کلاف سردرگم تشکیل دولت در لبنان؛ از شروط حریری تا مداخلات آشکار محور غربی ــ آمریکایی ــ عربی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ روند مذاکرات درباره نخست وزیر بعدی لبنان هنوز آغاز نشده است. رایزنی‌ها در مراحل ابتدایی و در تلاش برای بازگرداندن «سعد حریری» نخست وزیر سابق لبنان به قدرت است؛ بدین ترتیب که سعد حریری برای بازگشت به قدرت شرایطی را بیان کرده است. در زمینه داخلی حریری می‌خواهد آزادانه حکومت کند و در زمینه خارجی نیز به‌دنبال حمایت عربستان است؛ درحالی که ریاض فعلاً در برابر سعد حریری سکوت کرده است.

جریان 14 مارس در تلاش‌ خود برای سلب مشروعیت فرقه‌ای پارلمان ناکام ماند و ائتلاف «ولید جنبلاط» و «سمیر جعجع» به‌سرعت نابود شد، در همین راستا سمیر جعجع اعلام کرد که که ممکن است وارد دولت نشود؛ چرا که نمی‌خواهد درگیر اعتراضات ملت لبنان شود اما در مورد جنبلاط به‌نظر می‌رسد که برای هرگونه توافق در راستای تأمین منافعش، آماده است و او به «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان گفت که نمی‌خواهد با حزب‌الله مواجه شود.

اما برخی از اعضای جریان 14 مارس با بسته شدن پرونده انتخابات زودهنگام پارلمانی مانور دیگری را آغاز کردند که این مانور درخواست از جامعه بین‌المللی برای مداخله در تحقیقات انفجار بندر بیروت بود که از خلال یادداشتی مجهول به دبیرکل سازمان ملل متحد از این سازمان خواستند تا به‌جای دادگستری لبنان تحقیقات را انجام دهد، همچنین از جامعه بین‌المللی خواستار تشکیل دولت بی‌طرف برای حل بحران مالی لبنان شدند.

بر اساس گزارش منابع مربوطه، به‌نظر می‌رسد جریان 14 مارس بیشتر از هر طرفی مشتاق مداخله بین‌المللی در تحقیقات بندر بیروت است که هدف آن‌ها بهبود شرایطشان در مذاکرات دولت آینده است.

اما این موضوع در مورد رئیس جمهور کاملاً واضح است که پیش از این بر حفظ حاکمیت قضایی کشور لبنان تأکید می‌کرد و اظهار داشت که حکم در خصوص انفجار بیروت تنها به‌خواست ملت لبنان صادر می‌شود و این امر بدون تکیه بر هیچ‌یک از کمک‌های فنی و تحقیقاتی از هیچ کشوری در جهان حاصل نمی‌شود و اجرای این کار از قبل آغاز شده است، چراکه کارشناسان ترکیه، روسیه و فرانسه (غواصان، کارشناسان مواد منفجره و شواهد پزشکی قانونی) با محققان لبنانی همکاری می‌کنند.

به‌طور خلاصه و طبق گفته منابع مربوطه تأکید می‌شود که لبنانی‌ها بار دیگر اجازه نخواهند داد که تجربه دادگاه بین‌المللی در ماجرای ترور رفیق حریری نخست وزیر فقید لبنان، تکرار شود.

گذشته از هزینه‌های مالی دادگاه بین‌المللی ترور رفیق حریری برای لبنان سیاسی‌سازی و سوءاستفاده از این شرایط نیز٬ از جمله هزینه‌هایی بود که در این ماجرا به لبنانی‌ها تحمیل شد، بنابراین، باید فرصتی به حاکمیت قضایی لبنان داده شود تا نظارت و تحقیقات جدی و شفاف‌سازی آن برای افکار عمومی را انجام دهد و از همه مهمتر بازپرس قضایی به‌دور از اختلافات سیاسی عمل کند.

