گزارش| چالش‌های دولت قزاقستان و کلیساهای مسیحی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، "مرکز پژوهشی آسیای مرکزی" در مقاله ای به قلم آندری گریشین، فعال حقوق بشر و روزنامه نگار ساکن در آلماتی، در مقاله ای به چالش های پیرامون فعالیت های کلیسای "زندگی جدید" در قزاقستان پرداخته است.

این مقاله در قالب پروژه مؤسسه گزارش جنگ و صلح در زمینه "جعل پیوندها و بالا بردن صداها برای مبارزه با رادیکال سازی در آسیای مرکزی" تولید شده است در ادامه ترجمه این مقاله را می توانید بخوانید.

در تاریخ 29 ژوئیه، دادگاه شهر آلماتی حکم سه کشیش کلیسای پروتستان "زندگی جدید" را اعلام کرد. رئیس این کلیسا کشیش ماکسیم ماکسیموف به پنج سال زندان محکوم شد. همسر وی کشیش لاریسا ماکسیموا و معاونش کشیش سرگئی زایکین نیز به چهار سال زندان محکوم شدند.

آن ها بر اساس سه ماده از قانون کیفری متهم شده بودند: "صدمات سنگین جسمی خودسرانه"، "اقدامات غیر قانونی" و "ایجاد یا مشارکت در انجمن های عمومی و غیره غیر قانونی". بر اساس اظهارات 9 تن از مشارکت کنندگان سابق کلیسا که فکر می کردند تحت تاثیر روحی و روانی موعظه ها قرار گرفته و به همین دلیل سال ها در مراسمات کلیسا حضور و شرکت داشته‌اند، این کشیش ها محکوم شدند.

این کشیش ها فقط به این دلیل که چند سال در ایالات متحده زندگی می کردند زندانی نشدند. اما دادگاه دستور داد که دارایی های آن ها و نیز اموال و املاک متعلق به کلیسا، مصادره شود.

کلیسای "زندگی جدید" که در سال 1991 در قزاقستان تاسیس شد، یکی از قدیمی ترین انجمن های پروتستانی در این کشور و ظاهراً بزرگ ترین آن ها است. این مجموعه علاوه بر یک کلیسا در آلماتی، شعباتی نیز در سایر شهرهای این جمهوری و نیز خارج از کشور دارد.

هم چنین دارای یک کالج انجیلی، کانال تلویزیونی بین المللی CNL و یک آژانس خبری نیز است.
با این حال، بر اساس تصمیم دادگاه، تاسیس کلیسا در سال 1991 با اقدام مجرمانه صدمات جسمی سنگین و سرقت اموال مردم به واسطه تقلب برابر در نظر گرفته شد.

در حکم دادگاه آمده است: "ماکسیموف بنیان گذار [کلیسا] و ماکسیموا و زایکین اعضای فعال این انجمن دینی اقدامات مجرمانه خود را در پوشش خیریه و فعالیت های تبلیغی و دینی انجام می دادند و به طور مرتب مبادرت به خدمات عبادی ساختگی می کردند که در طی آن روش ها، راه ها و عناصر تاثیر روان شناسانه و روان درمانی را به کار می بستند."

قاضی گولشاخار چینیبکوا با اشاره به معاینات کارشناسی تصریح کرد که همه خطبه ها، همراهی موزیکال و جلسات، بخشی از برنامه مجرمانه کشیش ماکسیم ماکسیموف و همراهنش برای "زامبیزده" کردن مردم با هدف کسب سود بود.

هر 6 قربانی با دقت محاسبه کردند که طی سال های حضور در کلیسا چه مقدار اعانه در قالب کمک و عشریه به کلیسا اهدا کرده اند (19 میلیون تنگه یا حدود 49 هزار دلار).

