یادداشت| مذاکرات صلح دوحه در ۴ پرده

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، یک: عاقبت مذاکرات صلح افغانستان در «دوحه» آغاز شد. یکسو 15-10مرد عبوس با پیراهن و جامه و لنگی‌های سیاه و دستمال‌های یک‌شکل روی شانه با ریش‌های انبوه و ظاهری مصمم، خشن و بدوی اما با موضعی یکدست، صدای واحد و نظرات کاملا یکسان، قرص و محکم ایستاده بر آرای خویش ... و در سمت دیگر ده‌ها مرد کت و شلوارپوش و کراوات‌زده و سه چهار زن که هرکدام به دفاع از منافع مجموعه و جریان و قدرتی به قطر آمده‌اند. در این سمت اما علی‌رغم ادعاها، مواضع، مطالبات و انتظارها یکسان نیست. هرکدام از اینها در مواجهه با رسانه‌ها حرف خودش را می‌زند. آشفتگی و تشتت هویداست. دکتر عبدالله که رهبری این سمت را برعهده دارد، گفت: ما نمایندگان حکومتی هستیم که میلیون‌ها زن و مرد افغانی حامی و همراه آن هستند ... اما همه در دوحه می‌دانند که چنین نیست.

جمعیت افغانستان (جدا از مهاجران)  حدود 35 میلیون نفر است. در انتخابات اخیر او و رقیب اصلی‌اش دکتر اشرف غنی که رئیس‌جمهور شد، پس از کسر آرای تقلبی مورد اعتراض خود آقای عبدالله، روی هم کمی بیشتر از یک میلیون رای کسب کردند. این پایگاه متزلزل سبب شده است تا صدای هیات منتسب به دولت کابل در قطر قدرتمند و رسا نباشد. آنها حتی در قیاس با حریف مدعی و خونریزشان، عملا اسباب انسجام و مشروعیت لازم را برای نمایندگی کامل از مردم‌شان دارا نیستند و همین کار را سخت خواهد کرد.

قریب چهار میلیون مهاجر مقیم ایران، سه میلیون مهاجر مقیم پاکستان و چند میلیون مهاجر افغانستانی پراکنده در دیگر ممالک جهان، هیچ نماینده‌ای در این هیات مقابل طالبان ندارند. بسیاری از مردم و جریانات سرشناس و چهره‌های مطرح سیاسی داخل افغانستان هم در این هیات صاحب نماینده نیستند. از حزب اسلامی حکمتیار تا مسعودها از دره پنجشیر، صلاح‌الدین ربانی و حزب جمعیت اسلامی‌اش، حزب کنگره ملی افغانستان و دکتر عبداللطیف پدرام و ... تا زینب موحد، چهره خوشفکر و مشهور و جوانی که در آخرین لحظات بنا به مصالح حکومت از لیست خط خورد و انبوه افراد و احزاب موثر دیگر، جایی در این هیات ندارند.

دو: خواجه محمد آصف، وزیر خارجه پیشین پاکستان پیامد مذاکرات صلح افغانستانی‌ها با انتشار تصویر مایک پمپئو،  وزیر خارجه آمریکا در حالی که به نشانه احترام و فروتنی دست‌های افتاده‌اش را به‌هم قلاب کرده بود، در کنار ملاعبدالغنی برادر، رئیس دفتر سیاسی طالبان در قطر نوشت: «شما زور دارید، ما خدا داریم!» این کار او واکنش بسیاری از مقامات افغان را درپی داشت. از جمله رحمت‌ا... نبیل، رئیس پیشین اداره امنیت افغانستان که نوشت: «خواجه صاحب! [آقای خواجه!] خدا در انحصار شما نیست اما بی‌شک تروریسم و کشتار در انحصار شماست.» کاربران افغان اما از دریچه‌های متفاوتی این تصویر را دیده‌اند.

آنها با انتشار تصاویر سفر چندی پیش پمپئو به کابل و دیدار با رئیس‌جمهور افغانستان که در آنجا غنی به دنبال پمپئو می‌دود، این دو تصویر را با هم مقایسه کرده‌اند. در گوشه‌ای از این عکس جنجالی وزیرخارجه آمریکا با نماینده طالبان، دیگر اعضای این گروه را می‌بینیم که به پمپئو بی‌توجه‌اند و یکی از آنها حتی از صندلی‌ خود برای گرفتن این عکس یادگاری برنخاسته است!

سه: دکتر غنی دار و ندار خود، کشور و مردمش را به پای آمریکایی‌ها ریخت. در سفر بی‌دعوت، بی‌اجازه و بی‌خبر ترامپ به افغانستان، آقای غنی بلافاصله از قصرش در کابل خود را برای ملاقات به پایگاه هوایی بگرام در 80 کیلومتری شمال پایتخت رساند. اما آقای رئیس‌جمهور در آنجا مجبور شد طی یک ساعت سخنرانی ترامپ، پشت سر او در صف سربازان جوان آمریکایی دست به سینه بایستد. آنها حتی رعایت حال جسمی این پیرمرد 70 ساله را نکردند  و یک صندلی برایش نیاوردند و به او اجازه نشستن ندادند. حالا پمپئو در قطر به طالبان نوید داده: «دموکراسی بهترین روش است، اما آمریکا به دنبال تحمیل سیستم خود بر دیگران نیست!» این بهترین کادوی کاخ سفید به طالبان و تیر خلاص در شقیقه هیات کابل بود.

آنچه در قطر می‌گذرد، درسی تاریخی برای همه آنهاست که می‌اندیشند واشنگتن ارزشی برای خادمانش قائل است. اکنون جهان می‌بینند که آمریکا بهترین و وفادارترین مهره منطقه‌ای خود را فدای یک شوی انتخاباتی می‌کند. یک سرزمین و مردمش را قربانی می‌کند. کاش آنها که باید خوب این روزها را ببینند، به خاطر بسپرند و درس بگیرند.

چهار:  این مذاکرات به نتیجه خواهد رسید، اگر به‌راستی «بین‌الافغانی» باشد و نه ذیلامریکی و پاکستانی [ذیل آمریکا و پاکستان]!

«محمدحسین جعفریان» کارشناس ارشد مسائل افغانستان

انتهای پیام/.