مصاحبه| هدف حریری از طرح نام الصفدی برای نخست وزیری چه بود؟ / تعلیق رایزنی‌ها برای انتخاب نخست وزیر جدید

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، در حالی که جریان‌های سیاسی لبنان برای تشکیل کابینه جدید این کشور به ریاست محمد الصفدی به توافق اولیه رسیده بودند، وی ناگهان از پذیرش این مسئولیت خودداری کرد، اکنون این سوال در محافل سیاسی مطرح است که چرا  یکباره نام وی برای نخست وزیری مطرح و به زودی از رایزنی های سیاسی کنار گذاشته شد، مذاکرات پارلمانی برای انتخاب نخست وزیر به کجا رسیده و چه کسی نخست وزیر آینده لبنان خواهد شد. در این باره با «فیصل عبدالساتر» تحلیلگر ارشد مسائل لبنان مصاحبه ای انجام دادیم که محورهای اصلی این مصاحبه در زیر می آید: 

• هدف این بود که الصفدی به مهره سوخته تبدیل شود و حریری بار دیگر در این زمینه سرمایه گذاری کند و انگار بگوید که تنها من هستم که می توانم دولت تشکیل دهم. با این کاری که صورت گرفت، پرونده بسته شد لذا محمد الصفدی بیانیه روشنی صادر کرد و در آن حریری را به نقض تعهداتش - بعد از جلسه مشترکی که باهم برگزار کردند و قول و قرارهایی که در آن با هم گذاشتند- متهم کرد.
• نشانه ای درخصوص امکان توافقی در آینده نزدیک وجود ندارد لذا رایزنی های پارلمانی ضروری که باید رئیس جمهور براساس قانون اساسی انجام دهد، معلق است و به تعویق افتاده است.
• ما در شرایط بسیار دشواری قرار داریم. مشکل این است که وضعیت اقتصادی و فلج بودن کلی کشور همگام با ناتوانی قدرت سیاسی برای دستیابی به یک راه حل شده است.
• حریری می خواهد که قبل از مراجعه به کنفرانس سیدر همه اصلاحاتی را که می خواست انجام دهد و از اختیارات کامل برخوردار باشد و برای رسیدن به این هدف است که الان خواهان تشکیل یک دولت تکنوکرات است. این به معنای آن است که لبنان را به طور کامل تحت اختیار جامعه بین المللی و بانک جهانی و صندوق هایی قرار دهد و آن را در فهرست کشورهای ورشکسته یا در فهرست کشورهای ناتوان از نظر اقتصادی قرار می هد. این همان چیزی است که حزب الله و جنبش امل وجریان ملی آزاد در لبنان (حزب الله و متحدینش) نگران آن است.

متن کامل این مصاحبه به صورت سوال و جواب در زیر می آید: 

سوال: دلایل خودداری محمد الصفدی وزیر دارایی سابق لبنان از نامزدی برای تشکیل دولت جدید لبنان چیست؟

پاسخ: دیدارهایی بین جریان ملی آزاد و سعد حریری نخست وزیر مستعفی با الحاج حسین الخلیل و علی حسن خلیل مشاوران رئیس مجلس نمایندگان و دبیرکل حزب الله برگزار شد. دیدارها به این منجر شد که طرفین یک سری اسامی را معرفی کنند. یعنی از جانب نخست وزیر مستعفی و از جانب سه طرف دیگر (جریان ملی آزاد و مشاوران رئیس مجلس و دبیرکل حزب الله) که با حریری دیدار کردند. توافق شد که محمد الصفدی از طرف نخست وزیر مستعفی معرفی شود. نخست وزیر مستعفی همچنین متعهد شد که از الصفدی حمایت کند و سه نخست وزیر سابق دولت لبنان نیز الصفدی را تایید کنند و همچنین بیانیه ای در این باره صادر شود اما همه از اینکه نخست وزیر مستعفی به تعهداتش پایبند نشد، شوکه شدند. خبر توافق درباره الصفدی به عنوان نخست وزیر دولت آینده به رسانه ها درز کرد و باعث خشم و نارضایتی تظاهرات کنندگان در خیابانها شد. هدف این بود که الصفدی را به مهره سوخته تبدیل شود و حریری بار دیگر در این زمینه سرمایه گذاری کند و انگار بگوید که تنها من هستم که می توانم دولت تشکیل دهم. با این کاری که صورت گرفت، پرونده بسته شد لذا محمد الصفدی بیانیه روشنی صادر کرد و در آن حریری را به نقض تعهداتش - بعد از جلسه مشترکی که باهم برگزار کردند و قول و قرارهایی که در آن با هم گذاشتند- متهم کرد.