امروزه پیشرفتی در مورد روند تشکیل دولت در لبنان حاصل نشده به‌جز اینکه ارتباطات داخلی و خارجی «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه در مورد لبنان کامل شده است. رئیس جمهور فرانسه طی تماس تلفنی با «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران تأکید کرد که همه طرف‌های ذی‌ربط باید از مداخلات خارجی در لبنان ممانعت و همچنین از تشکیل دولت جدید حمایت کنند. رئیس‌جمهوری روسیه و همتای فرانسوی‌اش، چهارشنبه در تماس تلفنی به بررسی وضعیت لبنان و بلاروس پرداخته بر کمک‌های مسکو و پاریس به بیروت تمرکز کردند و همچنین لزوم تلاش خود لبنانی‌ها برای حل مسائل مورد اختلاف بر پایه مذاکره سازنده بدون مداخله خارجی نکته دیگر مورد تأکید دو طرف بود.

به‌نظر می رسد فرانسه خواستار بازگرداندن حریری به قدرت است و می‌خواهد توافق عمومی در داخل و خارج از کشور با او داشته باشد. او نگرانی خود را در لبنان و خارج از کشور اعلام کرد که وظیفه دولت جدید جلوگیری از فروپاشی مالی و اقتصادی لبنان است و توضیح داد که موضوعات دیگری از جمله سلاح حزب‌الله مطرح نیست. فرانسوی‌ها آمریکایی‌ها را متقاعد کرده‌اند که سیاست تحریم لبنان یک رویکرد اشتباه بوده است و آمریکا به‌دنبال تحمیل سیاست‌های خود بر لبنان با یک دولت دست‌نشانده خود است.

ماکرون همچنین با «جبران باسیل» رئیس جریان آزاد ملی لبنان تماس برقرار کرد و طی این تماس دو طرف در مورد آخرین تحولات و راه‌های پیگیری ابتکار عمل و تلاش رئیس جمهور فرانسه در راستای بحران لبنان، گفتگو کردند.

منابع ارشد جریان آزاد ملی تأکید کردند: ما دولتی را می‌خواهیم که اصلاحات را به‌درستی انجام دهد و تجربه نشان داده است که سعد حریری برای اصلاحات لبنان مناسب نیست.

در حالی که برخی منابع گزارش دادند که میشل عون مشتاق بازگشت حریری به قدرت نیست و می‌خواهد دو سال آخر دوره ریاست‌جمهوری‌اش را با دستیابی به اصلاحات واقعی به پایان برساند و برخی منابع جریان آزاد ملی به‌نقل از میشل عون تأکید کردند که "هنوز مشخص نیست که چطور ممکن است با کسی که از رئیس بانک مرکزی لبنان و سایت میدل ایست و همه سایت‌های معارض لبنان حمایت می‌کند، همکاری کند."

وی در ادامه خاطرنشان کرد: حریری در جایگاهی نیست که شرایط را تعیین کند؛ بلکه برای او باید شرط گذاشته شود و اگر وی را به‌عنوان نخست وزیر بپذیریم حریری با شرایط خاص خود به قدرت برمی‌گردد.

عون در ادامه افزود: امکان انتخاب فردی مورد اعتماد به‌عنوان نخست وزیری وجود دارد.

فرانسوی‌ها به انتخاب گزینه‌های قابل قبول برای نخست وزیری توجه دارند و نبیه بری رئیس پارلمان لبنان به امانوئل ماکرون، مخالفت حزب‌الله و جنبش امل با نامزدی نواف سلام برای نخست‌وزیری را اعلام کرد و این بدان معناست که افراد شایسته‌تر وجود دارند.

