روسیه و تلاش برای اصلاح استراتژی در افغانستان

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، ادهاهای اخیر آمریکا درباره روسیه مبنی بر پرداخت پاداش به طالبان برای هدف قراردادن نظامیان آمریکایی و دیگر موارد نشان می‌هد که افغانستان هنوز هم محل رقابت روسیه و غرب است.

سیاست‌های کنونی روسیه در برابر افغانستان اولویت‌های اصلی این کشور در منطقه را نشان می‌دهد که حفظ نفوذ و جلوگیری از گسترش پایگاه‌های نظامی و به چالش کشیدن آمریکا در منطقه را می‌توان از جمله این اولویت‌ها نام برد.

از سوی دیگر، مسکو همچنین تصور می‌کند که طالبان در سال‌های آینده نقش بزرگی در افغانستان بازی خواهد کرد و از این رو قصد دارد روابط خوبی با طالبان داشته باشد.

«وار آن راکس» درباره سیاست‌های روسیه در منطقه می‌نویسد که منافع روس‌ها در افغانستان تأمین امنیت و جلوگیری از بی‌ثباتی در منطقه مرزی افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی است.

هدف دیگر نیز این است که افغانستان را به‌عنوان یک کشور بی‌طرف نگه دارد تا سایر قدرت‌ها  به ویژه آمریکا نتوانند از آن به عنوان سکوی پرش علیه روسیه استفاده کنند.

موقعیت جغرافیایی افغانستان که پیش از این از سوی چین، هند، ایران و پاکستان برای چندین پروژه حمل و نقل و انرژی در منطقه در نظر گرفته شده است، انگیزه‌ای برای مسکو و ایفای نقش اصلی در منطقه اوراسیا محسوب می‌شود.

لازم به ذکر است که اگرچه افغانستان با ثبات با منافع روسیه همسو است، اما مسکو منافع حیاتی (اقتصادی یا غیره) در این کشور ندارد.

«نورلان علی اف» می‌نویسد که از اواخر دهه 1990، احتمال صدور ایدئولوژی افراطی برای روسیه، تروریسم و ​​مواد مخدر، نفوذ گروه‌های جنگجوی افغان در آسیای مرکزی، بی‌ثبات سازی این کشورها و حضور نظامی آمریکا در افغانستان و نفوذ آن بر کشورهای آسیای مرکزی از تهدیدات اصلی ناشی از وضعیت افغانستان به شمار می‌رود اما برخی کارشناسان و مقامات روس در این زمینه کمی اغراق می‌کنند. 

نویسنده وار ان راکس ادامه می‌دهد که افغانستان نمی‌تواند برای روسیه به صورت مستقیم تهدید نظامی به شمار رود و احتمالا در آینده نیز چنین چیزی پیش‌بینی نمی‌شود؛ حتی اگر طالبان در کابل به قدرت برسند و همه این کشور، از جمله مناطق شمالی افغانستان را تحت کنترل خود بگیرند.

بنابراین تعدادی دیگر از کارشناسان روس اصرار دارند که دخالت روسیه در درگیری‌های داخلی افغانستان نه تنها لازم نیست؛ بلکه بی‌معنا نیز هست. در عوض مسکو باید با رهبران بالقوه کابل همکاری کند و ارتباط خود را با هر گروه منطقه‌ایی یا قومی حفظ کند که در اقدامات مستقیم علیه آن درگیر نیستند.

با توجه به تجربه تاریخی، مسکو بار اقتصادی و نظامی هرگونه دخالت مستقیم نظامی و عدم توانایی نسبی در تأثیرگذاری بر گروه‌های داخلی را درک کرده است و از اوایل سال2010 نیز تصمیم گرفته که به دنبال راه‌های حل دیپلماتیک برای تأثیرگذاری بر تحولات افغانستان باشد.

با این رویکرد، روسیه به یکی از بازیگران اصلی در روند صلح تبدیل شده است.

علی اف خاطرنشان کرد که اخیرا مسکو در حال اصلاح استراتژی‌اش در افغانستان است؛ به نظر می‌رسد کرملین سیاست قدیمی تحریم دولت مرکزی افغانستان را رها کرده است، اگرچه همچنان به استفاده از خدمات مشاوره‌ا‌‌یی و لابی با حامد کرزی رئیس‌جمهور سابق این کشور ادامه می‌دهد؛ اقدامی که دولت افغانستان از آن استقبال نمی‌کند.

براساس این نوشتار، از سال1989 سیاست روسیه در افغانستان شاهد تغییرات زیادی بوده است. در حال حاضر، اولویت این کشور محور سه هدف است. نخست، ایجاد ثبات در افغانستان و حفظ نقش قوی روسیه در مذاکرات و همچنین از بین رفتن پایگاه‌های نظامی آمریکا و ناتو.

دوم، استفاده از روند صلح افغانستان در رویارویی کنونی خود با غرب و سوم اینکه روسیه مشارکت در دستیابی به صلح را تأیید بازگشت خود به رقابت در میدان قدرت جهانی می‌داند.

 از آنجا که مسکو تصور می‌کند طالبان در سال‌های آینده نقش بزرگی در این کشور بازی خواهد کرد، هدفش این است که با کارگزاران قدرت در آینده افغانستان رابطه خوبی داشته باشد.

انتهای پیام/.