سفر اردوغان به آمریکا٬ قدم نهادن در تاریکی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم٬ بالاخره رجب طیب اردوغان تصمیم نهایی را گرفت و اعلام کرد که روز سیزدهم ماه جاری میلادی (پس فردا) به واشنگتن می‌رود تا با همتای آمریکایی خود دونالد ترامپ دیدار کند.

تحلیل‌گران سیاسی ترکیه بر این باورند که اردوغان درشرایطی عازم واشنگتن می‌شود که نه تنها پروژه و استراتژی روشنی برای تقویت و توسعه روابط ترکیه و آمریکا در میان نیست٬ بلکه تضمین و پیش‌بینی روشنی در مورد تصمیمات و رفتارهای احتمالی ترامپ وجود ندارد.

چند رویداد مهم

بگذارید یک بار دیگر به مرور این موضوع بپردازیم که اردوغان در چه شرایطی به آمریکا می‌رود:

1.دونالد ترامپ٬ پیش از آغاز عملیات ترکیه در خاک سوریه٬ با الفاظ زشت و گستاخانه‌ای او را مورد خطاب قرار داد. این نامه خشم مخالفین اردوغان را نیز به دنبال داشته و آن را توهینی به ملت ترکیه دانستند.

2.ترامپ در نامه خود گفته بود: به پیوست٬ بخشی از پیشنهادهای ژنرال مظلوم کوبانی را برایت می‌فرستم.

این در حالی است که ترکیه٬ مظلوم کوبانی را به عنوان یکی از سران پ.ک.ک و تروریست تحت تعقیب درجه قرمز در لیست افراد تحت تعقیب قرار داده و برای گزارش منجر به دستگیری یا برای سر او٬ 4 میلیون لیره (نزدیک به هشتصد هزار دلار) جایزه تعیین کرده است.

3.آمریکا برای عملیات موسوم به «چشمه صلح»٬ چراغ سبز داد اما مجدداً به شمال سوریه بازگشته و اعلام کرده که درآمدهای نفتی شمال سوریه را به «قسد» از نهادهای اقماری پ.ک.ک می‌دهد.

4.مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت بالای آراء٬ نسل‌کشی ارامنه را به رسمیت شناخته و خواهان تحریم ترکیه شد.

5.آمریکا همچنان به خاطر قراداد موشکی ترکیه و روسیه٬ از تحویل هواپیماهای اف 35 به آنکارا خودداری می‌کند.

6.فتح‌الله گولن رهبر شبکه کودتاگر گولن همچنان در آمریکا و تحت حفاظت پلیس فدرال این کشور است و واشنگتن بارها درخواست ترکیه را برای اعاده گولن رد کرده است.

7.اردوغان درخواست‌هایی در مورد حل مشکل هالک بانک و افزایش حجم مبادلات تجاری و کاهش تعرفه‌های گمرکی دارد که هنوز هم مورد قبول کاخ سفید قرار نگرفته‌اند.

مخالفین چه می‌گویند؟

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق٬ مهم‌ترین مخالف اردوغان در فضای سیاسی ترکیه و در عین حال٬ مهم‌ترین مخالف سفر رئیس جمهور این کشور٬  به آمریکا است. او بر این باور است که سکوت اردوغان در برابر ترامپ٬ از موضع ضعف بوده و از این هراس دارد که اموال و سرمایه‌های فرزندانش در آمریکا به خطر بیفتد.

یکی دیگر از مخالفین سفر اردوغان به آمریکا٬ فاتح اربکان است. فاتح٬ پسر ارشد مرحوم نجم‌الدین اربکان نخست‌وزیر فقید اسلام‌گرای ترکیه است که برای اردوغان و رفقای او٬ حکم مراد و مرشد داشت و زمانی همه آنان در حزب رفاه٬ از اربکان درس سیاست آموختند. حالا فاتح اربکان٬ به یاد پدرش و با فاصله گرفتن از شاگردان او در حزب سعادت٬ حزب جدیدی به نام «دوباره رفاه» تاسیس کرده است.

