اعتراض دو نویسنده روس در «خدا بودن سخت است»

به گزارش خبرگزاری تسنیم،‌ رمان «خدا بودن سخت است» عنوان رمانی است کلاسیک از ادبیات روسیه که برادران آرکادی و بوریس استروگاتسکی به‌رشته تحریر در آورده‌اند؛ رمانی که همانند بسیاری از علاقه‌مندی‌ها و تجربه‌های ادبی این دو برادر در ساختاری تخیلی و غیر‌رئال نوشته شده است، اما دربردارنده اعتراض شدید آنها بر فضای فرهنگی حاکم بر اتحاد جماهیر شوروی در زمان خروشچف است.

این رمان برای نخستین‌بار در سال 1964 منتشر شد و مانند بسیاری از آثار این دو برادر مورد توجه و استقبال قرار گرفت و همانند بسیاری از داستان‌های دیگر این دو برادر نویسنده که دستمایه تولید آثار سینمایی قرار گرفته است، در فضای تخیلی شکل می‌پذیرد اما تسلط نویسندگان در شمایل کردن انسان با تمامی نقط قوت و ضعف خود و نگاهی جهانی به او به‌مثابه مرکزیت این داستان‌ به آن شمایلی تازه و قابل توجه بخشیده است.

داستان نگارش این کتاب و آنچه نوشتن آن را شکل می‌دهد به‌اذعان یکی از نویسندگان آن سخنرانی عجیب خروشچف در نمایشگاه مدرنیست‌ها در مسکو طی سال‌های دهه 1960 بود. در آن سخنرانی ویژه خروشچف در سال 1962 وی ضمن بازدید از نمایشگاه، هنرمندان و هنر در روسیه آن زمان را به‌شدت مورد تخطئه قرار داد و زیر سؤال برد و به‌دنبال آن دستور توقیف و مقابله با بسیاری از هنرمندان و رویدادهای هنری در زمان خودش را صادر کرد. نویسندگان این رمان این اتفاقات را نوعی انتقام از طرفداران به منش نواستالینیستی در روسیه عنوان و این حرکت خروشچف را نوعی تسویه آنها از جامعه پیرامونی خود توصیف کرده‌اند. خشم و انزجار شکل‌گرفته در ذهن آرکادی و بوریس به‌دنبال این اتفاقات به‌اندازه‌ای بود که آنها را به‌فکر نگارش رمان «خدا بودن سخت است» انداخت؛ رمانی که خشونت و انزجار ناشی از تسلط و حکومت احمق‌ها و دشمنان فرهنگ و زیبایی بر شوروی سابق در آن موج می‌زند.

این رمان در زمره محبوب‌ترین آثار این دو نویسنده و نیز مجموعه آثار آنها در روسیه بوده و به زبان‌های زیادی نیز ترجمه شده است. به‌تعبیر این دو نویسنده؛ موضوع محوری و اصلی را در اثر «خدا بودن سخت است» می‌توان دخالت جوامع پیشرفته‌تر بر زندگی جوامع کمتر پیشرفت‌کرده و تأثیرگذاری بر سیر طبیعی تکامل آنها دانست. تلاش گروه اول برای بهبود شرایط گروه دوم آن طور که در رمان نشان داده شده است، هیچ‌گاه با موفقیت همراه نمی‌شود و همواره به کشتاری چند 10نفری یا حتی چند صدنفری از آنها منجر می‌شود و در نتیجه زمینی‌ها در دوراهی قرار می‌گیرند که یا در  پیشرفت ساکنان سیاره دوردست دخالت کنند و در روند تکامل تاریخ دست ببرند، یا تنها به مشاهده کشتار دانشمندان و هنرمندان بپردازند.

انتشارات نیستان این کتاب را در 224 صفحه به‌قیمت 49 هزار تومان منتشر کرده است.

انتهای پیام/+