گزارش| دوقطبی در قبرس ترک، استقلال یا فدرالیسم؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، با پیروزی ارسین تاتار به عنوان رئیس جمهور جدید بخش ترک نشین قبرس، آنکارا تا حدی در مورد آینده بخش ترک نشین قبرس، آسوده خاطر شده است، چرا که تا چند روز پیش، شواهد نشان می داد که یک اتمسفر سیاسی ضد ترکیه ای بسیار جدی در قبرس ترک، به وجود آمده است.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

وضعیت و رویکرد سیاسی و اجتماعی مستولی بر انتخابات قبرس ترک، این واقعیت را نشان داد که طرفداران ایده استقلال و جدایی، مستقیماً به آنکارا وصل هستند.

ارسین تاتار نخست وزیر سابق قبرس ترک، در دوران نخست وزیری خود به طور شفاف، از خط سیاسی ترکیه تبعیت می کرد. اما مصطفی آکنجی رئیس جمهور سابق، بر این باور بود که قبرس ترک باید در کنار قبرس جنوبی یا روم نشین بماند و با هموارسازی مسیر تغییر ساختار سیاسی قبرس به فدرالیسم، مطالبات ترک ها نیز محقق شود.  

ماندن در طرف ترکیه

بسیاری از روشنفکران و روزنامه نگاران ترک قبرس، معتقدند که رئیس جمهور پیروز این انتخابات یعنی ارسین تاتار، به گونه ای رفتار کرده که عملاً استقلال حزب خود یعنی «حزب اتحاد ملی» (UBP) را از بین برده و آن را به شعبه ای از حزب عدالت و توسعه (AKP) تبدیل کرده است.

سامی اوز اوسلو، رئیس اتحادیه روزنامه نگاران ترک قبرس، از زمره این افراد است. یکی از رسانه های ترکیه از او پرسید: آیا شما پیروزی اخیر را پیروزی مشارکتی AKP – UBP می دانید؟ او در پاسخ گفت: «خیر. به باور من چیزی به نام حزب اتحاد ملی وجود نداشت. این حزب عدالت و توسعه ترکیه بود که به میدان آمد. حالا ارسین تاتار طوری رفتار می کند که انگار رئیس شعبه ای از آکپارتی است و قبرس ترک هم قرار است به عنوان ایالتی جدید، به ترکیه الحاق شود! این مشی درستی نیست. سفارت ترکیه وارد میدان شد. به خیلی ها، قول کار دادند، به بعضی ها قول پول و مجوز کار دادند تا به آکنجی رای ندهند. حتی به طور رسمی اعلام کردند: هر کسی که طرفدار راهکار فدرالی باشد، خائن است.»

آیدین انگین از تحلیل گران ترکیه نیز در این مورد نوشته است: «انتخابات قبرس ترک بر روی دست آکپارتی هزینه سنگینی گذاشت. از آنجایی که می دانستند آکنجی پیروز می شود، سریع در آنجا هم یک بیمارستان برای مبارزه با کرونا باز کردند و هم با افتتاح ساحل شهر متروکه مرعش و انتقال آب شیرین، به نفع تاتار، شُوی تبلیغاتی به راه انداختند.»

قبرس ترک، دولت مستقل شود؟

حالا گروهی از فعالان سیاسی و کارشناسان و تحلیل گران ترکیه، بر این مساله اصرار می کنند که باید هر چه زودتر، مقدمات آن فراهم شود که بخش ترک نشین قبرس یا به تعبیر آنکارا «جمهوری ترک قبرس شمالی»، اصطلاحاً شناسایی شده و به عنوان یک کشور و دولت مستقل، از سوی جهان به رسمیت شناخته شود.

اما واقعاً زمینه سیاسی فعلی در منطقه و جهان، برای رسیدن به چنین آرزویی، تا چه اندازه مهیاست؟ در شرایطی که پای منافع دو کشور اروپایی به نام های قبرس و یونان در میان است، چرا باید سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا، زیر بار چنین پیشنهادی بروند؟ این ها، چالش ها و سوالاتی هستند که نشان می دهند هدف بلند پروازانه ترکیه برای ایجاد یک کشور مستقل پیرامونی و سپس تلاش برای تزریق این کشور به ناتو و اتحادیه اروپایی، هدفی بسیار دور از دست و مه آلود است.

همه این ها در حالی است که ارسین تاتار، قرار است به زودی، با وساطت سازمان ملل، با مقامات جمهوری قبرس، دیدار کند.

حال باید دید، آنکارا برای رئیس جمهور قبرس ترک، در این مورد چه توصیه هایی دارد.

