دوستان ما آنجا به جان خریدند تا مردم ما بتوانند هر روز امام حسین(ع) را از قاب تلویزیون زیارت کنند.

خواستیم گوشه‌ای از این دلتنگی‌ها را برطرف کنیم

زیرا کرونا که حدود 2 سال است همه دنیا را درگیر خودش کرده است، باعث شده مردم عزیز ما که عاشق این گنبد و بارگاه‌اند و دلباخته زیارت حضرت اباعبدالله‌اند، از این فیض محروم شوند و شاید ما از طریق این برنامه توانسته باشیم گوشه‌ای از این دلتنگی‌ها را برطرف کنیم و از قاب تصویر این ارتباط عاشقانه و زیارت معنوی برای مخاطبین محقق شود. 

برخلاف همیشه رفتار کردیم/ اولین برنامه سحرگاهی پرآیتم تلویزیون

* اصولاً برنامه‌سازی برای سحر ماه رمضان باید چگونه باشد و بسیاری می‌گویند نقش ادعیه و مناجات به خاطر تعدد برنامه‌سازی‌ها خصوصاً در زمان افطار کمتر می‌شود و مثل گذشته نیست. باید چگونه باشند؟

اگر شما به این برنامه دقت کرده باشید، "به افق بهشت" تقریباً اولین برنامه سحرگاهی تلویزیون به شمار می‌رود که بسیار پرآیتم است. نزدیک 13، 14 آیتم در 120 دقیقه برنامه پخش می‌کنیم. آیتم‌ها بسیار متنوع‌اند و سلایق و علایق گوناگون مخاطبین درنظر گرفته شده و این رضایتمندی در پیامک‌های ارسالی مخاطبین هم مشهود است.

همه مخاطبین طبق بازخوردی که از پیام‌های ارسالی‌شان به دست ماه رسیده، اعلام رضایت کرده‌اند. ما سعی کردیم برخلاف رویه همیشه که این‌گونه برنامه‌ها صرفاً به صورت کارشناسی اجرا می‌شود و تایم خیلی زیادی را مجری و کارشناس در اختیار دارند زمان کارشناسی را کوتاه کردیم تا بتوانیم با آیتم‌های مختلفی که در برنامه داریم به هنگام سحر، فضای معنوی را در قاب تلویزیون برای مردم ایجاد کنیم.

برنامه زنده در اماکن مذهبی مؤثر است

* شما موافق ساخت برنامه زنده برای سحر ماه رمضان هستید یا ضبطی؟ به نظرتان تعدد برنامه زنده معارفی گاهی به کیفیت کار ضربه نمی‌زند؟

در این چند شبی که توانستیم از بین‌الحرمین به صورت زنده با مخاطبین‌مان ارتباط بگیریم بازخورد بسیار عجیبی داشتیم. مشتاقین حضرت اباعبدالله(ع) خیلی استقبال گسترده‌ای کردند؛ اصولاً برنامه زنده از اماکن زیارتی، قطع به یقین فضای تأثیرگذار و مخاطب‌پسندی را برای مخاطب رقم می‌زند. در مورد برنامه‌های دیگر اظهارنظر نمی‌کنم اما درباره اماکن مذهبی برنامه زنده خیلی تأثیرگذار است و استقبال بیشتری می‌شود. 

برنامه زنده با آیتم‌های ضبطی!

نکته‌ای که اشاره کردید تعدد برنامه زنده معارفی به کیفیت کار ضربه می‌زند و آن تأثیرگذاری را که باید داشته باشد، ندارد، جالب است که ما علاوه بر اینکه پخش زنده داریم آیتم‌های ضبطی هم آماده کرده‌ایم که هر روز در آنتن 120 دقیقه‌ای ما بسیار متنوع قرار گرفته است. به همین جهت آن نکته‌ای که شما مطرح کردید در برنامه ما صدق نخواهد کرد. 

آیتم‌های "به افق بهشت" شبکه دو/ از حضور آقای دوبله تا رادیو سحر

آیتمی داریم به نام "آهنگ سحر" که تمام تصنیف‌ها و اجراهای خواننده‌های مختلف در قالب مناجات‌های سنتی از دوران دور تا به‌روز را پخش می‌کنیم و مهدی امین فروغی به عنوان کارشناس و پژوهشگر درباره این مناجات‌ها صحبت می‌کند و نظرات کارشناسی‌اش را ارائه می‌دهد. آیتم بعدی "سحرنامه" است که با حضور داود نماینده پیشکسوت دوبله، مناجات‌های مکتوب از دوران دور تا به‌روز را می‌خوانند؛ این آیتم بسیار مخاطب‌پسند است.

