دولت تجار و فعالان اجتماعی؛ تحلیلی بر ماهیت متفاوت دولت غیرقانونی ابومازن

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، اواخر سال 1397 ابومازن به یکی از اعضای جنبش فتح دستور تشکیل دولت جدیدی را ابلاغ کرد. این دستور در پی استعفای دولت وفاق ملی فلسطین به‌ریاست رامی حمدالله، در بهمن ماه 1397 رخ داد. فارغ از اینکه این اقدام ابومازن، خیانت وی به توافق آشتی ملی فلسطین بود و با مخالفت شدید گروه‌های دیگر فلسطینی مواجه شد اما دولتی که این بار به‌دستور ابومازن تشکیل شد با دولت‌های قبلی تفاوت‌های بسیاری داشت، تفاوت‌هایی که توجه به آنها می‌تواند برخی حوادث آینده را از هم‌اکنون برای ما ترسیم کند و تصویری از آنچه قرار است رخ دهد به‌وجود آورد.

دولت کنونی که از 14 آوریل 2019 (25 فروردین 1398) سوگند یاد کرده است ــ و برای نخستین بار در تاریخ فلسطین دو بار سوگند یاد کرد ــ هجدهمین دولت تشکیلات خودگردان، از زمان تأسیس تشکیلات خودگردان در سال 1994 میلادی توسط یاسر عرفات، محسوب می‌شود. دولت کنونی تفاوت‌هایی با دولت‌های قبل دارد که توجه به این تفاوت‌ها می‌تواند قابل تأمل باشد.

تفاوت‌های دولت هجدهم ابومازن با دولت‌های قبلی

تعداد اعضای کابینه

دولت محمد اشتیه یک کابینه 24نفره است که 21 نفر از آنها وزیر هستند. در این کابینه 2 وزارتخانه «کشور» و «اوقاف» بدون وزیر هستند و خود محمد اشتیه سرپرستی این دو وزارتخانه را به‌عهده دارد. از حیث تعداد وزارتخانه دولت محمد اشتیه یک دولت پرتعداد محسوب می‌شود.

از این حیث دولتی که قرار است فقط بر کرانه باختری اشراف داشته باشد دولتی پرتعداد و پروزیر محسوب می‌شود. هرچند برخی از این وزارتخانه‌ها در حد یک پست و یک میز هستند اما اینکه دولتی برای هدایت کرانه باختری 23 وزارتخانه داشته باشد امری فراتر از نیازهای موجود در واقعیت است. به‌نظر می‌رسد این دولت به‌نوعی برای حاکمیت بر غزه هم خود را آماده می‌کند امری که خواسته رژیم صهیونیستی است.

مدرک تحصیلی

دولت محمد اشتیه به‌لحاظ مدرک تحصیلی با دولت‌های گذشته فلسطین تفاوت نسبتاً فاحشی دارد. در دولت او 1 وزیر مدرک دیپلم عالی، 4 وزیر با مدرک کارشناسی (لیسانس)، 4 وزیر با مدرک کارشناسی ارشد (فوق‌لیسانس) و 13 وزیر با مدرک دکتری حضور دارند، در حالی که پیش از این اکثریت اعضای دولت‌ها دارای مدرک دکتری بوده‌اند و این یک نزول در دولت‌های فلسطینی محسوب می‌شود. تنها نکته قابل توجه در این دولت حضور 12 استاد دانشگاه در این دولت است که برخی از آنها با مدرک کارشناسی ارشد، در حال تدریس هستند.

جایگاه سیاسی و امنیتی

در دولت‌های گذشته فلسطین، دبیران کل احزاب، اعضای دفاتر سیاسی، اعضای شورای ملی ساف و اعضای کمیته اجرایی ساف، وزیران کابینه بودند در این دولت تنها 5 وزیر با جایگاه سیاسی حضور دارند و بقیه سابقه سیاسی سیاسی ندارند، به‌طور کلی در این دولت فعالان سیاسی جایگاه رفیعی ندارند.

از سوی دیگر در این دولت شخصیت امنیتی نظامی شاخصی وجود ندارد، به همین دلیل جایگاه وزیر کشور که امنیتی‌ترین جایگاه کابینه محسوب می‌شود به وزیر مشخصی داده نشده و این وزارتخانه امنیتی که بخشی از نیروهای انتظامی و امنیتی را تحت اشراف خود دارد تحت سرپرستی محمد اشتیه ــ که شاید امنیتی‌ترین شخصیت کابینه‌اش محسوب می‌شود ــ اداره خواهد شد.