سوال: بعد از خودداری الصفدی از نامزدی، به نظر شما چه کسی نامزد مرحله آینده است؟ آیا اسامی مورد توافقی در این زمینه وجود دارد و آیا احزاب سیاسی با آنها موافقت خواهند کرد؟

پاسخ: ما با مشکلی واقعی در کشور روبرو هستیم. صراحتا تاکنون چیزی وجود ندارد که نشان دهد تحولی در باره این موضوع وجود داشته باشد. گزینه های مطرح کنونی از سوی هر دو طرف واضح نیست زیرا حریری همچنان بر شروط خود پافشاری می کند و می گوید که اگر قبول کند که نخست وزیر دولت جدید شود، می خواهد که یک دولت تکنوکرات خاص بدون حضور هیچ سیاستمداری تشکیل دهد و طرف مقابل در این موضوع یعنی جریان ملی آزاد و حزب الله و جنبش امل نیز در این باره نظر دارند و معتقدند که این مسئله (تشکیل دولت کاملا تکنوکرات) به هیچ وجه به مصلحت لبنان نیست و چنین چیزی را نمی پذیرند. در نتیجه توپ خارج از زمین همه است و نشانه ای درخصوص امکان توافقی در آینده نزدیک وجود ندارد لذا رایزنی های پارلمانی ضروری که باید رئیس جمهور براساس قانون اساسی انجام دهد، معلق است و به تعویق افتاده است.

سوال: بنابراین با توجه به پیچدگی های مربوط به تشکیل دولت جدید که به آن اشاره کردید، چه نامی می توان روی وضعیت کنونی لبنان گذاشت؟

پاسخ: اگر خواسته باشیم توصیف دقیقی درباره این موضوع داشته باشیم، در وضعیت جبران ناپذیری هستیم. روند امور لبنان آشکارا ابری است. کسانی هستند که دل به عنصر زمان بسته اند و فکر می کنم که حریری یکی از مهمترین کسانی است که دل به زمان بسته است. کسانی هم هستند که برای منفجر نشدن وضعیت لبنان هشدار می دهند لذا بر مسئله رایزنی های پارلمانی لازم تاکید می کنند و منظورم رئیس جمهور است که تنها در این امر اختیارات دارد زیرا اختیارات رئیس جمهور بعد از توافقنامه طائف عملا محدود شد اما با این حال، یکی از مهمترین اختیارات، تعیین جدول زمانی رایزنی های پارلمانی ضروری و تایید یا عدم تایید ساختار دولت است لذا تنها برگه در دست رئیس جمهور در حال حاضر، مشخص نکردن رایزنی های پارلمانی ضروری است. این امر همچنین درمقابل یک خلا اساسی در قانون اساسی است که نخست وزیر مامور تشکیل دولت همواره از آن بهره می برد؛ یعنی نخست وزیر وقتی مامور تشکیل دولت می شود، زمان مشخصی در قانون اساسی برای تشکیل دولت او و معرفی آن به رئیس جمهور تعیین نشده است. به نظر من، مبارزه اکنون درباره اعطای این اختیار استثنایی به او یا برخورداری او از این اختیار است که قدرت حرکت به سمت ایجاد راه حل ها را برای او نگه می دارد. ما در شرایط بسیار دشواری قرار داریم. مشکل این است که وضعیت اقتصادی و فلج بودن کلی کشور همگام با ناتوانی قدرت سیاسی برای دستیابی به یک راه حل شده است و در نتیجه ما در رقابت با زمان هستیم یعنی اینکه آیا کشور از نظر اقتصادی قبل از دستیابی به یک راه حل سیاسی فرومی پاشد یا قبلا از آن به یک راه حل سیاسی دست یافته می شود و روند پرشتاب به سمت فروپاشی را متوقف می کند زیرا آنچه در لبنان اتفاق می افتند؛ یعنی تحصن ها در برابر تاسیسات و ساختمان های دولتی روند تولید را به نحوی فلج می کند و بانک ها نیز بعد از بیش از یک ماه تنها سه روز درهای خود را گشوده اند. این بدان معنا است که ما با مشکل اقتصادی بزرگی بویژه درخصوص سپرده گذاران خرد روبرو هستیم که نمی توانند پول های خود را از بانک ها بگیرند تا روند عادی زندگی در موسسات کوچک و خانه ها و خانواده ها ادامه یابد.

