بحران جهانی کرونا و حاشیه نشینی غریبانه افراد دارای معلولیت و سالمندان

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، همه‌گیری جهانی کووید-19 به نابرابری‌های موجود و عدم دسترس پذیری خدمات به افراد دارای معلولیت و سالمندان ،که با عدم اجرای صحیح و کامل قانون حمایت از افراد دارای معلولیت و همچنین تاخیر در ارائه و اعمال سندملی سالمندان افزایش پیدا کرده‌ بود، شدت بخشیده است. ابتلای به ویروس، جان به‌ در بردن از بیماری و دست‌وپنجه نرم کردن با پیامدهای اقتصادی آن برای این گروه از افراد جامعه همه متأثر از اینگونه تبعیض‌ها و نابرابری‌هاست و امروز، همه‌گیری جهانی ویروس کرونا این نابرابری‌ها را به‌طرز بی‌رحمانه‌ای پررنگ کرده‌است.

پاتریک بلزر، اقتصاددان ارشد سازمان بین‌المللی کار، در یادداشتی به توضیح اثر این اپیدمی بر افزایش نابرابری می‌پردازد. به گفته وی، نابرابری درآمدی در بسیاری از کشورها از دهۀ 1980 رشد کرده و همراه با خود پیامدهای اقتصادی و اجتماعی نامطلوبی داشته است. به عقیده وی، اگر کووید-19 یک پیام برای جهانیان داشته، این بوده است که ما به اندازۀ آسیب‌پذیرترین افراد مصونیت داریم نه بیشتر.

از این گفته می‌توان نتیجه گرفت که فرایندهای نادرستی که بخشی عظیمی از جامعه از جمله بزرگترین اقلیت آن که افراد دارای معلولیت است را به حاشیه رانده و دسترسی آنان را به خدمات مهم اجتماعی علی الخصوص سلامت و
رفاه آن هم در این بحران را محدود می کند. همانگونه که شاهدیم پوشش رسانه‌ای بحران کرونا بیشتر بر پیشگیری و درمان این بیماری همه گیر متمرکز است و زوایای پنهان این بلای مخرب را از بعد اجتماعی آن که به زعم همگان ابتدا آسیب پذیرترین اقشار جامعه را گرفتار کرده و ممکن است دیگر افراد مصون از آن باشند را، به صورت کافی در افکار عمومی نشر نداده است. همچنین یک بینش مهم و تاثیرگذار در این پوشش عمدتاً نادیده گرفته میشود و آن این مطلب است که: "افراد به طور یکسان در معرض بیماری و نتایج ناخواسته این اپیدمی قرار نمیگیرند".

فاصله گذاری اجتماعی مفهومی به درازای عمر هریک از این افراد داشته و نامی آشنا در سرگذشت و حال کنونی افراد دارای معلولیت است. موانع فیزیکی و محیطی فضای شهری در مقابل رویکردها و نگرشهای نادرست جامعه که خود مانع
مستحکمی برای تلفیق اجتماعی و شامل سازی این افراد در جامعه می‌شود شاید کمترین مشکل دسترسی این گروه آسیب پذیر به مواهب اجتماعی به حق آنان محسوب شود. از این رو فاصله گذاری اجتماعی فرصتی برای ما فراهم کرده تا مشکلات این عزیزان را که سالها با این شرایط زندگی می‌کنند را بهتر درک کنیم.

اطلاعات و آمار کشورهای درگیر این پاندمی مهلک نشان داده که غفلت در ارائه خدمات به اقشار آسیب پذیر جامعه چه عواقب و تهدیدات همه جانبه‌ای را به کل جامعه وارد کرد و حتی وضع قوانین ضد انسانی و بشری در ممالک متمدن! درباره خارج کردن ظالمانه و تبعیض آمیز گروه‌هایی از افراد دارای معلولیت و سالمندان از اولویت درمان کرونا ویروس چه چهره دهشتناک و البته پلشتی از ظاهر انساندوست حاکمان آن نشان داد. در حالی که تقریباً این بخش از جمعیت، در معرض مخاطرات بهداشتی و ایمنی بیشتری هستند و به وسایل محافظتی همچون ماسک و وسایل ضدعفونی به اندازه دیگر افراد جامعه دسترسی ندارند و در این شرایط تهدید آمیز سلامت باید در اولویت نخست این خدمات قرار بگیرند.

اگرچه شواهد نشان می‌دهد که نظامهای حمایت اجتماعی در سرتاسر جهان تا حد زیادی از حفاظت از زندگی و معیشت گروه‌های آسیب پذیر در این بحران نا کام مانده‌اند. با این‌ حال، با توجه به قوانین حاکم در کشور و وجود منابع کافی
در بخشهای دولتی و خیرین می‌توان با اولویت قرار دادن این گروه که اکثریت قریب به اتفاق آنان در دهک‌های پایین سطح بندی هدفمندی یارانه و معیشتی قرار داشته  دست‌کم به‌طور موقت، و نه قطره چکانی، بخشی از مشکلات عدیده این بزرگتری اقلیت جامعه را رفع کند. این تدابیر کمک درآمدی بایستی به قدری گسترده باشند که آسیب‌پذیرترین افراد این گروه را علی الخصوص کسانی که درآمد, معیشت و شغلشان با خطر نابودی قرار دارد را دربرگیرد. اگرچه در
کشورهای درحال توسعه، اقتصاد غیررسمی و فضای پولی محدود بر دشواری‌ها می افزاید. بااینحال کمک درآمدی را می‌توان در قالب برنامه‌های پرداخت نقدی یارانه‌ای و بسته‌های معیشتی کافی و به هنگام گسترش داد.

این بحران فرصتی برای دولت‌ها در راستای تغییر سیاست‌هایشان در قبال گروه‌های آسیب‌پذیر علی الخصوص افراد دارای معلولیت و سالمندان ایجاد کرده و نشان داده که  ما فقط به اندازه آسیب‌پذیرترین افراد مصونیت داریم. همچنین فرصتی برای مردم جامعه نیز بوجود آورده تا شرایط این عزیزان را  بهتر درک کنیم و بفهمیم آینده پس از کرونا و دستیابی به توسعه همه جانبه در کشور با مشارکت همه میسر می‌شود و همه افراد جامعه فارغ از هر سطح و طبقه اجتماعی و فرهنگ و مذهب و... باید سهمی در دستیابی به این هدف متعالی داشته باشند و حذف هر یک از گروه‌های رنگارنگ یک جامعه پویا موجب خسارت به کل جامعه و عدم دستیابی به جامعه توسعه یافته خواهد شد.

محمدرضا اسدی- نایب رئیس انجمن علمی کاردرمانی ایران
و عضو هیئت مدیره مجمع انجمنهای علمی گروه پزشکی کشور

انتهای پیام/