گزارش| چشم امید اقتصاد ترکیه به بازار اروپا

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم ٬ حالا و در دورانی که ترکیه رفته رفته پا به مرحله پساکرونا گذاشته و خطرات شیوع گسترده این ویروس را پشت سر می‌گذارد٬ ارتفاع حقیقی کوه یخ٬ اندک اندک پدیدار می‌شود و فعالان اقتصادی و بازار سرمایه در ترکیه به خوبی فهمیده‌اند که اقتصاد این کشور در چند ماه گذشته به خاطر کرونا٬ تا چه اندازه آسیب دیده است.

یکی از عمده‌ترین لطمات و پیامدهای شیوع کرونا برای اقتصاد ترکیه٬ زمین‌گیرشدن صنعت پردرآمد و ارز آور توریسم و افزایش میلیونی بیکارهای کشور است. اما به موازات آن٬ کاهش صادرات کالا نیز٬ دولت اردوغان را نگران کرده است.

کرونا و کاهش 40 درصدی صادرات به اروپا

در سال 2019 میلادی٬ میزان صادرات ترکیه به کشورهای مختلف جهان٬ با افزایش 2 درصدی به رقم 171 میلیارد دلار آمریکا رسید اما در همان سال٬ واردات با کاهش 9 درصدی به رقم 203 میلیارد دلار رسید. اما حالا وزارت بازرگانی ترکیه اعلام کرده که در دو ماه گذشته میلادی٬ در مقایسه با همین مدت در سال گذشته٬ میزان صادرات ترکیه به شکل جدی کاهش یافته است.

در چند ماه اخیر٬ اقتصاد ترکیه به خاطر شیوع کرونا لطمات جدی دیده و میانگین صادرات کالا به اروپا با کاهش 40 درصدی روبرو شده است.

مخالفین دولت اردوغان٬ بخشی از مشکلات اقتصادی ترکیه را مرتبط با سیاست‌های غلط برات آلبایراک وزیر امورمالی و دارایی و داماد ارشد رئیس جمهور می‌دانند. اما در مورد عملکرد خانم رخسار پکجان وزیر بازرگانی ترکیه چنین دیدگاهی وجود ندارد.

اغلب تحلیل‌گران اقتصادی ترکیه بر این باورند که او در حوزه صادرات٬ خوش درخشیده و از چهره‌های موفق کابینه اردوغان بوده است. اما با ین حال٬ در برابر لطمات جدی ناشی از کرونا به بازارهای جهان و به ویژه آسیا و اروپا٬ کاری از دست خانم پکجان هم برنیامده و حالا او چشم امید به شرکای اروپایی‌اش دوخته است تا بخشی از مشکل تامین ارز ترکیه از راه صادرات کالا به اروپا حل شود.

اسپانیا و ایتالیا در صدر کاهش صادرات

کشورهای اتحادیه اروپا برای کالاهای ترکیه٬ بزرگ‌ترین بازار صادراتی هستند و میانگین صادرات کالا از ترکیه به برخی از این کشورها حداقل با 60 درصد کاهش روبرو شده است.

به عنوان مثال اسپانیا به عنوان بازار مصرف کالای ترکیه 65 درصد کاهش به خود دیده است. پس از آن٬ میزان صادرات به ایتالیا نیز با کاهش 56 درصدی مواجه شده٬ صادارت به فرانسه 45 درصد پایین آمده و آلمان نیز به عنوان یک بازار بزرگ مصرف کالاهای ترکیه٬ کاهش 42 درصدی را به خود دیده است.

آن چه در مورد اسپانیا و ایتالیا باید به آن اشاره شود٬ این است که این دو کشور پس از شیوع گسترده کرونا٬ دچار لطمات جدی شده‌اند.

البته پیش از این نیز شرایط اقتصادی نامطلوبی داشتند که حالا به مراتب بدتر شده است و نمی‌توان انتظار داشت در کوتاه مدت٬ شرکت‌های مختلف واردات در این کشورها٬ به حجمی از نقدینگی دست پیدا کنند که بتوانند یک بار دیگر با شرکت‌های بزرگ ترکیه وارد معامله شوند.

