گزارش| تحلیل حضرات آیات صافی‌گلپایگانی و مکارم‌شیرازی از نقش هوش مصنوعی در پیشبرد اهداف مقدس دینی / تغییر رویکرد حوزه‌های علمیه به فناوری اطلاعات
گروه استانها ـ همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی در سالن جلسات مدرسه علمیه معصومیه قم برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، نخستین همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی با هدف شناسایی فضلای حوزوی و دانشگاهی فعال در عرصه پژوهش‌های کاربردی و همچنین افزایش کارایی مطالعات و تحقیقات حوزوی با بهره‌گیری از ابزارهای هوش مصنوعی با پیام حضرات آیات صافی‌گلپایگانی و مکارم‌شیرازی در سالن جلسات مدرسه علمیه معصومیه قم برگزار شد.
براساس این گزارش، در این همایش که 30 نهاد حوزوی آخرین دستاوردهای خود را در عرصه بهره‌گیری از فناوری اطلاعات به نمایش گذاشتند، 73 نفر از پژوهشگران حوزه و دانشگاه مقالات خود را به این همایش عرضه کردند که صاحبان 31 اثر برتر معرفی شدند.
رفع نیازهای جامعه در هدف‌گذاری بهره‌مندی از هوش مصنوعی مدنظر باشد
مرجع تقلید شیعیان گفت: در هدف‌گذاری جهت بهره‌مندی از هوش مصنوعی علاوه بر تمرکز در حل مسائل دینی، در حوزه‌های اجتماعی و نیازهای جامعه نیز بهره‌برداری‌های ضروری صورت گیرد.
آیت‌الله مکارم شیرازی در پیامی به همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی که در سالن جلسات مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد، اظهار داشت: قبل از هر چیز تشکیل این همایش را به همه شرکت‌کنندگان تبریک می‌گویم، در دنیای امروز فناوری‌های نگهداری و استفاده از اطلاعات، رشد همه‌جانبه و قابل‌توجهی یافته به‌گونه‌ای که در تولید و نشو سایر علوم، تأثیر بسزایی گذاشته است.
وی افزود: از طرف دیگر گسترش افسارگسیخته فضای مجازی و تسهیل دسترسی کاربران به انواع اطلاعات، سبب شده است تا از این بستر در راستای انتقال تفکر نظام سلطه جهانی بیشترین بهره‌برداری صورت گیرد.
مرجع تقلید شیعیان بیان کرد: سال‌هاست که به‌صورت جدی و عملی در برخی از مراکز زیر نظر ما از این سامانه‌ها بهره‌برداری شده که با عنایت اهل‌بیت (علیهم‌السلام) توفیقات چشمگیری در این راه حاصل‌شده است.
استاد سطوح عالی حوزه علمیه عنوان کرد: اگرچه حرکتی که تحت عنوان همایش هوش مصنوعی و علوم اسلامی آغازشده، حرکتی علمی و درخور توجه و بهروز است، اما جا دارد که دراین‌باره نکاتی یادآوری شود نخست ماهیت هوش مصنوعی در علوم اسلامی با آنچه در سایر علوم صورت می‌گیرد، تفاوت دارد زیرا شارع مقدس، معارف را از طریق نورانی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به ما رسانده است که اقتضا دارد توسط مراکز تخصصی اسلامی و با نظارت علما و اندیشمندان معارف دینی، جمع‌آوری و پالایش شود.
آیت‌الله مکارم شیرازی تصریح کرد: مدیریت هوشمند و یکپارچه و استفاده از ظرفیت تمامی مراکز علوم اسلامی، در تکمیل محتوای منابع اطلاعاتی موردنیاز این فناوری می‌تواند از انجام کارهای موازی و هدر رفت منابع مادی و معنوی که یکی از مخاطرات این‌گونه کارهاست پیشگیری کند.
