رونمایی از ماجرای "وندی شرمن" و برجام/ "همه‌چیز هماهنگ شده است"!
کتاب "بدون هراس" معاون وزیر امورخارجه آمریکا در دانشگاه تهران رونمایی شد؛ ماجرایی که معاون پیشین وزیر خارجه آمریکا می‌گفت با برجام مشکلات اقتصادی رفع نمی‌شود و به مردم خود اینگونه نگویید، مسئولین آن را تکرار کردند؟
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی کتاب "بدون هراس"، خاطرات وندی‌شرمن، رئیس تیم آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ایران با 1+5 ، روز سه‌شنبه 21 آبان با حضور مترجمین کتاب محمد جمشیدی و حافظ رستمی، در آمفی‌تئاتر دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شد؛ این کتاب را انتشارات سروش تنظیم و به چاپ رسانده است.
در ابتدای مراسم که به همت بسیج دانشجویی و انجمن علمی مطالعات منطقه‌ای دانشکده حقوق دانشگاه تهران برگزار شد، محمد جمشیدی ضمن معرفی کتاب بیان کرد: در ایران درک دقیقی از سیاست خارجه آمریکا وجود ندارد و این باعث رخ‌دادن مشکلات کنونی شده است.
وی با اشاره به بخش‌هایی از سخنان وندی شرمن در این خصوص، افزود: به عقیده وندی‌شرمن «عدم توافق بهتر از توافق بد است»؛ اما آقای ظریف این‌طور بیان داشته که «هر توافقی بهتر از عدم توافق است». در این جهان‌بینی، دیپلماسی برای منافع ملی نیست و تنها برای توافق است. پافشاری بر روی منافع ملی در طرف آمریکایی حس می‌شود؛ اما در ایران اینگونه نیست.
جمشیدی خاطرنشان کرد: متأسفانه در داخل کشور بیش از آنکه برای سیاستمداران مهم باشد آمریکا به‌دنبال چه چیزی است، به دنبال همسو کردن جامعه با سیاست خود هستند؛ در برجام نیز بیش از آنکه متن آن را بخوانند، مواضعی را که در خصوص آن بیان می‌شود دنبال میکنند. استدلال‌هایی که در حمایت از این توافق مطرح می‌شود، اکثراً عالمانه نیست.
مذاکره، رابطه انسانی است
وی با اشاره به نوع نگاه و نگارش کتاب بیان داشت: این کتاب درک آمریکایی از مسائل مذاکرات و برجام می‌دهد و آن‌چنان وارد متن برجام نمی‌شود؛ اما الگوی رفتاری با ایران را به‌صورت واضح نشان می‌دهد. به گفته خودشان، «مذاکره، رابطه انسانی است»؛ هرچقدر شیوه‌های رابطه‌ای طرف مقابل را بشناسد، مؤفق‌تر است.
جمشیدی با ذکر مثالی از متن کتاب ادامه داد: ممکن است این را در رسانه‌هایی نیز شنیده باشید که شرمن می‌گوید «ایران از ما امتیازی می‌خواست و وقتی در آخر یکی از مذاکرات آن را مطرح کرد، من شروع به داد و بیداد کردم که از زندگی افتاده‌ام، همسرم را چند وقتی است ندیدم و زندگی سخت است و گریه کردم. لحظه‌ای دیدم طرف مذاکره‌کننده ایرانی مات‌ومبهوت مانده و سکوت کردند؛ سپس از موضع خود عقب کشیدند و تحت تأثیر قرار گرفتند.»
این استاد دانشگاه به نقل از وندی‌شرمن درخصوص مقایسه دو تیم مذاکره‌کننده دولت گذشته و کنونی گفت: در مقایسه هیئت مذاکره‌کننده قبلی معمولا ًمی‌گویند زبان بلد نبودند و نمی‌توانستند به درستی ارتباط برقرار کنند و آن را نشانه ضعف می‌پندارند؛ اما تحلیل وندی شرمن از این موضوع این بود که «این تاکتیک ایرانی‌ها بود برای این که تیم ایرانی با آمریکایی گرم نشود و دچار روابط احساسی نگردند.»
وی افزود: رهبر معظم انقلاب نیز در سخنان خود به «منطق مذاکراتی» اشاره میکنند؛ اگرچه طرف مقابل ممکن است ابرقدرت باشد، این مهم است که در جلسه چگونه با استدلال منطقی می‌تواند حاضرین را اقناع کند؛ بنده در مذاکرات به دنبال این بودم که تیم مذاکره‌کننده چگونه با هم گفت‌وگو میکنند و نحوه استدلال و منطق آن‌ها چگونه است.
جمشیدی خاطرنشان کرد: وندی شرمن هم از تیم قبلی (دکتر باقری) و هم از تیم کنونی (دکتر عراقچی) دعوت به نوشتن مقدمه‌ای برای کتاب کرد که دکتر باقری این کار را انجام داد و دکتر عراقچی بنا به دلایل و ملاحظاتی که برای خود داشت، از این کار امتناع کرد.