در عین حال، قربانی ها منکر این نیستند که به طور داوطلبانه اما تحت تاثیر کشیش ها و فضای عمومی خطبه ها مشارکت داشته اند. محققان "تغییر در ساختار شخصیت" و "اختلالات روانی" را ناشی از حضور در کلیسا دانسته اند.

در حال حاضر، کلیسای زندگی جدید ده ها هزار پیرو در کشورهای مختلف جهان دارد.

کمک‌های داوطلبانه اما اجباری

کشیش ماکسیم ماکسیموف نگرش خود را با تاکید بر برخی نکات مهم در صفحه خود در فیس بوک نوشت.

به گفته وی، با وجود متهم کردنشان به ایجاد یا مشارکت در فعالیت ها و انجمن های  غیرقانونی، کلیسای زندگی جدید از سال 1991 تا کنون به طور قانونی فعالیت کرده و به طور رسمی نیز ثبت شده است.

وی هم چنین خاطر نشان کرد که همه "قربانیان" همان استنتاج متخصصانی را دارند که رویدادهای که 13-16 سال پیش اتفاق افتاده است را بررسی کرده اند.

ماکسیموف تصریح کرد: تصور کنید که یک متخصص با شما صحبت کرده و از یک مکالمه فهمیده که 16 سال پیش هیپنوتیزم شده اید و وقتی در هنگام خطبه در یک کلیسا نشسته اید، کسی مرتکب جرم علیه شما شده است. آیا این برای قاضی کافی است؟ بازجویی چهره به چهره کجاست؟ شاهدان جرم کجا هستند؟ سوابق دوربین کجاست؟ ما همه خدمات را ضبط می‌کنیم.

اگرچه 3 کشیش به جرم "اقدام عمد برای صدمه جسمی سنگین" نیز محکوم شده اند، اما هیچ یک از قربانیان به دنبال کمک پزشکی نبودند.

اما بیش از همه او از این واقعیت عصبانی است که کمکهای داوطلبانه به کلیسا به عنوان "سرقت" تلقی شده است. براساس چنین ادعایی، هر یک از قشرهای مذهبی، ممکن است خواستار بازگشت اعانه های خود باشند و بگویند گمراه شده اند.

نکته قابل توجه این است که پنج شاکی اول در سال 2015 ظاهر شدند و سپس دیگران به آن ها پیوستند و تنها 6 نفر از آن ها در دادگاه شرکت کردند.

این امر باعث شد تا یک پرونده کیفری تحت عنوان کلاهبرداری باز شود. با این حال، تفتیش کلیسای زندگی جدید و خانه کشیش ها توسط 10 گروه عملیاتی در تاریخ 25 مارس 2016 به طور هم زمان انجام شد. در بیانیه پلیس آمده بود که در جریان این جستجوها، مهمات و اسلحه کشف و ضبط شد. اما هیچ مدرکی در این باره ارائه نشد و متعاقباً اسلحه و مهمات در پرونده نیز ظاهر نشد.

بلافاصله پس از این تفتیش ها، برخی از متهمان این پرونده کیفری قزاقستان را ترک کردند. برنامه سفر تبلیغی به خارج از قزاقستان از مدت ها پیش برنامه ریزی شده و بلیط ها چند ماه پیش از آن خریداری شده بود اما به دلیل گسترش ماجرا، ماکسیموف و زایکین ترسیدند که به این کشور بازگردند.

پایان منطقی برخی مسائل

در ژوئیه سال 2017، ویتالی زاتولوکین کشیش شعبه کلیسای زندگی جدید در شهر اوسکمن در شرق قزاقستان به دلیل ارای آهنگ های مذهبی در یک مرکز و در جمع هم کیشان خود، از سوی مقامات فراخوانده شد.

در آوریل 2018، فعالیت های این کلیسا در شیمکنت در جنوب قزاقستان به جرم نقض استانداردهای ایمنی و نبود امکانات خاموش کردن آتش در یک انبار متروکه متعلق به کلیسا به حالت تعلیق درآمد. اما دادگاه تجدیدنظر جریمه ها و تعلیق فعالیت های شعبه این کلیسا را لغو کرد.