وی ادامه داد: لازم است در هدف‌گذاری جهت بهره‌مندی از هوش مصنوعی علاوه بر تمرکز در حل مسائل دینی، در حوزه‌های اجتماعی و نیازهای جامعه نیز بهره‌برداری‌های ضروری صورت گیرد.
مرجع تقلید شیعیان خاطرنشان کرد: این‌جانب بار دیگر با تشکر از حاضران در این همایش ارزنده برگزاری آن را به همه اندیشمندان و دست‌اندرکاران آن تبریک می‌گویم و امیدوارم این برنامه راه جدیدی را در گسترش علوم اسلامی و ترویج و تبلیغ آن برای طالبان حقیقت بگشاید.
تمدن اسلامی و مدنیت دینی سرآمد همه تمدن‌ها بوده است
مرجع تقلید شیعیان گفت: اگر نگاهی به تمدن‌های مختلف در ادوار گذشته داشته باشیم، می‌بینیم که تمدن اسلامی و مدنیت دینی سرآمد همه تمدن‌ها بوده است که حتی اسلام شناسان و خاورشناسان بر این امتیاز بزرگ اسلامی اذعان و اعتراف نموده‌اند.
آیت‌الله صافی‌گلپایگانی عصر امروز در پیامی به همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی که در سالن جلسات مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد، اظهار داشت: یکی از افتخارات حوزه‌های علمیه در طول غیبت کبری که فقهای عالی‌مقام به آن توجه بسیار داشته‌اند، استفاده از علوم و دانش‌های معتبر هر عصر و زمان بود که در پیشبرد اهداف مقدس دینی نقش به سزایی داشته است.
وی افزود: اگر نگاهی به تمدن‌های مختلف در ادوار گذشته داشته باشیم، می‌بینیم که تمدن اسلامی و مدنیت دینی سرآمد همه تمدن‌ها بوده است که حتی اسلام شناسان و خاورشناسان بر این امتیاز بزرگ اسلامی اذعان و اعتراف نموده‌اند.
مرجع تقلید شیعیان بیان کرد: کتاب «تمدن اسلام و غرب» اثر دانشمند بزرگ فرانسوی گوستاو لوبون بر این باور و عقیده است که همیشه تمدن اسلامی به جهت استفاده بهتر از علوم و دانش‌های روز و تأکید علما و دانشمندان دینی در بهره‌گیری از ابزار و وسایل علمی و فنی هر زمان در حل مشکلات و ارائه مدل برتر برای مدیریت جهانی دارای بزرگترین مدال افتخار برای تمدن صحیح بوده است.
استاد سطوح عالی حوزه علمیه عنوان کرد: حوزه‌های علمیه ما امروز هم این افتخار را دارد که از فن‌آوری جدید و تکنولوژی برتر و وسایل ارتباطی نوین و به‌اصطلاح هوش مصنوعی برای پیشبرد عقاید صحیح و هدایت و ارشاد مردم وزندگی سالم و کمال انسانیت استفاده نموده و از آن به‌عنوان یک متد جدید و روش نو برای ارائه نظرات و دیدگاه‌های دینی بهره بگیرد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی با تأکید بر اینکه امروز وظیفه حوزویان از هر زمان دیگر بیشتر و مسئولیت آنها سنگین‌تر است، تصریح کرد: ما می‌توانیم با استفاده از آیات نورانی کتاب خدا و معارف بلند اهل‌بیت علیهم‌السلام حقایق و تعالیم شرع مقدس را به جهانیان برسانیم و همان‌طور که حضرت علی بن موسی‌الرضا علیه آلاف التحیه و الثناء فرمودند: «فان الناس لو علموا محاسن کلامنا لاتبعونا».
وی خاطرنشان کرد: ان شاء الله تعالی همه در رساندن پیام آسمانی قرآن و تبلیغ رسالت جهانی و الهی موفق باشید و بتوانید ظلّ عنایات خاصّه حضرت ولی‌عصر عجل الله فرجه شریف، زندگی پاک و سالم و سعادت جاودان را به جهانیان ارائه دهید.
