گزارش تسنیم|یک سال پس از انقلاب مخملی ارمنستان؛ برنامه‌ها و چالش‌های پیش رو

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، پس از انقلاب مخملی ارمنستان در آوریل 2018 و در نتیجه اولین انتخابات آزاد در این کشور در دسامبر همین سال، ائتلاف «گام من» به رهبری نیکول پاشینیان روزنامه نگار سابق و از رهبران اصلی اعتراضات توانست با 88 کرسی از 132 کرسی پارلمان، قدرت را به دست بگیرد.

یک سال پس از این اعتراضات، فرصت مفیدی است تا درباره موفقیت یا شکست رژیم جدید ارمنستان اظهار نظر کرده و چالش های پیش روی آن را تجزیه و تحلیل کرد.

کابینه دولت پاشینیان پیش بینی رشد اقتصادی 5 درصدی را برای اقتصاد دارد. برنامه دولت نیز اصلاح سیستم بوروکراسی ارمنستان و کاهش مقررات اقتصادی و در عین حال بهبود درآمد مالیاتی دولت است. برنامه های ضد فساد دولتی پاشینیان از طرف اتحادیه اروپا مورد حمایت قرار گرفته است.

این اتحادیه اعلام کرده که حاضر است از ایجاد یک سازمان جدید برای مبارزه با فساد دولتی در ارمنستان پشتیبانی فکری و مالی کند و همچنین کمک های مالی خود به دولت ارمنستان را افزایش دهد (1). به زودی انتظار می رود که پارلمان ارمنستان پیش نویس قانونی جهت مبارزه با ثروت های غیرقانونی مطابق با کنوانسیون های سازمان ملل متحد علیه فساد اداری را تصویب کند. لیلیت ماکونتس رهبر اکثریت پارلمان نیز اعلام کرده که این ائتلاف قصد دارد تا اصلاحات جدیدی در قانون اساسی ارمنستان اعمال کند (2).

با این حال وی درباره جزئیات این تغییرات قانون اساسی که در سال 2015 مصوب شده اطلاعاتی ارائه نکرد. قانون اساسی مصوب سال 2015 را سرژ سرکیسان رئیس جمهور سابق این کشور که توسط انقلاب مخملی سال گذشته سرنگون شد با هدف تحکیم پایه های قدرتش تصویب کرده بود.

در حوزه سیاست خارجی نیز پاشینیان نشان داده که به دنبال حل و فصل سریع و نهایی بحران قره باغ با جمهوری آذربایجان است. با این حال، بیانیه مشترک وزرای امور خارجه ارمنستان، جمهوری آذربایجان و روسیه و همچنین نمایندگان سازمان امنیت و همکاری اروپا (گروه مینسک) در پایان دیدارشان در مسکو باعث شده تا درباره حل و فصل سریع مناقشه قره باغ کمی محتاطانه اظهار نظر کرد.

طرفین شرکت کننده در این نشست توافق کردند تا روند تنش زدایی را افزایش دهند و ارتباط بین مردم دو کشور از جمله بازدید متقابل نمایندگان رسانه ها را برقرار کنند (3). این گام های عملی جهت ایجاد اعتماد متقابل می تواند به تدریج زمینه را برای حل اختلافات اصلی محیا کند. با توجه به برخی پیش بینی ها ممکن است نشست آینده وزرای امور خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان  به زودی در واشنگتن برگزار شود.

برنامه دولت فعلی ارمنستان حفظ عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان پیمان امنیت جمعی و تلاش جهت ایفای نقشی کلیدی تر در این دو نهاد است. البته جز حفظ رابطه با روسیه، همکاری دیگری در سطح استراتژیک از سوی دولت ارمنستان پیش بینی نشده است.

در عین حال رسانه های تحت کنترل رژیم سابق و نیز حامیان روسی آنها، تبلیغات روس گرایانه جدیدی در ارمنستان آغاز کرده اند که در نهایت ممکن است باعث شود پاشینیان نتواند در مقابل خواسته های روسیه مقاومت کند. اگرچه میزان محبوبیت پاشینیان تا به حال پایدار باقی مانده است، اما در کوتاه مدت میزان این تبلیغات می تواند به بزرگترین مشکل دولت تبدیل شود به ویژه از آنجایی که دستیابی به موفقیت در وضعیت فعلی اجتماعی-اقتصادی ارمنستان در کوتاه مدت بعید به نظر می رسد.

همزمان به محاکمه روبرت کوچاریان رئیس جمهور سابق ارمنستان، تبلیغات علیه دولت پاشینیان نیز تشدید شده است. رسانه های داخلی هدف دولت فعلی از مذاکرات جاری درباره مناقشه قره باغ را واگذاری امتیازات یک جانبه به جمهوری آذربایجان نامیده و پاشینیان را به خیانت به ارزش های سنتی و فروش قره باغ متهم می کنند. حملات رسانه ای نیز برخی از اعضای کلیدی در کابینه پاشینیان را هدف قرار داده است.

