بازتاب مسائل سیاسی و اجتماعی مهمترین محور آثار جشنواره تجسمی فجر

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، دومین نشست خبری یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر صبح امروز با حضور هادی مظفری؛ مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی ارشاد، ابراهیم حقیقی؛ دبیر یازدهمین جشنواره تجسمی فجر، امیر سقراطی؛ دبیر هنری، محسن سلیمانی؛ دبیر اجرایی و کیانوش غریبپور؛ طراح مجموعه پوسترهای یازدهمین جشنواره تجسمی فجر، از ساعت 11:30 صبح امروز در موسسه فرهنگی هنری صبای فرهنگستان هنر برگزار شد.

در آغاز این نشست هادی مظفری ضمن گرامیداشت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی گفت: در نشست قبلی آنچه در قالب مهمترین تغییرات جشنواره یازدهم اتفاق افتاد را مرور کردیم. آنچه برای ما اهمیت داشت این بود که حلقه تجسمی را بازتر کنیم و دایره افراد فعال در این حوزه را گسترش دهیم؛ چرا که بر این باوریم جشنواره متعلق به عموم هنرمندان و علاقه‌مندان است.

وی افزود: اعتقاد ما در این دوره این بود که کیفیت آثار را بالا ببریم اما در ادامه دیدیم با افزایش کیفیت آثار، نُرم‌های دیگر جشنواره نیز ارتقا یافت؛ به طوری که با رشدی بالای 200 درصد در بسیاری از بخشهای جشنواره مواجه شدیم. این اتفاق رقم نمی‌خورد مگر هنگامی که کیفیت آثار نیز تغییر کند. من داور خوبی برای صحبت درباره کیفیت آثار نیستم و آنچه می‌گویم به نقل از اساتیدی است که حضورشان علاوه بر افزایش کمی شرکت کنندگان، رشد کیفی آثار را نیز به دنبال داشت. در این دوره بخش پژوهش به جشنواره تجسمی اضافه شد که در نوع خود بخش بسیار مهمی است. اضافه شدن بخش "پلاک 40" انقلاب با هدف بزرگداشت چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی؛ اتفاق ویژه دیگری بود که به منظور مرور هنر چهل ساله انقلاب در این دوره رخ داد. تغییر مهم دیگر این دوره به حضور و مشارکت 53 گالری بازمی‌گردد. حضور این گالری‌ها زینتی نبود بلکه در راستای باور ما به گردش اقتصاد و هنر بود؛ اینکه هنرمند باید اثر خلق کند، داور آن اثر را قضاوت کند، پژوهشگر به تحقیق و پژوهش درباره آن اثر بپردازد و در ادامه گالری‌ها این آثار را توزیع و به فروش برسانند تا این چرخه به درستی بچرخد. اگر اثر خلق شده به دست مردم نرسیده و دیده نشود، بخش مهمی از راه را طی نکرده‌ایم.

در ادامه این نشست ابراهیم حقیقی دبیر یازدهمین جشنواره تجسمی فجر به ارائه آمار شرکت کنندگان این دوره پرداخت. وی گفت: تعداد کل شرکت کنندگان در این دوره از جشنواره 5761 نفر، تعداد کل آثار 13702 اثر و تعداد آثار راه یافته طی سه مرحله داوری آثار؛ مشتمل بر 604 اثر از 485 هنرمند بود که آمار تفکیک شده هر یک از بخش‌های دهگانه جشنواره در وب‌سایت جشنواره موجود است.

حقیقی افزود: در این دوره ناگزیر شدیم فضای بیشتری را به آثار رشته نقاشی اختصاص دهیم چرا که استقبال شرکت‌کنندگان در این بخش بسیار بالا بود و کیفیت آثار شرکت‌کننده در این بخش نیز بسیار قابل توجه بود که در روز افتتاحیه آنها را در نمایشگاه خواهید دید. اگر فضای بیشتری در اختیارمان بود این امکان وجود داشت که ظرفیتی بیش از آنچه اکنون به نقاشی اختصاص داده‌ایم را به آن تخصیص دهیم.

وی ادامه  داد: در این دوره از جشنواره شاهد حضور 53 نگارخانه در باغ‌موزه قصر خواهیم بود که این نگارخانه‌ها علاوه بر تهران از شهرهایی چون مشهد، سلمان‌شهر، شیراز، تبریز، سمنان، چالوس، یزد و... هستند که آثار خود را در باغ‌موزه قصر چیدمان می‌کنندو به طور همزمان امکان فروش آثار نیز فراهم است. همچنین این امکان وجود دارد که اگر اثری فروخته شد، آثار دیگری از هنرمندان جایگزین آثار فروخته شده شود.