وزیر ارتباطات: ایران اسلامی با بهره مندی از ظرفیت نسل جوان در مسیر پیشرفت گام برمی دارد
همچنین محمد جواد آذری جهرمی در پیامی به همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی اظهار داشت: سنگ بنای تمدن نوین اسلامی ایرانی دانش های پیشرو و پیچیده ای است که بی تردید هوش مصنوعی به عنوان یکی از دستاوردهای مهم دنیای فناوری می تواند نقش پررنگی در شکل گیری و پیشرفت این تمدن و همچنین زندگی بشر ایفا نماید.
وی افزود: ایران اسلامی ما به پشتوانه جوانان متخصص، دانشگاهیان و شرکت های دانش بنیان که در مقایسه با خیلی از کشورهای منطقه و جهان بسیار آماده تر هستند می تواند و باید از مواهب و درآمدهای سرشار این حوزه منتفع و بهره مند گردد.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بیان کرد: حوزه های علمیه نیز به مثابه یکی از بزرگترین مجموعه های ارزشمند نخبگانی کشور، در حالیکه وظیفه سنگین و خطیر نگاهبانی و بالندگی سنت گران بهای دینی و معنوی مان را به عهده داشته، همواره از پیشروان بهره مندی از فناوری های نوآورانه ارتباطات و اطلاعات بوده است که در این زمینه سرمایه ای بی بدیل به شمار می رود.
آذری جهرمی عنوان کرد: دنیای امروز شاهد رشد قابل توجه کاربردهای هوش مصنوعی و رویکردهای محاسباتی در حوزه های مختلف علوم مهندسی و صنایع گوناگون و حتی علوم انسانی و اجتماعی است، البته با وجود پیشرفتهای چشمگیر، هنوز تا جایگاه واقعی این فناوری و سایر فناوری های مکمل در بسیاری از حوزه ها از جمله در علوم انسانی فاصله داریم، «آینده پژوهی و تبیین افق زندگی بشری با استفاده از هوش مصنوعی ، اثرات متقابل علوم انسانی و هوش مصنوعی و جهت گیری آینده، استفاده از تکنیک های هوشمند به جای روش های آماری، استفاده از هوش مصنوعی در تحلیل و پردازش داده های عظیم و بی نظم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی و … از جمله موضوعات کلان و کاربردهای این فناوری در علوم نظری می باشند که با توجه به اهمیت ویژه و مرزهای در هم تنیده این عناوین یا معارف اسلامی و باورهای اعتقادی جوامع، ضرورت چنین نشست ها و گردهمایی هایی بیش از پیش عیان می گردد.
وی ادامه داد: نگاه ما به هوش مصنوعی مانند تمام ابزارهای فناورانه این است که چگونه می توانیم از این ابزارها در مسیر توسعه بومی و منطبق با ارزش های دینی و ملی و در راستای حفظ و بسط منافع ملی کشور بهره بجوییم، همایش هایی از این دست به نخبگان و گروه های مرجع جامعه یاری می رساند تا ضمن شناخت عمیق تر از ابعاد مختلف فناوری های روز، خود را برای بهره گیری از آنها آماده کند.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: تجربیات مختلف به ما آموخته است که شجاعانه و آگاهانه به پیشواز فناوری برویم، آن را به خدمت گیریم و تهدیدات را به فرصت بدل کنیم و این مهم زمانی میسر خواهد شد که شناخت و نگاه عمیقی نسبت به آن فناوری به مثابه یک ابزار پیدا کرده باشیم.
آذری جهرمی خاطرنشان کرد: به نوبه خود از پیشگامی برگزارکنندگان و بانیان این رویداد فاخر و ارزشمند در ایجاد زمینه آشنایی اساتید و نخبگان و اندیشمندان علوم اسلامی با فناوری های روز که تاثیر ویژه ای بر باورها و اعتقادات کاربران فضای مجازی خواهد داشت قدردانی می نمایم و از اینان می خواهم که مستحضر به حمایت تمام قد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از این دست اقدامات باشند از خداوند متعال توفیق روزافزون همگی را مسئلت می نمایم.