حضور صاحبان صنایع و فعالان اجتماعی

در دولت غیرقانونی محمد اشتیه حضور صاحبان صنایع، بازرگانان و فعالان اجتماعی و سمن‌ها (NGOها) جایگاه ویژه‌ای دارند، در حقیقت این دولت همچون دولت‌های آمریکا، دولت فعالان اقتصادی اجتماعی است، از این حیث این دولت یک رکورد محسوب می‌شود چرا که چندین نفر از وزیران این دولت در حوزه سمن‌ها (NGOها) تخصص داشته و فعال هستند.

از سوی دیگر حضور رئیس اتحادیه مهندسان فلسطین و رئیس اتحادیه کارمندان دانشگاه‌های فلسطین در این دولت قابل توجه است.

عدم‌سابقه فعالیت مقاومتی

هیچ یک از وزیران دولت غیرقانونی محمد اشتیه دارای سابقه مقاومتی نیستند و از این حیث این دولت در دولت‌های گذشته فلسطین بدون رقیب است. باید گفت دولت او هیچ رنگی از مقاومت ندارد و شاید بیشترین اعتقاد این وزیران، حضور در عرصه مبارزات اجتماعی آن هم با رویکردهای غیراسلامی و فلسطینی خواهد بود.

جمع‌بندی

به‌طور کلی دولت غیرقانونی‌ای که محمد اشتیه با دستور غیرقانونی ابومازن تشکیل داد یک دولت متفاوت از دولت‌های گذشته فلسطین است. این دولت، دولت فعالان اقتصادی و اجتماعی است و از این حیث شباهت بسیاری به دولت دونالد ترامپ دارد. دولت‌های گذشته فلسطین، جایگاه شخصیت‌های سیاسی و امنیتی بود اما در این دولت به این امر بسیار کمرنگ توجه شده است.

از سویی تنزل جایگاه مدرک تحصیلی در دولت محمد اشتیه و حضور چند وزیر با مدرک کارشناسی امری قابل توجه است که قطعاً تأثیر خود را نشان خواهد داد. اما به‌دلیل وجود تخصص‌های میدانی در برخی وزیران این امر به‌نوعی می‌تواند به دولت او کمک کند.

اما نکته‌ای که بسیار باید به آن توجه کرد حضور پررنگ فعالان عرصه‌های اجتماعی در دولت غیرقانونی محمد اشتیه است. این حضور پررنگ را باید با یک ملاحظه مطالعه کرد، و آن ملاحظه این است که عرصه اجتماعی در کرانه باختری در اختیار سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOها) است و امروز تقریباً تمامی این سازمان‌های مردم‌نهاد (NGOها) تحت اشراف کشورهای اروپایی و آمریکایی قرار دارند. آلمان، سوئد، سوئیس، بلژیک، کانادا و ایالات متحده بیشترین حضور را در سمن‌ها (NGOها) دارند و بودجه تمامی این سازمان‌ها را تأمین می‌کنند. با این نگاه باید گفت دولت کنونی محمد اشتیه بیشتر با یک دیدگاه فرهنگی اروپایی که با فرهنگ اسلامی عربی سنتی فلسطین تضاد دارد همساز است و به این نگاه که یک نگاه سکولار است دامن خواهد زد.

ایجاد پایگاه‌های فرهنگی مختلط دختر و پسر و ترویج فرهنگ رقص و مجالس مختلط در کرانه باختری یکی از سیاست‌هایی است که این سمن‌ها (NGOها) تا کنون در پیش گرفته‌اند و آن را دنبال می‌کنند. در عرصه اقتصادی نیز این سمن‌ها (NGOها) بیشتر به‌دنبال اقتصادی هستند که راهبردهای غربی را دنبال می‌کند و هیچ دستاوردی برای فلسطینیان به‌ارمغان نخواهد آورد.

در عرصه مقاومت هم تکلیف این دولت روشن است و هیچ بویی از مقاومت در آن مشاهده نمی‌شود، به‌نظر می‌رسد هدف از این امر وارد کردن فعالان عرصه‌های اجتماعی و برخی رؤسای اتحادیه‌های فلسطینی برای جایگزین کردن مقاومت‌های مدنی ساده به‌جای مقاومت فلسطینی در دولت کنونی است.

به‌طور کلی باید گفت دولت محمد اشتیه دولتی است کاملاً همگام با دیدگاه سکولار اروپایی که به‌نظر می‌رسد برای اجرایی شدن اقدامات آمریکا در زمینه «معامله قرن» آماده شده است تا دستورات آنها را اجرایی کند.

انتهای پیام/*