سواحل مکران در مسیر توسعه| جای کارخانه بزرگ کشتی‌سازی در مکران خالی است

مونسان: وقتی در یک منطقه قرار است یک بندر بزرگ برای تردد و پهلوگیری کشتی‌­های بزرگ اقیانوس­‌پیما احداث شود باید حتما در مجاورت آن یک کارخانه بزرگ برای تعمیرات کشتی‌­ها وجود داشته باشد. متاسفانه در فاصله بندرعباس تا چابهار هیچ کارخانه بزرگی برای تعمیرات کشتی‌های اقیانوس­ پیما وجود ندارد. اگر یک کشتی در چابهار دچار خرابی یا سانحه شود باید فاصله 850 کیلومتری تا کارخانجات بندرعباس را طی کند که این اصلا منطقی و عملی نیست. یا اینکه به کشور امارات یا پاکستان برود که آنهم مسافت زیادی است و فرصت­ سوزی است.  

تسنیم: بزرگترین کارخانجات کشتی‌­سازی در جنوب کشور در کجا مستقر هستند؟

مونسان: در جنوب کشور، همه کارخانجات بزرگ با قابلیت تعمیر یا ساخت کشتی­های اقیانوس­پیما در سواحل خلیج فارس مستقر هستند که شامل سه کارخانه در بندرعباس (ایزوایکو، شهید درویشی و کارخانجات نیروی دریایی ارتش در مجاورت بندر شهید رجایی و باهنر)، در بوشهر (صدرا در مجاورت بندر بوشهر) و برخی کارخانجات کوچک‌تر در خرمشهر و نزدیکی بندر امام خمینی می‌­باشند. ولی وقتی صحبت از احداث بزرگترین بندر اقیانوسی کشور در چابهار می­شود هیچ صحبتی از ضرورت احداث کارخانجات کشتی­‌سازی و تعمیر کشتی نمی­‌شود متاسفانه.

تسنیم: مهم‌ترین مشخصه و نیاز یک کارخانه کشتی‌­سازی چیست؟

مونسان: طبیعتا برای سواحل دریای عمان و بندر شهید بهشتی باید کارخانه­ای داشته باشیم که قابلیت تعمیرات کشتی­های اقیانوس­‌پیما و نفتکش‌­های بزرگ با طول حدود 300 متر را داشته باشد پس بنابراین حتما کارخانه­ای که ساخته می­شود باید دارای حوضچه خشک (داک خشک) باشد همانند کارخانجات ایزوایکو بندرعباس که دارای دو حوضچه خشک به طول 375 و 385 متر، عرض 84 و ارتفاع 14 و نیم متر است که جزو بزرگترین داک­های خشک منطقه غرب آسیا محسوب می­شوند. ضرورتا باید حداقل یکی از این نوع کارخانجات در سواحل مکران احداث گردد.

تسنیم: از نظر امنیتی نیز اهمیت دارد؟

مونسان: مسلما اهمیت امنیتی دارد. فرض کنید به هر دلیلی روزی برسد که تنگه هرمز بسته شود. کشتی­های تجاری و مخصوصا نظامی برای انجام تعمیرات باید به کدام کارخانجات معتبر کشتی­‌سازی در سواحل ایران مراجعه کنند؟ به نظرم ضرورت و اهمیت امنیتی آن بسیار واضح­تر از جنبه­های اقتصادی و صنعتی آن است. ضرورتا ارگان­‌های نظامی به ویژه نیروی دریایی ارتش باید یک کارخانه کشتی­‌سازی (و تعمیرات کشتی) همانند آنچه در بندرعباس دارد باید در چابهار یا جاسک نیز احداث کند. اخیرا هم نیروی دریایی ارتش و هم نیروی دریایی سپاه اقدام به افتتاح و آب اندازی کشتی­های نظامی بسیار بزرگ پشتیبانی کرده­اند مانند ناوبندر مکران (ارتش) و ناو پشتیبانی رودکی (سپاه) برای پشتیبانی دور در دریای عمان و اقیانوس هند.

این موارد نشان از رویکرد آینده قوای نظامی ایران دارد. حالا سوال منطقی اینجاست که آیا می­‌شود محل ماموریت این شناورها در دریای عمان، دریای عرب و اقیانوس هند باشد و محل تعمیرات آنها در کارخانجات خلیج فارس؟!. وزارت دفاع نیز می‌تواند خلا پشتیبانی صنعتی این ناوگان را در آینده در سواحل مکران پر نماید.

تسنیم: سهم این کارخانجات در توسعه سواحل مکران و محرومیت زدایی این مناطق چیست؟

مونسان: یکی از نقاط ضعف سواحل مکران اینست که دارای امکانات صنعتی کمی هست و نمی­توان یک منطقه صنعتی معتبر و مجهز در آن یافت. به تبع آن، اشتغالزایی صنعتی در آن نیز بسیار کم است. صنعت کشتی­‌سازی یک صنعت پراشتغال می‌­باشد که علاوه بر اشتغالزایی زیاد برای طبقه کارگری و مهندسی، میتواند سواحل مکران را تبدیل به مرکز صنعتی نماید.

صنعت کشتی‌­سازی با حدود 100 صنعت جانبی در تماس است و میتواند زنجیره­ بزرگی از صنایع را در سواحل مکران رونق دهد. مثلا گفته میشود که در کارخانجات ایزوایکو بندرعباس در زمینی به مساحت 1100 هکتار، برای 5 هزار و 200 نفر شغل مستقیم ایجاد کرده و برای 4 برابر این عدد نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده است. به تنهایی برای تعمیر یک کشتی نفتکش برای 500 نفر ایجاد اشتغال می­شود. ارزش این نوع اشتغالزایی از آنجایی بیشتر درک می­شود که علاوه بر اشتغال فراوان کارگری، باعث جذب و اشتغالزایی مهندسین و طبقه تحصیلکرده به این نواحی می­‌شود.

تعمیر و ساخت کشتی در سواحل مکران ضرورتی است که اگر امروز فهمیده نشود شاید فردا جبران آن خیلی مشکل باشد چراکه طراحی و ساخت و تجهیز یک کارخانه کشتی‌­سازی دارای داک خشک ممکن است نزدیک به یک دهه زمان ببرد. احداث دو کارخانه در دو محل چابهار و جاسک میتواند کمکی باشد به توسعه متوازن سواحل مکران.

انتهای پیام/395/ ت