اوغوز دمیر آلپ در این مورد گفته است: «بدترین چیز این است که به تاتار بگوییم: ما کاری کردیم تو پیروز شوی و حالا هم باید از ما حرف شنوی داشته باشی. این اصلاً درست نیست و نباید چنین انتظاری از تاتار داشته باشیم. باید به دینمایسم ها و ظرفیت های خود جزیره توجه داشت. باید دید که تاتار در مذاکره با سران دیگر جریانات سیاسی قبرس ترک و همچنین در مذاکره با قبرس روم نشین، چه افق هایی را خواهد دید.»

اوندر آک ساکال رهبر حزب چپ دموکرات، از ایده استقلال و تلاش برای به رسمیت شناساندن جمهوری ترکی قبرس شمالی دفاع می کند. اما به این اشاره نمی کند که ترکیه و ترک های قبرس برای رسیدن به این هدف باید از چه ابزارهایی بهره بگیرند.

اونور اویمن از سفرای بازنشسته و دیپلمات های برجسته وزارت امور خارجه ترکیه، بر این باور است که ترکیه و قبرس ترک، باید به طور جدی و گسترده، به دنبال به فرجام رساندن شناسایی رسمی و ایده رسمیت یافتن راهکار دو دولت در جزیره قبرس باشند.

رفعت اوچکان، از تحلیل گران ترکیه نیز گفته است:«من معتقد نیستم که دل ترک های قبرس را شکسته باشیم. فقط در رویکرد انتخاباتی آنها مداخله صورت گرفته است. اما این مسائل، خیلی مهم نیستند. این یک بحث سیاسی است و مبارزات  سیاسی است که روشن خواهد کرد، چه هدفی در چه روندی به پیروزی می رسد.»

موسی اوز اوغورلو نیز گفته است: «ترک های قبرس، خودشان به اندازه کافی مشکل داشتند. حالا گرفتار دو قطبی استقلال طلب و فدرال خواه یا دوقطبی ترکیه گرا و اروپاگرا هم شده اند. بعید نیست در آینده، شاهد مشکلات و تنش سیاسی و اجتماعی جدی در قبرس ترک باشیم.»

دریادار بازنشسته مصطفی اوز بیگ مشاور وقت رئوف دنکتاش رئیس جمهور موسس قبرس ترک نیز گفته است: «الان، دقیقاً در آن زمان و شرایط ویژه ای هستیم که باید ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی، رایزنی کنند و برنامه خودشان را برای آینده، روشن کنند. باید برنامه و استراتژی گام به گام داشته باشیم.»

دوقطبی استقلال طلبان و اروپاگرایان

ارسین تاتار در انتخابات اخیر، با رای ناپلئونی نزدیک به 52 درصد پیروز شد و آکنجی که اندکی بیش از 48 درصد آراء را به دست آورده بود، با لحنی کنایی، اقدامات ترکیه را در این انتخابات به چالش کشید. اما با این حال، نتایج را پذیرفت و برای همیشه با دنیای سیاست، خداحافظی کرد.

نزدیکی آراء دو نامزد برجسته صحنه سیاسی قبرس ترک، حاکی از به وجود آمدن یک دوقطبی جدی است.

دوقطبی پدیدآمده در بخش ترک نشین قبرس، از سویی ارتباط مستقیمی با خواسته های سیاسی آنکارا دارد و از دیگر سو، با وضعیت سیاسی جزیره و تلاش برای پیوستن به اتحادیه اروپا، مرتبط است.

تفسیر چنین تابلویی چنین است: نیمی از ترک های قبرس معتقدند که اگر از حمایت های کشور قدرتمندی همچون ترکیه برخوردار شوند، علاوه بر این که از حمایت های اقتصادی و سیاسی آنکار برخودار می شوند، ممکن است بالاخره یک روزی طعم زندگی در یک کشور مستقل را بچشند که استقلال آن در جهان به رسمیت شناخته شده باشد.

اما نیم دیگر بر این باورند که اگر با رویکرد سیاسی مستقل خود، در کنار قبرس روم نشین بمانند و رفته رفته ایده تغییر ساختار کشور به ساختار فدرالی را به نیکوزیا بقبولانند، به شکل جدی از مزایای عضویت در اتحادیه اروپا برخوردار شوند.

همین الان در چند صد متری آنها، شهروندان قبرس روم نشین، به عنوان شهروند یک کشور عضو اتحادیه اروپا، به راحتی و بدون ویزا به سفر می روند اما ترک های قبرس، گذرنامه کشوری را در جیب دارند که غیر از ترکیه، از سوی هیچ کدام از کشورهای جهان به رسمیت شناخته نشده ست.

انتهای پیام/