اما چنین چیزی در مورد آلمان صدق نمی‌کند. ترک‌ها امیدوارند که شرایط اقتصادی و بهداشتی آلمان بار دیگر به شرایطی برسد که با گشودن دروازه‌ها و تزریق نقدینگی به بازار واردات٬ امید تازه‌ای به صادر کنندگان ترک بدهد و آنان باز هم بخشی از بازار آلمان را در دست بگیرند.

مهم‌ترین بخش‌های لطمه دیده در صادرات ترکیه

بر اساس آمار و ارقامی که توسط اتحادیه صادرکنندگان ترکیه در اختیار رسانه‌ها گذاشته شده است٬ دو بخش خودرو و پوشاک در ترکیه٬ به خاطر ناتوانی در صادرات کالا٬ بیشترین لطمه را دیده‌اند. 

از آنجایی که چند برند مهم آسیایی٬ در ترکیه خودرو مونتاژ کرده و به کشورهای اطراف می‌فرستند٬ در نتیجه این بخش در ترکیه اهمیت حیاتی یافته و اشتغالزا شده است. اما حالا به خاطر کرونا٬ صادرات خودرو دچار رکود شده و بنا به گفته باران چلیک رئیس اتحادیه صادرکنندگان خودرو٬ کاهش صادرات به رقم 75 درصد رسیده است.

در همین حال در بخش صادرات پوشاک آماده به کشورهای اروپایی٬ رقم 47 درصد کاهش ثبت شده که به تولیدکنندگان لطمه زده و موجب بیکاری ده‌ها هزار کارگر این بخش شده و صادرات ماشین‌های صنعتی نیز٬ کاهش 44 درصد را ثبت کرده است.

پروفسور سینان آلچین استاد روابط بین‌الملل دانشگاه فرهنگ استانبول بر این باور است که روابط سیاسی بین ترکیه و اتحادیه اروپا در شرایط مطلوب و ایده آلی نیست. اما با این حال٬ شرکت‌های اروپایی نیز به بازار ترکیه نیاز دارند و کشور تعیین کننده و مهم در این معادله آلمان است. اما آلمانی‌ها نشان داده‌اند که اختلافات سیاسی مربوط به حقوق بشر٬ ناتو و مسائل دیگر را به حوزه تجارت نمی‌کشانند.

صادرات٬ توریسم و سرنوشت آکپارتی

دولت اردوغان برای تامین ارز و گذر از بحران اقتصای ناشی از شیوع کرونا به تعامل جدی با بازار اروپا نیاز دارد.

مخالفین اردوغان و به ویژه دو حزب ائتلاف ملت یعنی حزب جمهوری خلق به رهبری کمال کلیچدار اوغلو و حزب خوب به رهبری خانم مرال آکشنر٬ به طور مداوم٬ در حوزه‌های سیاسی٬ مبانی دموکراتیک و تفکیک قوا٬ تبعیض و رانت و همچنین موضوعات حقوق بشری و آزادی بیان٬ علیه حزب عدالت و توسعه موضع می‌گیرند.

اما واقعیت این است که بزرگ‌ترین سلاح انتقادی آنان در برابر حزب حاکم٬ اشاره به مباحث و ناکارآمدیهای سیستم در گذر از تنگنای اقتصادی و بزرگ‌نمایی در مورد موضوعات مهمی همچون فقر٬ گرسنگی و بیکاری است.

در نتیجه٬ تیم اردوغان در این مقطع حساس٬ به دنبال آن است که تمام توان و تمرکز خود را بر روی تسهیل شرایط اقتصادی بگذارد و در این میان٬ تلاش برای گشودن بازارهای توریسم و همچنین رساندن کالا به بازارهای اتحادیه اروپا٬ مهم‌ترین اولویت‌ دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه است و اغراق آمیز نیست اگر گفته شود٬ سرنوشت و حیات این حزب محافظه‌کار بیست ساله ترکیه٬ به موضوع توریسم و صادرات٬ پیوند خورده است.

انتهای پیام/