چرا مصرف «آنتی‌‌بیوتیک» در ایران بالاست؟/ هشدار نسبت به نحوه دور ریختن آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها

دکتر نوشین محمدحسینی در گفت‌‌وگو با خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا؛ به مناسبت هفته جهانی آگاه‌‌سازی نسبت به داروهای آنتی‌‌میکروبیال گفت: هفته جهانی آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها، ابتدا در اروپا برگزار می‌‌شد و سپس سازمان جهانی بهداشت از آن استقبال کرد و این هفته را به همه جهان تسری داد دلیل این امر این بود که یکسال پس از زمانی که آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها کشف و به بازار مصرف وارد شدند، اولین مورد از مقاومت میکروبی گزارش شد.

وی افزود: در جهان علم، ترسی که حاکم شده است این است که به روزی برگردیم که هیچ آنتی‌‌بیوتیکی نتواند روی بیماری‌‌ها تأثیر بگذارد زیرا اگر میکروب‌‌ها به آنی‌‌بیوتیک‌‌های موجود، مقاوم شوند، دیگر هیچ داروی آنتی‌‌بیوتیکی اثرگذاری مطلوب را نخواهد داشت.

محمدحسینی ادامه داد: وقتی شخصی به طور نادرست از آنتی‌‌بیوتیک استفاده می‌‌کند، میکروب مقاوم را در بدن خود پرورش می‌‌دهد؛ یعنی میکروبی که در بدن اوست نسبت به آنتی‌‌بیوتیک مقاوم می‌‌شود؛ اگر این میکروب مقاوم به آنتی‌‌بیوتیک، وارد بدن شخص دیگری ‌‌شود؛ حتی اگر آن شخص تاکنون از آنتی‌‌بیوتیک استفاده نکرده باشد؛ داروی آنتی بیوتیک روی آن شخص تأثیر نخواهد داشت.

وی با بیان این‌‌که از این رو، جهان در معرض مقاومت آنتی‌‌بیوتیکی قرار دارد؛ تصریح کرد: ما باید مسئولانه از آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها استفاده کنیم تا اگر عفونتی به وجود می‌‌آید، بتوانیم با آن مقابله کنیم و این امر در دستور کار کشورها قرار گرفته است که از آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها درست استفاده کنیم و آن‌‌ها را درست دور بریزیم.

سرپرست دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌‌های سلامت سازمان غذا و دارو ضمن تأکید بر نحوه صحیح دور ریختن آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها بیان کرد: زمانی که ما آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها را مانند غذا و داروهای دیگر، دور می‌‌ریزیم؛ این آنتی‌‌بیوتیک وارد طبیعت می‌‌شود و توسط گیاهان از خاک گرفته می‌‌شود؛ حیواناتی که این گیاهان را مصرف می‌‌کنند آنتی‌‌بیوتیک وارد بدن‌‌شان می‌‌شود و وقتی این گیاهان یا گوشت آن حیوانات توسط انسان‌‌ها مصرف می‌‌شود؛ بدون این‌‌که فرد بداند، این آنتی‌‌بیوتیک وارد بدن او می‌‌شود و مقاومت آنتی‌‌بیوتیکی در میکروب‌‌های موجود در بدن آن فرد ایجاد می‌‌شود.

چگونه آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها را دور بریزیم؟

وی افزود: برای دورریختن آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها باید آن‌‌ها را تحویل بازیافت شهرداری بدهیم تا آن‌‌ها این داروها را به مراکز مخصوص امحاء دارو تحویل بدهند؛ این کار در شرکت‌‌های داروسازی و داروخانه‌‌ها انجام می‌‌شود اما در دفع زباله‌‌های خانگی این امر صورت نمی‌‌پذیرد.

وی ادامه داد: مردم باید آنتی‌‌بیوتیک‌‌هایی که تاریخ مصرف آن‌‌ها گذشته است و یا به هر دلیل قرار است دور ریخته شوند را تحویل بازیافت شهرداری بدهند.

محمدحسینی درباره آمار تجویز آنتی‌‌بیوتیک در کشور بیان داشت: سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌‌کند حداکثر 30 درصد نسخ تجویزی حاوی آنتی بیوتیک‌‌ها باشند در حالی که این میزان در کشور ما حدود 40 درصد است؛ البته این رقم قبلاً 50 درصد بوده است که با تلاش‌‌های صورت گرفته به 40 درصد رسیده است اما هنوز هم زیاد است و باید روی فرهنگ مردم و فرهنگ تجویز دارو کار شود.

دلایل استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌‌ها

وی درباره دلایل استفاده بیش از حد از آنتی بیوتیک‌‌ها عنوان کرد: از دلایل تجویز زیاد آنتی‌‌بیوتیک، اصرار بیماران به تجویز آنتی‌‌بیوتیک توسط پزشک است؛ نباید به پزشک برای تجویز آنتی‌‌بیوتیک اصرار کنند؛ در برخی موارد دیده می‌‌شود که یک نفر دچار بیماری ویروسی شده اما به پزشک اصرار می‌‌کند که برایش آنتی‌‌بیوتیک مصرف کند؛ این در حالی است که ویروس‌‌ها با تجویز آنتی بیوتیک از بین نمی‌‌روند.

وی ادامه داد: در بسیاری از موارد نیز پزشک به دلیل آن‌‌که در دوره قبلی بیماری فرد، درمان دارویی تکمیل نشده است، مجبور به تجویز آنتی‌‌بیوتیک‌‌های قوی‌‌تر یا افزایش طول درمان با آنتی‌‌بیوتیک می‌‌شود.

محمدحسینی افزود: یک دلیل دیگر مصرف آنتی‌‌بیوتیک نیز ممکن است این باشد که برخی از پزشکان، در مواجهه با یک فرد مبتلا به بیماری ویروسی، به این نتیجه برسند که برای پیشگیری از بیماری مربوط به باکتری‌‌ها، آنتی‌‌بیوتیک تجویز کنند که این امر اصلاً توصیه نمی‌‌شود و باید مسئولانه به تجویز آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها پرداخت.

سرپرست دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌‌های سلامت سازمان غذا و دارو تأکید کرد: تا سال گذشته همه دنیا نگران آنتی‌‌بیوتیک‌‌ها بودند که فقط روی باکتری‌‌ها مؤثرند و روی قارچ‌‌ها و ویروس‌‌ها هیچ تأثیری ندارند اما امسال، شعار هفته آگاه‌‌سازی نسبت به آنتی‌‌بیوتیک تغییر کرده است به هفته جهانی آگاه‌‌سازی از آنتی‌‌میکروبیال، یعنی همه داروهای ضدمیکروب مانند داروهای ضدقارچ، ضدانگل و ضدویروس الان در خطر مقاومت قرار گرفته‌‌اند بنابراین باید دید داروی تجویزی، روی کدام دسته از قارچ‌‌ها، انگل‌‌ها و ویروس‌‌ها مؤثر است و همچنین اصرار مصرف‌‌کننده بر تجویز آنتی بیوتیک و سایر داروها، نباید پزشک را تحت تأثیر تجویز دارو قرار دهد.

انتهای پیام/