این منابع تأکید کردند که فرانسوی‌ها خواستار دولت وحدت ملی به‌عنوان دولت شناخته‌شده در لبنان نیستند؛ بلکه آن‌ها دولتی با توافق احزاب سیاسی می‌خواهند که قابل اعتماد باشد. فرانسوی‌ها در این میان اصراری به بازگشت حریری ندارند؛ با توجه به اینکه عملکرد ضعیف او را در اجرای توافقات کنفرانس سیدر دیدند. فرانسوی‌ها همچنین توجه زیادی به اصلاحات لبنان با تمرکز به‌روی عملکرد ضعیف «ریاض سلامه» رئیس بانک مرکزی لبنان که از حمایت فرانسوی‌ها برخوردار نیست، دارند.

با توجه به اینکه در روزهای گذشته شاهد افزایش نارضایتی از نواف سلام به‌عنوان نخست وزیر هستیم، سعد حریری در تلاش برای جلب توجه فرانسوی‌ها جهت متقاعد کردن آمریکا برای ترغیب عربستان با هدف حمایت از وی است؛ اما عربستان همچنان سکوت کرده است. عربستان و آمریکا پیشنهادها درباره نامزد نخست وزیری لبنان را می‌شنوند و معتقدند که طرح فرانسه نباید بیش از حد ارزیابی شود و خواستار دولتی هستند که از حزب‌الله حمایت نکند.

اما سعودی‌ها به‌نوبه خود همچنان سکوت می‌کنند. آنها پیشنهادهایی را از نامزدهای نخست وزیر می‌شنوند؛ اما عربستان معتقد است که پروژه فرانسه نباید بیش از حد ارزیابی شود و مدعی است که هر دولتی که در لبنان تشکیل شود باید حمایت سیاسی و مالی خود از حزب‌الله را سلب کند. سعودی‌ها از انتخاب نخست وزیر جدید لبنان استقبال نکرده‌اند؛ به‌ویژه اینکه سعد حریری مدت‌هاست ارتباطی با ریاض ندارد.

امارات که با عربستان در یک موضع قرار دارند در تلاش است با تلاش‌های ترکیه و قطر برای مداخله در امور لبنان مقابله کند، به‌ویژه اینکه ترکیه و قطر در تلاش برای بازسازی آوارهای بندر بیروت، طرابلس و صیدا هستند.

اما آمریکایی‌ها موافق بازگرداندن سعد حریری به قدرت هستند؛ بدین ترتیب آن‌ها موضع خود را تغییر نداده‌اند و همچنان با اعمال فشار بیشتر سیاسی و اقتصادی بر لبنان و همچنین حزب‌الله خواستار بازگرداندن حریری هستند.

اما سعد حریری برای بازگشت به قدرت در لبنان شرایط خود را دارد:

ــ حمایت کامل از نیروهای داخلی و انتخاب وزرا با درنظرگرفتن قدرت‌های بزرگ.

ــ از حمایت خارجی برخوردار باشد و مانع کار دولت او نشوند و وی را تحت فشار کارهایی که توانایی انجام آن را ندارد، قرار ندهند؛ به‌گونه‌ای که رسالت وی تنها اصلاحات اقتصادی کشورش باشد.

ــ حمایت‌های خارجی باید همراه با برنامه کمکی شفاف و مالی برای انجام اصلاحات لبنان باشد، مشروط بر اینکه کشورهای تأمین‌کننده بر روند هزینه‌ها به‌ویژه با پروژه‌های بزرگ مانند انرژی، آب و زیرساخت‌ها نظارت داشته باشند.

ــ او آماده تفاهم با نبیه بری درباره سازوکار همکاری متفاوت دولت و پارلمان است، همچنین سعد حریری نمی‌خواهد هیچ درگیری با حزب‌الله بر سر پرونده‌های داخلی داشته باشد.

در این زمینه مصر حمایت خود را از سعد حریری سریع اعلام کرده است. علاوه بر آن مصری‌ها اعلام کردند که به‌محض تشکیل دولت، توافق‌نامه‌ای با آن مبنی بر ایجاد نیروگاهی در «الزهرانی» امضا می‌کنند.

منبع: الاخبار

انتهای پیام/+