اربکان که پیش‌تر شاگردان سابق پدرش را از ساختمان مرکزی حزب بیرون رانده و باعث شده بود که حزب سعادت به یک باره خود را در گوشه خیابان ببیند٬ احترام خاصی برای اردوغان قائل است و تاکنون علیه او موضع‌گیری نکرده است. او در مورد سفر اردوغان به آمریکا گفته است: «تا زمانی که ترامپ به خاطر ارسال آن نامه گستاخانه از رئیس جمهور و ملت ما عذرخواهی نکند٬ با سفر جناب رئیس جمهور موافق نیستیم و چنین اقدامی را به نفع ترکیه نمی‌دانیم.»

اردوغان در پاسخ به مخالفین٬ ابتدا اعلام کرد که نامه ترامپ را به او بازخواهد گرداند. این در حالی است که قبلاً اعلام شده بود این نامه به سطل زباله انداخته شده است. اردوغان٬ دیروز یک بار دیگر حرف خود را تغییر داد و گفت: نامه‌ مظلوم کوبانی را برای ترامپ پس‌خواهم برد و آن را بر میز کارش خواهم گذاشت.

استراتژی اردوغان٬ رئیس در کنار رئیس

یکی از تصورات اردوغان و تیم او در مورد دونالد ترامپ٬ این است که باید همه چیز را با خود او نهایی کرد و از بحث با اطرافیان او حذر کرد. این دیدگاه تیم سیاست خارجی اردوغان٬ بر این مبنا است که ترامپ٬ شخصاً مرد خوش‌قلبی‌ست و از آنجایی که اهل معامله است٬ می‌توان با او پیش رفت. اما سوال اینجاست: تا کجا؟

در شرایطی که ترامپ در معرض حملات سهمگین حقوقی و سیاسی قرار گرفته٬ آیا می‌توان صرفاً با خود او ارتباط گرفت؟ این استراتژی می‌تواند عملاً اعضای کنگره و همچنین نهادهای اطلاعاتی و اقتصادی آمریکا را به رفتارهای آنکارا حساس کند.

دستاورد چه خواهد بود؟

تقریباً اغلب تحلیل‌گران و کارشناسان سیاسی ترکیه در روزهای اخیر٬ بر این موضوع تاکید کرده‌اند که در شرایط فعلی٬ سفر اردوغان به آمریکا٬ دستاورد قابل عرضی نخواهد داشت.

شواهد نشان می‌دهند که برخلاف خواست اردوغان٬ همکاری آمریکا با ی.پ.گ و قسد یعنی نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه ادامه پیدا خواهد کرد. ضمن این که٬ تحویل هواپیماهای اف 35 به ترکیه و بازگرداندن این کشور به جمع تولیدکنندگان قطعات آن٬ مستلزم اجازه کنگره است و فقط ترامپ نمی‌تواند در این مورد تصمیم بگیرد.

در مورد برنامه‌ها و انتظارات ترکیه در مورد شمال سوریه نیز باید گفت٬ سفر جیمز جفری نماینده ویژه ترامپ به آنکارا و دیدارهای او با ابراهیم کالین سخنگو و مشاور ارشد اردوغان٬ مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه و خلوصی آکار وزیر دفاع٬ منجر به نتایج جدیدی نشد.

اگر چه برخی رسانه‌های ترکیه اعلام کردند که انس عبده رئیس مخالفین سوری هم در همان ساعت به وزارت خارجه رفته و احتمالاً او هم با جفری دیدار کرده٬ اما شواهد نشان می‌دهد که دست کم در این مقطع٬ ترکیه نمی‌تواند در شرق فرات امتیازات بیشتری از آمریکا بگیرد.

در واقع باید گفت: آن چه اردوغان در شرایط فعلی انجام می‌دهد٬ فقط چیزی در حد نگه‌داشتن و حفظ رابطه و مصون ماندن از تصمیمات ناگهانی ترامپ است. اگر نه در شرایط فعلی٬ بسیار دور از ذهن است که آمریکا بخواهد در دیدار روز چهارشنبه٬ امتیازات قابل توجهی به اردوغان و هیات همراه بدهد.

انتهای پیام/