600 استاد در تهیه درختواره‌های دانشی حوزه مشارکت داشتند
آیت‌الله علیرضا اعرافی مدیرحوزه‌های علمیه در همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی که در سالن جلسات مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد، اظهار داشت: پس از آن که در عصر رضوی موضوعات مختلف روی داد سبب شد مأمون راهبردی را اتخاذ و به مقابله با ولایت و امامت بپردازد.
وی افزود: با اراده الهی و تدبیر حضرت رضا(ع)، تهدید بی‌سابقه و خطرناک مأمون سبب شد که آفاق نو به روی معارف الهی باز شود و ایران اسلامی از آن بهره‌مند شود و آن تهدید بزرگ به فرصت عظیمی تبدیل شد و راهبردهای جدیدی توسط امام رضا(ع) اتخاذ شود، پس از عصر رضوی شرایط با مشکل مواجه شد و سه امام دیگر شرایط برای ظهور و بروز نداشتند.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: امام حسن عسکری(ع) آخرین حلقه در این سلسله نورانی بود و شرایط جامعه را آماده می‌کرد تا با وکلای امام(ع) ارتباط داشته باشند و عصر و فکر جامعه برای عصر غیبت و ارتباط با عالمان دین و فقیهان شریعت آماده شود.
امام‌جمعه قم عنوان کرد: حوزه‌های علمیه افتخار دارد که بزرگان ما در قرن‌های مختلف پرچم بزرگ را بر دوش گرفته‌اند و رسالت سنگینی بر دوش همه ما است، با الهام گیری از مراجع تقلید و مقام معظم رهبری در مسیری قرار داریم که گام‌های کمی برداشته‌ایم و باید قدم‌های بزرگ‌تری برداریم چراکه حوزه عصر انقلاب رسالت‌های بیشتری نسبت به عصر انزوا دارد و امیدواریم خداوند همه ما را کمک کند.
استاد حوزه علمیه بابیان اینکه حوزه علمیه با مصوبات شورای عالی در دور جدید بیش از 100 پروژه و طرح را موردتوجه قرار داده است، افزود: در قلمرو فضای مجازی و امور مربوط به هوش مصنوعی در کنار ده‌ها طرحی که طراحی و به سمت اجرا رفته است در این قلمرو پروژه و طرح‌هایی دارد.
آیت‌الله اعرافی با اشاره به ارتباط هوش مصنوعی با علوم اسلامی گفت: هوش مصنوعی در یک رویکرد به‌عنوان موضوعی است برای تحقیق رشته‌هایی مثل فلسفه، اخلاق، حقوق و فقه که باید به پرسش‌هایی که درباره این موضوع وجود دارد پاسخ دهند، هوش مصنوعی ابزاری برای کمک به مجتهد، فقیه و محقق حوزه که می‌تواند کار علمی و استدلال فقهی را سریع‌تر عمیق‌تر و دقیق‌تر کند.
عضو فقهای شورای نگهبان ادامه داد: در درختواره رشته‌های حوزه علمیه که 400 رشته گرایش مقطع و باکار سه و چهارساله و مشارکت 600 استاد به پایان رسیده یکی از قلمروها "فضای مجازی" است و درزمینهٔ انجمن علمی مصوبه فضای مجازی است و کار آغاز و مقدمات انجام‌شده است.
وی گفت: در شرایط کرونایی اقدامات زیادی در حوزه آموزش مجازی انجام‌شده است و نرم‌افزار جامع مجازی تدوین شد و به‌صورت آنلاین و آفلاین فعالیت می‌کند، طرح هدایت علمی جایگاهی است که 30 الی 40 مرکز هدایت علمی در حال فعالیت است که هدایت‌های لازم انجام می‌شود و تجربه یک سال و نیم است و بخش‌هایی از مباحث به‌صورت دیجیتال دنبال می‌شود.
