یادداشت - حسن کربلایی| ۲۹ بهمن روز خروش تبریز؛ وسعت انقلاب مردم تبریز به‌روایت اسناد لانه جاسوسی آمریکا
آذربایجان دیار حماسه‌هاست. کیست که برگ‌های دفتر تاریخ نورانی ایرانمان را ورق بزند و صفحات این دفتر «پرگهر» را خالی از حماسه ببیند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از تبریز، حسن کربلایی در یادداشتی آورده است:
آذربایجان دیار حماسه‌هاست. کیست که برگ‌های دفتر تاریخ نورانی ایرانمان را ورق بزند و صفحات این دفتر «پرگهر» را خالی از حماسه ببیند.
حماسه پایمردی‌ها و فداکاری‌های مردان، زنان، پیران و جوانان را که گاه با دستان خالی اما با دلی سرشار از ایمان و غیرت، در برابر متجاوزان و استکباریون داخلی و خارجی ایستادند و اگر امروز سرزمین ما و دیار آذربایجان ما، با صلابت نامی بزرگ دارد و هویتی پرشکوه، همه مرهون همان رشادت‌ها و ایستادگی‌ها و خون‌هایی است که به زمین ریخت و لاله باشکوه دفتر حماسه‌های ما شد.
در دفتر حماسه‌ها اما، قیام بزرگ 29 بهمن مردم تبریز چون نگینی درخشان است. قیامی که لرزه به تن فرعون ذلیل پهلوی زد و نشان داد که پیروزی و به بار نشستن نهضت و توفان انقلاب اسلامی دیر نیست!
ماجرای قیام از این نقطه شروع شد که؛ روزنامه عصر اطلاعات که توسط یکی از سناتورهای شاه اداره می‌شد، مقاله‌ای را تحت عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» با امضای نام مستعار «احمد رشیدی مطلق» منتشر کرد.
در این مقاله منحوس، ضمن ادعای اینکه نیروهای چپ و نیروهای مذهبی علیه طرح موسوم به انقلاب سفید در حال همکاری هستند، بی‌شرمانه اهانت‌هایی به مرجع بزرگ و رهبر عظیم‌‌الشان نهضت انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) روا داشته شده بود.
انتشار این مقاله در روز 17 دی سال 1356 با اعتراض گسترده مردم قم روبرو شد.
کلاس‌های حوزه علمیه قم در روز 18 دی تعطیل شد. مردم نیز در روز 19 دی به خیابانها آمدند و به دفتر حزب شاه ساخته "رستاخیز"، دفتر روزنامه اطلاعات و ...حمله کردند و در مقابل، مزدوران مسلح شاه نیز مردم را بی‌رحمانه به گلوله بستند.
چهلم شهدای 19 دی قم در پیش بود که برخی از علما و روحانیون شهر تبریز علیه شاه جنایتکار موضع‌گیری کردند و خواستار برپایی مراسم چهلم شهدای قم شدند. از جمله این علما و روحانیون حضرت آیت‌الله قاضی طباطبایی بود.
روز 29 بهمن 56 ساعت 10 صبح، مردم باید در مسجد قزیللی تجمع می‌کردند. درگیری ماموران کلانتری بازار تبریز و شهادت یکی از انقلابیون دانشجو به نام «محمد تجلا» سبب خشم مردم شد و موجی از تظاهرات و خروش علیه شاه، شهر قهرمان‌پرور تبریز را فرا گرفت.
در سندی که از لانه جاسوسی آمریکا به دست آمده، می‌خوانیم که خروش مردم تبریز «در وسعتی به طول 12 کیلومتر از دانشگاه آذرآبادگان در شرق تا ایستگاه راه‌آهن در غرب و در عرض 4 کیلومتر از مقر حزب رستاخیز در شمال تا دو خیابان مانده به کنسولگری آمریکا در جنوب گسترده شده بود».
در این روز و در حرکت انقلابی مردم تبریز بود که برای اولین بار در ایران شعار «مرگ بر شاه» سر داده شد.
کنسول آمریکا در تبریز در ساعت‌های پایانی آن روز، این یادداشت را به سفارت آمریکا در تهران ارسال کرد: «بیشتر تظاهرکنندگان را مردان جوان تشکیل می‌دهند و اهدافشان مظاهر جامعه غیرمذهبی از قبیل سینماها و کلوبهاست. نیروهای اجتماعی و مذهبی به حالتی درآمده‌اند که کنترلشان آسان نیست. شاه (شاید) با تعویض استاندار آذربایجان و تحت انضباط درآوردن ساواک و مقامات پلیس این استان به شورش‌های تبریز واکنش نشان دهد. با این حال چهل روز بعد، باز هم در شهرهای مختلف ایران تظاهرات و خشونت‌هایی به وقوع خواهد پیوست».
مردم تبریز آن روز، مراکز حساس دولتی را به تصرف خود درآوردند اما ساعت 17 همان روز، مزدوران شاه با به‌کارگیری سلاح باز هم کنترل شهر را به دست گرفتند.
ساواک اما در گزارشی از دستگیری 581 نفر، شهادت 9 نفر (که بعدها 13 نفر اعلام شد) جراحت 118 نفر و ... خبر داد. روزنامه گاردین اما از شهادت 70 نفر گزارش داد.
قیام 29 بهمن در همان روز خلاصه نشد. بازتاب سرکوب خونین قیام در خارج و داخل کشور گسترده بود. در بیرون از مرزها تشکل‌های دانشجویی مسلمان ایرانی موضع‌گیری کردند. در داخل، علما و مردم در شهرهای مختلف موضع‌گیری کردند.
چهلم شهدای تبریز که فرا رسید؛ مردم اصفهان، جهرم، یزد، شیراز و اهواز به خیابانها آمدند و به رویارویی مستقیم با عوامل حکومتی پرداختند.
در واقع قیام 19 دی مردم قم و پس از آن قیام 29 بهمن مردم تبریز تبدیل به سرفصل‌هایی از تاریخ انقلاب اسلامی و تموج حرکت اعتراضی مردم ایران شد. تموجی که در 22 بهمن 1357 پیروزی انقلاب اسلامی ایران را رقم زد!
سالگرد قیام مردم متدین، بصیر و غیرتمند تبریز علیه حاکمیت جور و شاه پرستان بیدادگر را گرامی می‌داریم و به روح شهدای آن روز و همه شهدای اسلام عزیز، درود بیکران هدیه می‌کنیم!
انتهای پیام /111/ س