شرمن، تربیت‌شده دولت آمریکا
در ادامه حافظ رستمی، دانشجوی دکترای مطالعات منطقه و از مترجمین کتاب، بیان داشت: شرمن به‌عنوان کسی که سالها در دولت آمریکا و در واشنگتن حضور داشته، نمونه خوبی از مدیران میانی سیستم و تربیت‌شده آن است و فهم سیستم را به‌صورت ناخودآگاه نشان می‌دهد.
وی افزود: نکته‌ای که لازم‌به‌ذکر است، یافتن و یا حتی ساختن الگوی تأثیرگذاری بر رفتار تیم مذاکره‌کننده ایرانی و جامعه ایرانی است؛ شرمن در کتاب خود به انتخابات 92 اشاره می‌کند که تأثیرگذاری تحریم‌ها باعث نتیجه آن انتخابات شد و این را موفقیت آمریکا ذکر می‌کند که با کمترین هزینه از ایران رفتار مناسب گرفته و نتیجه مساعد خود را کسب کرده‌اند.
رستمی با اشاره به اهمیت "دیپلماسی‌مردمی" و اثرگذاری آن اضافه کرد: توهین و عبارت نادرستی که وندی شرمن گفته بود «فریب‌کاری بخشی از ژن ایرانیان است»، باعث شد که مردم به این موضع واکنش نشان دهند و به گفته خود، توسط دیپلماسی مردمی تحت فشار روانی قرار گرفت؛ این اهمیت دیپلماسی مردمی را نشان می‌دهد و بد نیست که هدفمندتر شود.
دیپلماسی ابزار است، نه هدف
در پایان مراسم پس از پرسش حاضرین در خصوص کتاب و مسائل مطرح‌شده سیاست خارجه، جمشیدی اشاره کرد: وندی شرمن شخصیتی است که در تمام مذاکرات بوده و به‌عنوان رأس تیم مذاکره‌کننده حضور داشته و نسبت به سایر افراد تجربه بیشتری دارد؛ بنده طرحی دارم که خاطرات تمام افرادی که در دولت‌های آمریکا و در مذاکرات حضور داشته‌اند را گردآوری کنم که کاملاً مشخص شود وضعیت مذاکرات چگونه بوده است.
وی در خصوص این رویکرد که با اینکه می‌دانیم آمریکا بدعهد است، ناچاریم زیر بار مذاکره با او برویم، گفت: اگر می‌دانیم آمریکا چنین رویکردی دارد، باید سازوکار و نحوه تعامل خود را درست کنیم. اشتباه این است که از آمریکا ضمانت نگرفتیم؛ همزمان با ما در مذاکرات روسیه با آمریکا تا زمانی که با پافشاری روسیه معاهداتشان تبدیل به قانون در کنگره نشد، روسیه توافقنامه را امضاء نکرد.
جمشیدی در نقد مذاکرات انجام‌شده، گفت: چرا وقتی که شرمن می‌گفت با برجام مشکلات اقتصادی رفع نمی‌شود و به مردم خود اینگونه نگویید، مسئولین آن را تکرار کردند؟!
این استاد دانشگاه بیان داشت: زمانی که آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل نکردند، چرا شکایتی از آن‌ها نشد و تنها به موضع گرفتن علیه آن‌ها خلاصه شد؟! بنده همین مواضع را در حضور ظریف داشته‌ام و می‌گویند «همه چیز هماهنگ شده است!»
وی افزود: هدف سیاست‌خارجه دیپلماسی نیست؛ دیپلماسی ابزار است. هدف، تأمین منافع مردم است؛ اگر با دیپلماسی می‌شود به این هدف رسید، انجام شود و اگر نه، راه دیگری را پیش گیریم. باید به‌گونه‌ای مذاکره شود که دوران بعد از مذاکره بهتر از قبل مذاکره شود؛ امروز این‌چنین است که مشکلات پس از مذاکرات بیشتر شده است.
جمشیدی در خصوص رویکرد کوچک شمردن ایران در مقابل آمریکا بیان داشت: این که بگوییم ایران کشور کوچکی است، در شأن هیچ ایرانی نیست که اینگونه سخن بگوید؛ همین کشور کوچک در خیلی از زمینه‌ها توانسته در برابر آمریکا منافع خود را تأمین کند. حداقل به لحاظ نظامی در جنگ‌های سوریه، یمن، عراق و... به صورت غیرمستقیم ائتلاف آمریکا را به شکست کشاندیم. آمریکا ابتدای سال 2012 خط قرمز هسته‌ای خود را از روی مسائل هسته‌ای برداشت و گفت خط قرمز ما کلاهک‌سازی است.
جمشیدی در خصوص مطالعه دقیق بر روی کلمات برجام، تصریح کرد: این که ادعا میکنند کلمات برجام را به صورت دقیق بررسی کرده‌اند، بنده چنین برآوردی ندارم؛ کمتر کسی است که برجام را مطالعه کرده و به صورت تخصصی نظرات خود را بیان کند.
انتهای پیام/