در ادامه این نشست امیر سقراطی دبیر هنری جشنواره تجسمی فجر با اشاره به کیفیت بالای آثار راه یافته به این دوره از جشنواره گفت: در روزهای داوری، داوران بسیار خوشحال بودند چرا که حجم باکیفیتی از آثار هنری وارد مراحل داوری جشنواره شده بود. می‌توانم بگویم خوشبختانه جشنواره فجر امسال کارنامه خوبی از هنر معاصر ایران به نمایش می‌گذارد؛ هم در بخش پلاک چهل،  هم در آثار فراخوان و هم در آثار گالری‌ها رویکرد معاصر بودن وجود دارد.

داوری آثار شامل 31 مرحله در 10 رشته است که تاکنون 21 مرحله آن به اتمام رسیده است. برخی داوری‌ها طی 3 روز و به مدت 32 ساعت به طول انجامید که داوری بخش هنرهای جدید از این جمله است. برخی داوری‌ها نیز به مدت 4 روز و در قالب 16 ساعت به انجام رسید که داوری رشته نقاشی از این جمله است. داور‌ی‌ها در این دوره بسیار پرچالش بود که این امر به دلیل حجم زیاد آثار باکیفیت بالا بود. به همین خاطر داوری‌ها به روزهای دوم و سوم کشید. در مجموع 120 ساعت داوری داشتیم که داوری‌ها بسیار دقیق بودند. ترجیح ما این بود که در این دوره آثاری با رویکردی نو و معاصر پذیرفته شوند. از همه منتقدان، پژوهشگران، جامعه‌شناسان، نشانه‌شناسان و کارشناسان هنری دعوت می‌کنم تا این آثار را ببینند.

وی در ادامه با اشاره به رویکرد غالب آثار راه یافته به این دوره از جشنواره گفت: آنچه به عنوان یک محور برجسته در آثار این دوره قابل مشاهده بود، بازتاب مباحث سیاسی و اجتماعی روز بود که به طور خاص در آثار بخشهایی از جمله کارتون، کاریکاتور، گرافیک، نقاشی و مجسمه شاهد آن بودیم. جشنواره فجر امسال این امکان را فراهم می‌کند تا بتوانیم از نزدیک شاهد آثار هنرمندان نوجوی ایرانی باشیم.

وی در ادامه با اشاره به استقبال پرشور هنرمندان از بخشهای مختلف جشنواره گفت: اکنون باید این سوال مورد طرح قرار گیرد که چرا حضور هنرمندان در تمام رشته‌ها پرشور و گسترده بود اما در رشته سرامیک این استقبال آنگونه که انتظار می رفت رخ نداد. ممکن است این امر به دلیل برپایی نمایشگاه سالانه هنرمندان سرامیک در خانه هنرمندان ایران بوده باشد.

وی افزود: در بعضی رشته‌ها ترجیح ما این بود که آثار خیلی خوب حذف نشود و تلاش کردیم بتوانیم ظرفیتی اضافه بر ظرفیت موجود برای آنها باز کنیم. در رشته‌های رسانه‌محور مثل تصویرسازی، گرافیک، کاریکاتور و عکاسی آثار بسیار درخشانی را دریافت کردیم. بخصوص در رشته عکاسی آثار بسیار چشمگیر بودند اما به دلیل محدودیت فضا نتوانستیم همه آنها را وارد جشنواره کنیم.

در ادامه این نشست محسن سلیمانی دبیر اجرایی جشنواره تجسمی فجر با اشاره به مکانهای برگزاری جشنواره در این دوره گفت: بخش اصلی مسابقه ما در ساختمان صبا برگزار می‌شود که شامل چیدمان 604 اثر است. چیدمان بسیار سخت بود و کار چیدمان همچنان ادامه دارد و تمام تلاشمان را می‌کنیم تا روز افتتاحیه چیدمان آثار به صورت کامل انجام شود. در این دوره بخش پلاک 40 در فرهنگسرای نیاوران و موزه مرکزی شهدا برگزار می‌شود که شامل نمایش آثار هنرمندانی است که از آغاز انقلاب تاکنون دست به خلق آثار هنری زده‌اند. این بخش با همکاری سازمانهایی چون بنیاد شهید و امور ایثارگران، موزه مرکزی شهدا، انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس، انجمن عکاسان انقلاب، موزه هنرهای دینی امام علی، بنیاد آفرینشهای نیاوران، سازمان بسیج هنرمندان و بنیاد فرهنگی روایت فتح برپا شده است.

