گزارش تسنیم|نگاهی به تلاش‌های جدید دولت تاجیکستان برای استرداد مخالفان سیاسی
پس از استرداد نعیم‌جان سمیع‌اف در روسیه، رحمت‌الله برات‌اف، دیگر فعال سابق حزب نهضت اسلامی نیز از روسیه به تاجیکستان بازگردانده شد و گمانه‌زنی‌ها از احتمال دیپورت برادر باباجان قیوم‌اف از آلمان نیز مطرح شده است.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، طی سال‌های اخیر و با بسته‌تر شدن فضای سیاسی و اجتماعی تاجیکستان، در کنار سخت‌گیری‌های دولت امامعلی رحمان، فضای این جمهوری آسیای مرکزی برای حضور مخالفین سیاسی بسیار محدود شده است. امروزه تقریبا می‌توان ادعا کرد یا هیچ مخالف سیاسی دولت در تاجیکستان وجود ندارد و یا این که اگر حتی این مخالفان حضور داشته باشند، فعالیتی در راستای دیدگاه‌های سیاسی خود ندارند. این امر موجب شده تا مخالفین سیاسی این کشور به سه دسته تقسیم شوند. گروه نخست، توسط دولت به اتهامات مختلفی نظیر خیانت به ملت و قانون اساسی تاجیکستان، عضویت در گروه‌های افراطی و تروریستی، فساد و اختلاس و ... دستگیر و برای مدت‌های طولانی زندانی شده‌اند. گروه دوم که توانسته‌اند در چارچوب همکاری با دولت و یا محافظه‌کاری بیش از حد از محاکمه و زندانی شدن رهایی یابند، فعالیت سیاسی را تقریبا کنار گذاشته و به امور اقتصادی و مسائل روزمره خود مشغول هستند. حساسیت‌ها و سخت‌گیری‌های دولت تاجیکستان حتی اجازه انجام کنش‌های اجتماعی محدود را نیز به این افراد نمی‌دهد.
گروه سوم اما آن‌هایی هستند که در این سال‌ها توانسته‌اند از تاجیکستان خارج شوند و به آزادی عمل بیشتری برسند. گروهی از این افراد با اخذ پناهندگی سیاسی در برخی کشورهای اروپایی توانسته‌اند موج جدیدی از اقدامات سیاسی را شکل دهند که بعضا به آن‌ها «اپوزوسیون جدید تاجیک» اطلاق می‌شود. با این وجود در خارج از کشور نیز دولت تاجیکستان بیکار نبوده و با ابزارهای مختلف سیاسی، امنیتی و حقوقی در پی مقابله با این جریان‌ها بر آمده است. اقدام از طریق سازمان‌های بین‌المللی برای محدود کردن فعالیت گروه‌های سیاسی مخالف، تحت تعقیب قرار دادن آن‌ها از طریق اینترپل، رایزنی‌های پیاپی با دولت‌های میزبان برای عدم پذیرش این گروه‌ها، تحرکات امنیتی برای از دور خارج کردن چهره‌ها و یا اختلاف‌افکنی میان گروه‌های مخالفین از جمله این اقدامات بوده است.
با این وجود استرداد مخالفین سیاسی در چارچوب‌های سیاسی و حقوقی یکی از موثرترین روش‌های دولت تاجیکستان طی این سال‌ها بوده است. شمار زیادی از مخالفین در این راستا به تاجیکستان آورده شده و در مدت کوتاهی محاکمه و زندانی شده‌اند. این جریان به نظر می‌رسد طی ماه‌های اخیر نیز شدت بیشتری یافته است. حدود 2 ماه پیش در دسامبر 2018 بود که خبر دستگیری نعیم‌جان سمیع‌اف، رهبر سابق شعبه سغد حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در روسیه در رسانه‌ها منتشر شد. سمیع‌اف که از اعضای سابق ریاست عالی حزب نهضت نیز بود، از سال 2014 با مهاجرت به روسیه فعالیت‌های سیاسی خود را متوقف کرده و به زندگی عادی مشغول بود. با این حال پس از پرونده‌سازی‌های پس از 2015، وی نیز به عنوان یکی از متهمین شناخته شده و تحت تعقیب قرار گرفت. در نهایت پس از بازداشت او در روسیه، دولت این کشور سریعا وی را به دوشنبه فرستاده و فرایند محاکمه و زندانی شدن وی صورت گرفت.
رحمت‌الله برات‌اف، فعال سیاسی مخالف تاجیک فرد دیگری بود که هفته گذشته خبر دستگیری او توسط نیروهای امنیتی روسیه در رسانه‌ها منتشر شد. در مورخ 13 فوریه 2019 خدمات امنیت فدرال روسیه (FSB) در ایالت سامارا خبر دستگیری این عضو سابق حزب نهضت اسلامی تاجیکستان را تایید کرد. گفته می‌شود که برات‌اف در ژوئن 2015 یعنی 2 ماه پیش از آن که حزب نهضت اسلامی در تاجیکستان ممنوعه اعلام شود به روسیه مهاجرت کرده و به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه می‌داد. با این حال سخنگوی حزب نهضت اسلامی این موضوع را رد کرده و گفته است: رحمت‌الله برات‌اف پیش از بسته شدن حزب، از آن خارج شده و دیگر هیچ ارتباطی با حزب نداشت. او در روسیه مشغول تامین کار و بار زندگی خود بود و هر چند وقت یک بار برای اطلاع از وضعیت بستگانش به ازبکستان می‌رفته است. اما در این مدت او هیچ فعالیت حزبی نداشت و با مسئولان حزب در اروپا هم در تماس نبود.
برات‌اف پیش از این مسئول نمایندگی شهر تورسونزاده حزب نهضت اسلامی بوده است. پیش از این نیز برادر برات‌اف در سال 2016 به اتهام همکاری با حزب نهضت اسلامی به 5 سال زندان محکوم شده و همچنان در زندان به سر می‌برد.
مورد دیگری هم که در این زمینه مطرح شده است، پرونده برادر باباجان قیوم‌زاد، سخنگوی حزب نهضت اسلامی و عضو شورای عالی این حزب است. در مورخ 13 فوریه محمودجان فیض‌الرحمان‌اف، سخنگوی سابق حزب نهضت اسلامی در توئیتر خود خبر داد که مهلت وی به اتمام رسیده و احتمال دیپورت تاگای و حتی بازگرداندن وی به تاجیکستان وجود دارد. فیض‌الرحمان‌اف همچنین خواستار توقف فرایند دیپورت تاگای شده است. برادر باباجان قیوم‌اف از فعالین حزب نهضت اسلامی در اروپا بود که در آلمان به سر می‌برد.
انتهای پیام/