از سال 2009 ، کلیسای زندگی جدید نه تنها تحت نظارت پلیس و سرویس های امنیتی بوده بلکه تحت فشار نیز قرار گرفته است. پیروان این کلیسا اعلام کرده اند که به آنها پیشنهاد داده شده علیه کشیش ها گزارش دهند و پلیس برخی از قزاق های عضو کلیسا را به دلیل خیانت به ایمانشان تهدید می کند.

این کلیسا چندین بار مورد حمله عناصر ناشناس قرار گرفته است. در سال 2011 در آلماتی در جریان یک کنفرانس، شخصی دو بار مواد شیمیایی آتش زا را به قصد به هم زدن این کنفرانس پاشید و برای بار دوم این مواد را در لوله های تهویه هوا ریخت.

در نوامبر 2013 در شهر آق تپه، ساختمان کلیست با بطری های با رنگ سیاه مورد حمله قرار گرفت. نیروهای امنیتی بارها جلسات کلیسا را قطع کردند و کلیساهای وابسته را به بهانه های رسمی در چندین شهر به حالت تعلیق درآوردند.

آخرین اقدامات علیه 3 کشیش با نمایش ویدئوهای ظبط شده بسیاری همراه بود.

آیمان عمرووا وکیل این سه کشیش در مورد جلسه دادگاه گفت: "آنها می خواهند کلیسا را ببندند. چه چیز دیگری می توانم بگویم؟". عمرووا درباره روز نخست دادگاه گفت که وی امکان دسترسی به جزئیات پرونده را نداشت و بازپرس ها از وکلا پنهان شده بودند و دادگاه نیز اعلام کرد که از حضور وی در جلسه دادگاه اطلاع نداشته است.

وی اظهار داشت: "آن ها می ترسند که من چیزی بفهمم و آن را گزارش کنم. اما چه می توانم گزارش کنم؟ همه می دانند که کلیسای زندگی جدید به دلیل دین خود تحت پیگرد قانونی قرار دارند. نکته همین است."

دولت و مذاهب غیر سنتی: روابط پایدار

در سال های اخیر کلیسای زندگی جدید به "موفقیت" اصلی مقامات امنیتی قزاقستان در قبال جنبش های مسیحی غیر سنتی تبدیل شده است. علاوه بر این، مرکز مسیحیان شاهدان یهوه، بزرگترین سازمان دینی مسیحی با شعبه هایی در سراسر قزاقستان، مورد حملات مداوم قرار گرفته است.

با این حال، این پرونده آشکار می سازد که آن ها از حمایت بین المللی قوی برخوردار هستند و در نتیجه سرویس های امنیتی قزاقستان چندین باز شکست خورده و آق اوردا (کاخ ریاست جمهوری قزاقستان) مجبور به عقب نشینی شده است.

در تاریخ 10 ژوئیه 2018، دادگاهی که در سال 2013 آندری کورولف از پیروان شاهدان یهوه را محکوم کرده بود، به خاطر صدمات ناشی از بازداشت غیر قانونی او عذرخواهی رسمی کرد. وی اعاده حیثیت کرد و جریمه هایی که پرداخته بود به وی بازگردانده شد. این اتفاق پس از آن رخ داد که کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد، قزاقستان را به عنوان ناقض حقوق کورولف تشخیص داد.

در همین زمینه، در تاریخ 4 آوریل 2018، تیمور آخمدوف از پیروان شاهدان یهوه که پیش از این به پنج سال زندان محکوم شده بود، مورد عفو قرار گرفت و با حکم رئیس جمهور قزاقستان از زندان آزاد شد. این امر نیز پس از تصمیمات کمیته حقوق بشر و کارگروه بازداشت های خوسرانه سازمان ملل متحد اتفاق افتاد.