روزنامه روسی کومسومولسکایا پراوادا روبرت کوچاریان را نخستین زندانی سیاسی در فضای بعد از شوروی خواند. شبکه راشاتودی متعلق به دولت روسیه نیز گزارشی منتشر کرد که یک عضو پارلمان ارمنستان و چندین سازمان غیردولتی ارمنی که از طرف غرب پشتیبانی مالی می شوند، برنامه ریزی کرده بودند تا نمونه انقلاب مخملی ارمنستان را به روسیه، قزاقستان و دیگر جمهوری های سابق شوروی منتقل کنند (4).

این گزارش در سایر رسانه های وابسته به روسیه مانند اسپوتنیک نیز بازتاب داشت. در 28 مارس نیز سه کانال تلویزیونی دولتی روسیه - Rossiya 24، NTV و TVC - از روبرت کوچاریان حمایت کرده و گزارشی منتشر کردند که مدعی بود پاشینیان اعتراضات سال 2013-2014 موسوم به یورومیدان در اوکراین را سازماندهی کرده است.

یورومیدان (Euromaidan) اصطلاحی است که به موج اعتراضات و ناآرامی‌ها در اوکراین اطلاق می‌شود که آغازگر آن‌ها تظاهرات شب 21 نوامبر سال 2013 در کی‌یف، به منظور تحقق اتحاد و یکپارچگی بیشتر با غرب و اتحادیه اروپا، قلمداد می‌شود (5).

اخیرا، میکائیل میناسیان داماد سرژ سرکیسیان که تعدادی از رسانه های ارمنی را تحت کنترل دارد، در مقاله ای در روزنامه روسی نزاویسیمایا گازتا سطح فعلی روابط روسیه و ارمنستان را رضایتبخش ندانست و خواهان عمیق تر شدن همکاری‌های سیاسی-نظامی روسیه و ارمنستان همانند مدل همکاری امریکا و اسرائیل شد (6).

البته به احتمال زیاد روسیه چنین کاری نخواهد کرد؛ چرا که این کار هزینه های زیادی دارد و روابط روسیه با جمهوری آذربایجان را به خطر می اندازد.  از این رو مقاله میناسیان بیشتر درخواست وی از روسیه جهت تجدیدنظر در روابط با دولت فعلی ارمنستان و کمک به سرنگونی پاشینیان می باشد. هر چند ممکن است این مساله اولویت فوری کرملین نباشد اما می تواند باعث افزایش فشارهای مسکو به ایروان شود.

در مقابل، تیم پاشینیان تلاش می کند تا از اقداماتی که ممکن است مسکو را تحریک کند اجتناب بورزد. به طور مشخص زمانی که یکی از اعضای پارلمان ارمنستان پیشنهاد کرد تا پخش شبکه های تلویزیونی روسیه که علیه پاشینیان فعالیت می کنند متوقف شود، رئیس سازمان نظارت بر پخش تلویزیونی و رادیویی ارمنستان اعلام کرد که این کار امکان پذیر نیست.

او در این زمینه به طور خاص گرجستان و اوکراین را مثال زد که به دنبال این کار بودند اما موفق نشدند. بعدها پاشینیان از این شبکه های تلویزیونی خواست تا درست رفتار کنند اما تایید کرد که پخش آنها محدود نخواهد شد (7).

تحلیلگران معتقدند که حمایت گسترده مردمی از اعتراضات آوریل 2018 و روی کار آمدن پاشینیان مانع از انجام اقدامات آشکار علیه ارمنستان در کوتاه مدت می باشد. با این حال، در میان مدت و با کاهش محبوبیت مردمی دولت پاشینیان، برای روسیه راحت تر خواهد بود تا رژیم جدید ارمنستان را تضعیف کند.

از این رو، پاشینیان فرصت کوتاهی دارد تا با انجام اصلاحات حکومتی و اقتصادی محبوبیت مردمی خود را تثبیت کند. از سوی دیگر نیز انجام این اصلاحات و برخورد با افراد و ساختارهای رژیم سابق که روابط خوبی با روسیه داشته و دارند سبب نارضایتی مسکو خواهد شد. از این رو پیش بینی می شود که ایروان برای کنترل اقدامات روسیه، سیاست چندجانبه گرایی خود و نزدیکی به غرب را تقویت کند.

1. https://www.aravot.am/2019/04/17/1036691/
2. https://www.1in.am/2544286.html
3. https://www.osce.org/minsk-group/417281
4. https://russian.rt.com/world/article/601738-moda-na-revolyuciyu
5. https://rus.azatutyun.am/a/29849915.html
6. http://www.ng.ru/cis/2019-04-20/100_173218042019.html
7. https://www.lragir.am/2019/04/10/433967/

انتهای پیام/