مدیر حوزه‌های علمیه سراسر کشور خاطرنشان کرد: دنیا در علم‌سنجی گام‌های بزرگی برداشته است و کشورمان در سال‌های اخیر اقداماتی انجام داده ولی علم انسانی نیازمند رتبه‌بندی و طبقه‌بندی و علم‌سنجی است که از منظر حوزه انجام شود و مقدمات آن انجام‌شده که کار بزرگی است.
300 نرم‌افزار علوم اسلامی از شخصیت‌های حوزوی تولید و در اختیار محققان قرار گرفت
رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گفت: بیش از 300 نرم‌افزار علوم اسلامی از شخصیت‌های حوزوی تولید و در اختیار محققان قرار دارد.
حجت‌الاسلام محمدحسین بهرامی در نخستین همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی که در سالن جلسات مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد، اظهار داشت: به برکت حمایت و دوراندیشی مقام معظم رهبری در 3 دهه گذشته فعالیتی در حوزه علمیه آغازشده که ثمره آن این است که منابع دست‌اول در رشته‌های علوم اسلامی با برچسب‌گذاری‌های شکلی و معنایی در قالب نرم‌افزار سایت‌ها در اختیار محققان علوم اسلامی قرار دارد.
وی افزود: بیش از 300 نرم‌افزار علوم اسلامی از شخصیت‌های حوزوی تولید و در اختیار محققان قرار دارد و ده‌ها پایگاه در اینترنت در حال ارائه خدمات به علاقه‌مندان به علوم اسلامی و دیدگاه معارف اهل‌بیت(ع) و مبتنی بر حضرت امام و رهبری تولید و در اختیار مخاطبان قرار دارد.
رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بیان کرد: پردازش‌های هوشمند پشتوانه این ابزار و سایت‌ها بوده و در حال ارائه خدمت هستند، نسلی از پژوهشگران حوزوی امروز در حال فعالیت هستند که مسلط به منطق کامپیوتر و فناوری اطلاعات هستند نسلی از مهندسان متعهد آشنا با کلیات علوم اسلامی تربیت‌شده‌اند که به تولید پایگاه‌های علوم اسلامی کمک می‌کنند.
بهرامی بابیان اینکه روزانه صدها هزار مخاطب علوم اسلامی در حال بهره‌مندی از نرم‌افزارها و پایگاه‌های تولیدشده در حوزه‌های علمیه هستند، عنوان کرد: بسیاری از متخصصان علوم انسانی در حال استفاده از پایگاه‌هایی هستند که به‌صورت آنلاین عرضه می‌شود.
وی تصریح کرد: اعتمادی که حوزه‌های علمیه و علمای حوزه کسب کرده‌اند و نسبت به این محصولات بروز داده‌اند به‌عنوان پشتوانه‌ای برای فعالیت فعالان این حوزه است که با سخت‌کوشی و تلاش به‌دست‌آمده است.
رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ادامه داد: کسانی که در حوزه روش‌شناسی پژوهش فعالیت می‌کنند باید به مفهوم علوم اسلامی دیجیتال توجه داشته باشند، در برخی از پروژه‌های دانشگاه غربی نیز علوم اسلامی دیجیتال موردتوجه قرارگرفته است وتاثیر فناوری در پژوهش بسیار عمیق‌تر شده و دارای نتایج دقیق‌تری است.
بهرامی افزود: امروز محققی که در حوزه تفسیر قصد پژوهش دارد کتابخانه‌ای در اختیار دارد که در طول تاریخ علوم اسلامی هیچ محققی در اختیار نداشته است ولی اگر کتاب ارزشمند و به‌روزی در مجموعه این نرم‌افزارها وجود نداشته باشد آسیب‌های زیادی به همراه دارد.