دست کم سه فعالی دینی دیگر نیز به دنبال تصمیمات کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد آزاد شدند. با این حال، در بقیه موارد دیگر، قزاقستان از اجرای تصمیمات ساختارهای حقوق بشر سازمان ملل خودداری می کند.

پس از یکسری پرونده های کیفری از جمله اتهامات جاسوسی، این کشور توانسته است فعالیت کلیساهای بزرگ کره جنوبی( کلیسای منبع زندگی و کلیسای بخشش) را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

معتقدین به کلیسای مسیحیان انجیلی (باپتیست ها) به دلیل عدم تعامل با دولت از جمله در مورد ثبت رسمی، به طور منظم در معرض پیگردهای اداری و کیفری قرار می گیرند. برخی از آنها نیز مجبور به ترک این کشور شده اند.
اما قزاقستان به طور رسمی از به رسمیت شناختن حقایق پیگرد قانونی به دلایل مذهبی امتناع می ورزد. در یک پاسخ رسمی به این درخواست، کمیته توافق عمومی وزارت توسعه اجتماعی (که فعالیت های دینی را کنترل می کند) انکار می کند که جنبش های غیر سنتی در قزاقستان تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند.

در بیانیه این کمیته آمده است: "قانون، ادیان را به گروه های جزئی و عمده، سنتی و غیر سنتی تقسیم نمی کند. هیچ دینی را نمی توان ملی یا اجباری اعلام کرد. بنابراین، نهادهای دولتی در عمل، هیچ امتیاز و امتیازاتی را برای یک دین به ضرر منافع مذاهب دیگر نمی دهند."

گزارش شده است که در سالهای اخیر، به طور عمومی، قانون قزاقستان در زمینه حمایت از حقوق و آزادی شهروندان دستخوش تغییراتی شده است و هم اکنون مطابق با استانداردهای بین المللی مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی است.

در حال حاضر کلیسای زندگی جدید مطابق معمول به فعالیت خود ادامه می دهد و کشیش های محکوم شده نیز به صورت آنلاین موعظه های خود را انجام می دهند. رسانه های دولتی به این امر توجه می کنند.

صفحه عمومی " دشمنان مردم قزاقستان" در فیسبوک که علیه مخالفان سیاسی، فعالان مدنی و مدافعان حقوق بشر فعالیت می کند، ماکسیم ماکسیموف و وکلیش آیمان عمرووا را در بین دشمنان قزاقستان قرار داده و آن ها را کلاهبردار ایمان و وکیل مدافع شیطان می خواند.

در گزارش اخیر آزادی مذهبی بین المللی سال 2018 وزارت امور خارجه ایالات متحده، قزاقستان بار دیگر به عنوان کشوری معرفی شده است که اقلیت های مذهبی توسط این کشور تحت پیگرد قانونی قرار دارند.

در این گزارش آمده است: "مقامات [قزاقستان] همچنان افراد را به جرم اعتقادات یا وابستگی های مذهبی خود بازداشت، محکوم و زندانی می کنند. بیان مذهبی را محدود می کنند. گروه های ایمانی که ثبت نشده اند اجازه عمل داده نمی شود؛ اجتماعات برای فعالیتهای مسالمت آمیز مذهبی محدود می شوند.

هم چنین دولت انتشار و توزیع ادبیات دینی را محدود می کند، محتوای مذهبی را سانسور و مالکیت یا استفاده از ساختمانهایی که برای مراسم و اهداف مذهبی استفاده می شوند را محدود می کند.

دولت به فعالیت های مذهبی یورش می برد، افراد را به دلیل "فعالیت غیرقانونی مبلغین" تحت پیگرد قانونی قرار می دهد و از ثبت گروههای مذهبی "غیر سنتی" امتناع می ورزد."

سازمان های دیگری هم چون سازمان نروژی فوروم 18 و سازمان آلمانی درب باز نیز عقیده مشابهی را دارند.

انتهای پیام /