وی افزود: بخش "چهارسوی هنر" که به نمایش 53 گالری از تهران و سایر استانهای کشور اختصاص دارد در باغ موزه قصر برگزار می‌شود. همچنین بخش دستاوردهای مکتوب و کتابهای تجسمی با عنوان "نمایه چهل" در موزه‌های دینی امام علی(ع) برگزار می‌شود. بخش "چهل شهر، چهل نمایشگاه" با هدف نمایش گنجینه‌ای از آثار موزه هنرهای معاصر در 40 شهر کشور برگزار می‌شود. در این بخش مجموعا 73 اثر با کیفیت خوب برای نمایش در 40 شهر کشور تکثیر شده است. بخش "کجا ایستاده‌ایم" در قالب 3 پنل تخصصی با محوریت خلاقیت در خانه هنرمندان برگزار می‌شود. همچنین بخش "سینمای تجسمی" نیز از 8 تا 13 بهمن با نمایش آثار تجسمی سینمایی در خانه هنرمندان دایر خواهد شد. بخش دیگری که در خانه هنرمندان برگزار می‌شود بخش "عکس روزهای انقلاب" است که در آن به نمایش کمتر دیده از روزهای انقلاب در سراسر ایران پرداخته شده است. این بخش نیز در تاریخ 13 تا 24 بهمن درگالری‌های ممیز و زمستان خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود. همچنین از 10 هنرمند برگزیده کشور در روز دهم بهمن تجلیل خواهیم کرد و در روز اختتامیه نیز از 5 تن از مفاخر، نویسندگان و پژوهشگران حوزه هنری تجسمی قدردانی خواهیم کرد.

در ادامه این نشست کیانوش غریب‌پور؛ طراح پوسترهای یازدهمین جشنواره تجسمی فجر با اشاره به موضوع هویت بصری پوسترها در این دوره از جشنواره گفت: طی سالهای اخیر با چالش بزرگی در هویت بصیری رویدادهای هنری مواجه بوده‌ایم که این امر در بسیاری از مواقع گلایه جامعه هنرمندان و مدیران را رقم زده است. تاریخ نه چندان سربلند طراحی هویت بصری همه طراحان را حساس کرده است تا نسبت به طراحی هویت بصری رویدادهای مهم هنری کشور دقت ویژه‌ای داشته باشند. برای هر طراحی سخت است که در این چالش بزرگ وارد شود و خود را در معرض آزمون و داوری دیگران قرار دهد. اما فکر می‌کنم با سفارش خوب و سفارش دهنده خوب می‌توان این مشکل را حل کرد.

وی با اشاره به کم و کیف طراحی پوسترهای این دوره افزود: در طراحی پوستر اصلی جشنواره،  برشی از ترکیب ثلث کلمه "فجر" کار شده است و من دنبال عنصری بودم تا بتواند همه پوسترها را به هم مرتبط کند و برایم بسیار مهم بود که روی کلمه فجر تاکید کنم؛ برای اینکه بشود روی برندینگ آن کار کرد. ما روی اجزای این کارزار گرافیکی به شدت حساس بودیم و همه اجزا را با وسواس و حساسیت بسیار زیادی طراحی کردیم تا در قواره کیفیت برگزاری یازدهمین جشنواره تجسمی فجر باشد. عنصر مشترک تمامی پوسترها؛ عکس است و من اصرار داشتم برای ایجاد حس نوستالوژیک، عکس در تمام پوسترها نقشی محوری داشته باشد. همچنین سیاه و سفید بودن آثار به محدودیت استفاده طراحان گرافیک در دهه 50 و 60 برمی‌گردد و هر پوستری با نوعی مستندنگاری ماجرای خود را بیان می‌کند. بهترین عکسهایی که از سالهای انقلاب اسلامی داریم، عکسهای سیاه و سفید است و به همین دلیل مفهوم همه پوسترها برمبنای عکس سیاه و سفید و یک عنصر رنگی طراحی شده است؛ به جز یک پوستر رنگی که به بخش پلاک 40 مربوط می‌شود. اکنون 11 پوستر طراحی شده که 9 عدد از آنها توسط من و 2 پوستر دیگر توسط ددو تن از طراحان برجسته دیگر طراحی شده است. بدین ترتیب؛ پوستر عکس روزهای انقلاب توسط "علی خورشیدپور" و پوستر بخش نمایش پلاک 40 نیز توسط "کوروش پارسانژاد" طراحی شده که در زمینه آن اثری پر از خلوص و ارادت قلبی از آقای کاظم چلیپا دیده میشود که مربوط به روزهای آغازین انقلاب است. از این تاریخ به بعد تمرکز ما بر گرافیک محیطی خواهد بود و این کارزار طراحی تا 15 اسفند که اختتامیه است ادامه خواهد داشت.

در پایان این نشست از 9 پوستر جدید مربوط به بخشهای مختلف یازدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر رونمایی شد.

انتهای پیام/