یادداشت| تقابل فضایی آمریکا و چین

به گزارش خبرگزاری تسنیم، فعالیت جهانی سامانه مسیریابی ماهواره ای ساخت چین امروز – شنبه - آغاز شد. به گفته رسانه های چینی، راه‌اندازی و علمیاتی شدن کامل شبکه جهانی ناوبری و موقعیت‌یابی «بیدو» ساخت چین در مراسمی با حضور «شی‌ جین پینگ» رییس جمهوری چین انجام شد. به گفته مسئولان فضایی چین "با تکمیل ساختار ماهواره نسل سوم بیدو، عملکرد این ماهواره از حوزه منطقه ای به حوزه جهانی ارتقا یافت و از امروز مردم سراسر جهان می توانند از خدمات این ماهواره استفاده کنند".

اما پرسش اصلی این است که  راه‌اندازی و علمیاتی شدن کامل شبکه جهانی ناوبری و موقعیت‌یابی «بیدو» از چه نظر  حائز اهمیت است ؟ و چرا  دولتمردان آمریکا از راه اندازی و فعالیت این سامانه چینی بیمناک هستند؟ درپاسخ به این پرسش ها ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد:

1-اول اینکه ، این دستاورد یک گام مهم در صنعت فضایی چین و نیز توسعه‌ علم، فناوری و نوآوری در این‌ کشور محسوب می‌شود. سامانه بیدو در رقابت با سامانه مکان یابی جهانی ساخت آمریکا (GPS) ساخته شده است. سیستم موقعیت یاب بیدو در کناره سیتسم های جی پی اس آمریکا، گالیله اروپا و گلوناس روسیه جزو چهار سیستم موقعیت یاب جهانی است. به همین دلیل طبیعی است تکمیل این سامانه نگرانی آمریکا و هم پیمانانش را در پی داشته باشد.

2-دومین نکته به رشد سریع فعالیتهای فضایی چین بر می گردد. در طول جنگ سرد، چشم آمریکا به موشک ها و ماهواره های اتحادیه جماهیر شوروی دوخته شده بود، اما در سال های اخیر، این برنامه فضایی چین بوده است که بیش از پیش آمریکا را نگران کرده است. به عنوان مثال «نیوت گینگریچ» رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا، چین را به عنوان تهدید واقعی فضایی آمریکا یاد می کند: "پکن به سرعت در حال افزایش قابلیتهای فضایی خود است و تهدید فضایی چین یک واقعیت است. هیچ موضوعی مهمتر از پیروزی در رقابت فضایی نیست و در این مسیر باید بخش دولتی و خصوصی با ناسا و شرکتهایی چون «اسپیس ایکس» همکاری کند."

3- موضوع دیگر اینکه ،رهبران چین با غلبه بر تنش های چند دهه خود، به طور متداول مراحل توسعه فضایی انجام شده توسط سایر کشورهای بزرگ را تکرار کرده اند.
«تاد هریسون»، متخصص برنامه های فضای نظامی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی در واشنگتن درباره می گوید: "اگر چین به تلاش خود در این مسیر ادامه دهد به سرعت توانایی های دیگر کشورهای مطرح در تکنولوژی های فضایی را تحت شعاع قرار خواهد داد."

4- نکته دیگر اینکه ، چین و آمریکا افزون بر رقابت های سیاسی و تجاری در جهان، دامنه رقابتهای خود را به خارج از کره خاکی یعنی فضا کشانده اند و تلاش می کنند در این باره از رقبای خود عقب نمانند. به عنوان مثال «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا 28 خردادماه 97 به پنتاگون دستور تشکیل نیروی فضایی به عنوان یکی از شاخه‌های نیروی مسلح آمریکا را داد.  نیروی فضایی آمریکا در کنار ارتش، نیروی هوایی، نیروی دریایی، تفنگداران دریایی و گارد ساحلی، ششمین شاخه نیروهای مسلح آمریکا است.

به هر تقدیر، آنچه مبرهن است اینکه، فضا در سال های اخیر  به عرصه  جدید رقابت های جهانی تبدیل شده است. اگر چه آمریکا برنامه گسترش نظامی گری در فضا را در دستور کار قرارداده است  .راه‌اندازی و علمیاتی شدن کامل شبکه جهانی ناوبری و موقعیت‌یابی «بیدو» ، نمونه ای از تلاش های پکن برای حضور فعال  و موثر در این عرصه محسوب می شود، موضوعی که البته خوشایند دولتمردان آمریکا نیست .

 به هر حال، چین و آمریکا افزون بر رقابت های سیاسی و تجاری در جهان، دامنه رقابتهای خود را  به خارج از کره خاکی یعنی فضا کشانده اند  و  تلاش می کنند در این باره از رقبای خود عقب نمانند .

نویسنده:  فرهاد همتی – کارشناس مسائل شرق آسیا

انتهای پیام/.