سوال: سال گذشته کنفرانس "سیدر" در فرانسه برگزار شد و شرکت کنندگان در آن وعده وام حدود 12 میلیارد دلاری به لبنان دادند، چرا این وعده ها محقق نشد؟

پاسخ: اولا کنفرانس سیدر با فرایند اصلاحات در لبنان مرتبط است که دولت قبل از استعفا روی این اصلاحات کار می کرد و به خاطر برخی از همین اصلاحات هم به بن بست رسید زیرا می خواست مالیات های مشخصی را وضع کند زیرا شرط کنفرانس سیدر این بود که قبل از پرداخت این وام ها، لبنان اقداماتی را انجام دهد. باید یادآور شوم که این پول ها در قالب وام است و نه آنطور که برخی تصور می کنند، کمک بلاعوض. بنابراین اوضاع لبنان به علل اجرای همین مسائل مربوط کنفرانس سیدر منفجر شد و در نتیجه کنفرانس سیدر (وعده های آن) فعلا معلق شده است زیرا اولا شروط این کنفرانس محقق نشده است و دوما دولت به خاطر همین مسئله استعفا کرده است.

سوال: آیا بین کنفرانس سیدر و خواسته برخی طرف های خارجی از دولت لبنان برای اعمال فشار به حزب الله به منظور به حاشیه راندن نقش آن در دولت این کشور رابطه ای وجود دارد؟

پاسخ: اگر نگاهی منصفانه داشته باشیم درمی یابیم که کنفرانس سیدر هیچ چیزی نگفته است که ارتباطی با حزب الله داشته باشد بلکه برعکس، حزب الله در داخل دولت لبنان و در داخل مجلس این کشور با کنفرانس سیدر موافق بود و اعتراضی در این زمینه وجود نداشت زیرا شروط سیدر هیچ ارتباطی با هیچ یک از مسائل سیاسی به طور مستقیم ندارد. شروط سیدر مرتبط با انجام اصلاحات مناسب در داخل بخش های دولتی لبنان است. لبنانی ها نیز طبیعتا این را می خواهند زیرا هدر رفت اموال و فساد در لبنان به حد کاملا غیرقابل قبولی رسیده است. اما مشکل این است که همه اقدامات (اصلاحات) که توافق درباره آنها صورت گرفت، نتایج بدی برای کار و کسب ها و تولید کنندگان کوچک ایجاد می کرد و این امر چه بسا موانع زیادی را ایجاد کرد لذا دیدیم که کمیسیون پول و بودجه در مجلس نمایندگان و کمیته کوچک دولت جلسات طولانی برگزار کردند اما به یک توافق نهایی نرسیدند تا اینکه به علت به اصطلاح مالیات بر مکالمه واتساب، اوضاع منفجر شد. این امر باعث بروز اختلاف شد. این امر هم در چارچوب اصلاحات (براساس نظر کنفرانس سیدر) بود تا اینکه درآمدهای جدیدی به خزانه کشور واریز شود. از این رو، اکنون اوضاع در حال انفجار است. اما درخصوص دخالت های سیدر درخصوص امور سیاسی، فکر نمی کنم که دخالتی وجود داشته باشد اما حریری در این زمینه می خواهد که قبل از مراجعه به کنفرانس سیدر همه اصلاحاتی را که می خواست انجام دهد و از اختیارات کامل برخوردار باشد و برای رسیدن به این هدف است که الان خواهان تشکیل یک دولت تکنوکرات است. این به معنای آن است که لبنان را به طور کامل تحت اختیار جامعه بین المللی و بانک جهانی و صندوق هایی قرار دهد که به مسائل کشور توجه می کند و آن را در فهرست کشورهای ورشکسته یا در فهرست کشورهای ناتوان از نظر اقتصادی قرار می دهد. این همان چیزی است که حزب الله و جنبش امل وجریان ملی آزاد در لبنان نگران آن است. در وهله بعدی نیز، یک سری شروط مین گذاری شده در ارتباط با آوارگان سوری و ادغام آنها در لبنان وجود دارد. این امر بسیار خطرناک است زیرا مشکلی که باعث تشدید وضعیت لبنان می شود، همین موضوع آوارگان سوری است و از دولت های لبنان می خواهند که آنها در لبنان باقی بمانند و به سوریه بازنگردند که این امر باعث شد تا رئیس جمهور و نیز وزیر خارجه و سایر طرف هایی که ارتباطی با محور مقاومت دارند، موضع آشکار و روشنی بگیرند. فکر می کنم که این همان علت ریشته ای همه اتفاقات کنونی در لبنان است‎. اما درخصوص بدهکاری و کسری بودجه، این امر از سالها پیش بوده است. حال چرا اوضاع اکنون از طرف مردم به طور مردمی منفجر شد؟ به اعتقاد من، یک جرقه و رمز عبور وجود داشت که روند امور را به جای کنونی رساند. این رمز اساسی مرتبط با آن چیزی است که از لبنان درخصوص آوارگان سوری خواسته می شود.

انتهای پیام/