نهج‌البلاغه| آفت‌های تعریف و تمجید اضافی اطرافیان

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، تشویق یکی از مؤثرترین راهکارها جهت ترغیب افراد به فعالیت‌ها و اعمال و رفتار مثبت است، اما آنگاه که این تشویق تبدیل به ستایش‌های افراطی شد، آفاتی را برای فرد مورد تشویق در پی خواهد داشت که شامل مواردی همچون خودبرتربینی، کبر، غرور و خودشیفتگی است.

به این ترتیب شخصِ تمجید و تعریف‌شده پیش خود فکر مى‌کند که سرآمد افراد جامعه است و همه باید به او احترام بگذارند و در برابر او سکوت کنند. دیگر اینکه شخصِ تعریف و تمجیدشده با خود مى‌گوید: حال که همه پذیرفته‌اند من صفات برجسته و فوق‌العاده‌اى دارم، چه دلیلى دارد که بیش از این به خود زحمت بدهم؟ از این روست که امیرالمؤمنین علیه‌السلام در روایتی فرمود «چه بسا کسانى که با ستایش دیگران فریب خوردند؛ رُبَّ مَفْتُونٍ بِحُسْنِ الْقَوْلِ فِیه.»

مفتون از ریشه «فَتَن» و از مشتقات مشهور آن، «فتنه» است و در اینجا به معنای شخص فریب‌خورده است؛ به این معنا که فرد با ستایش دیگران نسبت به خود به فتنه می‌افتد و بعد فریب می‌خورد.

اهمیت پرهیز از تمجید بیجا و خود را در معرض تمجید قرار ندادن تا آن حد است  که امام علیه‌السلام در فرازی از متن نامه خویش به مالک اشتر می‌نویسند «آنان را طورى تربیت کن که ستایش بیهوده از تو نکنند و تو را براى اعمالى که انجام نداده‌اى، تمجید نکنند؛ زیرا کثرت مدح و ثنا، خودپسندى و عُجب به بار مى‌آورد و انسان را به تکبّر و غرور نزدیک مى‌کند؛ ثُمَّ رُضْهُمْ عَلَى أَلاَّ یُطْرُوکَ وَ لاَ یَبْجَحُوکَ بِبَاطِل لَمْ تَفْعَلْهُ فَإِنَّ کَثْرَةَ الاِْطْرَاءِ تُحْدِثُ الزَّهْوَ وَتُدْنِى مِنَ الْعِزَّةِ».

انتهای‌پیام/