آیتم بعدی رادیو سحر است؛ رادیو سحر از شعرا، دوستان نویسنده، داستان‌نویسان و اهالی قلم دعوت می‌کند که کارهای خودشان را در این برنامه اجرا کنند. دوستان مداح مثل سعید حدادیان و دوستان شاعر مثل محمود حبیبی و فاطمه نانی‌زاد و دوستان مختلف دیگر حضور دارند. "ترنم سجاده" آیتم بسیار گیرایی است که فرازهایی از دعای ابوحمزه ثمالی را با مداحی حنیف طاهری و معنای آن فرازها توسط مهدی زنگنه به صورت شعر درآوردند و بعد از قرائت دعا دکلمه می‌شود.

آیتم بعدی "ستاره‌های سحر" است که در حقیقت شامل حال و هوای سحر و افطار بیمارستان‌هایی است که درگیر مقابله و مبارزه با ویروس کرونا شده‌اند و همچنین به خانواده‌های شهدای سلامت می‌پردازد. "از تو می‌خواهم" عنوان آیتم دیگری است که مناجات‌هایی را در فضاهای کرونایی و درمانی به صورت ویدئو کلیپ، اجرا می‌کند. آیتم دیگر این برنامه، "هم‌زبان سحر" است که تفسیر فرازهایی از دعای ابوحمزه ثمالی در بین‌الحرمین توسط شیخ حسین انصاریان پخش می‌شود. 

"اندکی صبر" نام آیتم دیگری است که بسیار مورد توجه قرار گرفته و به آرزوهای خادمین و مدافعین سلامت اختصاص دارد.  کسانی که جزو مدافعین سلامت‌اند در مورد بحث ویروس کرونا، آرزوهای خودشان را برای دنیای بعد از کرونا بیان می‌کنند و به صورت تلفیق نریشن و گرافیک درآمده است.

آیتم "همسایگان خورشید" را داریم که هر سحر به یکی از شهدای بزرگوار این مرز و بوم می‌پردازد و آیتم بعدی تفسیر آیه قرآن و درس سحر است که بیشتر از تفسیر رهبر معظم انقلاب گردآوری شده و آیتم کارشناس‌های مختلف به صورت زنده پخش می‌شود؛ همچنین دعای سحر را گاهاً زنده و یا برخی اوقات به صورت ضبطی پخش می‌کنیم.  

* اگر قرار است کار خاص و ویژه‌ای را در روزهای آینده داشته باشید بفرمایید.

برنامه‌های ویژه برای ایام ولادت امام حسن مجتبی(ع) و شب‌های احیاء و قدر، ان‌شاءالله پخش می‌شود و مخاطبین خواهند دید. 

* شنیده شد مجری برنامه شما مشکوک به کرونا بودند؛ چطور شد آقای هاشم‌زاده را به عنوان مجری انتخاب کردید و چه بازتاب‌هایی از اجرای ایشان دارید؟

در وهله اول بیماری سیدکمال هاشم‌زاده مجری برنامه‌مان را تکذیب می‌کنم که اصلاً این طوری نبوده است. تمام دوستان و عواملی را که از ایران برای اجرای این برنامه اعزام کردیم هرکدام در ابتدا داخل کشور آزمایش کرونا دادند و بعد از اینکه مشخص شد بحمدالله همه منفی بودند به این سفر آمدند. و به هیچ عنوان ایشان به هنگام عزیمت بیماری نداشتند.

 اجرای آقای هاشم‌زاده به عنوان کسی که در مقوله برنامه‌های معارفی و مذهبی سابقه خوبی دارند کاملاً تسلط، اطلاعات عمومی و بیان گیرای ایشان دیده شده و از سوی مخاطبین هم بازخوردهای خوبی داشتیم و امیدوارم این رضایتمندی و پیگیری مخاطب تا پایان برنامه سحر "به افق بهشت" ادامه داشته باشد. 

انتهای پیام/