وی با اشاره به رویکرد جدید حوزه‌های علمیه به فناوری اطلاعات بیان کرد: با مدیریت جدید حوزه‌های علمیه نگاه جدیدی به فناوری اطلاعات و حوزه مجازی معطوف شده و فعالیت‌های بسیار خوبی صورت گرفته که در آینده نه‌چندان دور نتایج آن قابل‌ملاحظه است.
رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گفت: در حوزه علمیه "نظام جامع حوزه و فضای مجازی" و "حوزه و فناوری اطلاعات" تدوین‌شده و برنامه‌های مناسبی مدنظر قرارگرفته است، انجمن مطالعات فضای مجازی تأسیس‌شده و استفاده از فضای مجازی وهوش مصنوعی کنش گری ساده نیست و کسی که بخواهد استفاده کند باید برای کار خود نظریه داشته باشد.
بهرامی افزود: امسال از جانب آیت‌الله اعرافی سال حوزه و فضای مجازی نامیده شده است و حوزه علمیه با درک شرایط جاری فضای فناوری و تأسیس این فناوری‌ها در زمینهٔ علوم اسلامی به سمت این رفته تا از این فضا حداکثر استفاده را ببرد.
وی خاطرنشان کرد: حدود یک‌میلیون و دویست هزار مقاله مجلات علوم اسلامی که از 120 سال گذشته منتشرشده بود اسکن شده و تحلیل رفتارهای کاربر و موجودیت متن و موتورهای جست‌وجوگر از دیگر خدماتی است که با بهره‌مندی از هوش مصنوعی در اختیار علاقه‌مندان قرار دارد.
بهره‌مندی مناسب از هوش مصنوعی به رفع مشکلات کشور کمک می‌کند
دبیر علمی همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی گفت: اگر به مسئله هوش مصنوعی به‌خوبی توجه شود بسیاری از مشکلات رفع می‌شود و در زمینه‌های مختلف اطلاعات کشورمان را به‌راحتی نگهداری می‌کنیم.
بهروز مینایی در همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی که در سالن جلسات مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد، اظهار داشت: هوش مصنوعی به معنای توانایی ماشین و رایانه‌ای برای انجام کارهای پیچیده و حل مسائل سخت است.
دبیر علمی همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی افزود: هوش معنی یعنی اینکه ماشین دارای حسگر باشد و توانایی کار در محیط را دارا باشد و از منبع دانش بهره‌مند شود.
وی بیان کرد: استفاده از هوش مصنوعی موضوع بسیار مهم و باارزشی است، بسیاری از کشورها به خاطر اینکه در موضوعات اقتصادی و سیاسی ترقی کنند از وزیر هوش مصنوعی بهره می‌برند و این وزارت خانه همچون وزارت خانه دفاعی موردتوجه است.
مینایی عنوان کرد: با توجه به شرایط موجود استفاده از هوش مصنوعی موضوع واجبی است که باید مورد تأکید باشد، حوزه‌های علمیه درزمینهٔ هوش مصنوعی رسالت مهمی بر عهده‌دارند و باید در این زمینه برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود.
دبیر علمی همایش ملی هوش مصنوعی و علوم اسلامی با تأکید بر اینکه قوه قضاییه و مقننه باید از هوش مصنوعی بهره‌مند شوند، گفت: اگر به مسئله هوش مصنوعی به‌خوبی توجه شود بسیاری از مشکلات رفع می‌شود و درزمینه‌های مختلف اطلاعات کشورمان را به‌راحتی نگهداری می‌کنیم.
وی با اشاره به آیه‌ای از قرآن کریم خاطرنشان کرد: شما از برخی دشمنان خبر ندارید و خداوند باخبر است، اگر سرمایه‌گذاری که برای مقابله با دشمن انجام شود از بین نرفته و به شما بازمی‌گردد.
انتهای پیام/452/ش
