کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی راهکار نخست احیا دریاچه ارومیه

به گزارش خبرگزاری تسنیم از ارومیه، وقوع بحران خشکیدگی دریاچه ارومیه در یک دهه اخیر پر بازتاب‌ترین سوژه رسانه‌ای در شمال غرب کشور و نخستین و پربازدیدترین سوژه زیست‌محیطی رسانه‌های ایران در همین محور بوده است اما حل بحران دریاچه ارومیه فقط در نیمی از همین یک دهه به عنوان یک رویکرد عملیاتی در دستور کار دولت قرارگرفته و هم اکنون توفیق دولت در احیا دریاچه ارومیه صرفاً به ادعای اخیر رئیس‌جمهور در سفر به آذربایجان غربی در تثبیت آن منحصر گشته است.

یکی از مهم‌ترین عوامل وقوع بحران دریاچه ارومیه توسعه و گسترش بی‌رویه کشاورزی سنتی در 4 دهه اخیر عنوان شده که سطح زیر کشت محصولات کشاورزی را از 150 هزار هکتار در دهه پنجاه به بیش از 450 هزار هکتار رسانده که در این میان تلاش دولت‌های مختلف برای مدرن سازی فقط آبیاری آن منجر به ثمربخشی مورد انتظار نشده و همچنان آنچه که در آذربایجان غربی در حوزه کشاورزی روی می‌دهد یک سیستم سنتی فاقد توجیه‌های اقتصادی کافی است که سبب شده هم کشاورزان از معیشت خود راضی نباشند و هم اقتصاد کشاورزی محور آذربایجان غربی بهره چندانی از آن نبرد.

پیچیدگی‌های مدیریت آب در دومین استان پرآب کشور

تولید 6 میلیون تن محصول کشاورزی در آذربایجان غربی که بخش اعظم آن عموماً محصولات پر آب بر هستند سبب نشده که این گوشه از کشور صاحب یک یا چند برند جهانی در تولید انواع محصولات مشتق از بخش کشاورزی باشد بلکه دورهمی صنایع تبدیلی با مرکزیت آذربایجان غربی صرفاً یک اقتصاد داخلی و محلی کم رونقی را در پی آورده که هر از گاهی با خارج شدن یکی از کارخانه‌های تبدیلی کشاورزی زنگ خطر جدیدی برای رکود صنایع در این بخش به صدا در می‌آید.

مدیریت آب در دومین استان پرآب کشور از پیچیدگی خاصی رنج می‌برد چرا که دو منبع اصلی آب این استان در شهرستان میاندوآب در جنوب و پلدشت و ماکو در شمال استان توسط زیرمجموعه‌های وزارت نیرو در آذربایجان شرقی مدیریت می‌شوند و عملاً مدیریت این حوضه‌ها در اختیار مدیران ارشد یا میانی آذربایجان غربی نیست و در حالی که میلیاردها متر مکعب آب این استان روانه سایر جاها می‌شود مدیران حوضه آب در آذربایجان غربی با چند میلیون لیتر باقی مانده از این سرمایه الهی هرازگاهی آب بازی می‌کنند نشان به ان نشان که همچنانکه در ادامه گزارش خواهد آمد مجموع رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه از سمت سدهای موجود تا پایان سال فقط به عدد 90 میلیون متر مکعب خواهد رسید در حالیکه این دریاچه تا رسیدن به تراز اکولوژیک 12 میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد.

کاهش هشت درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی آذربایجان غربی

در آخرین جلسه‌ای که تحت عنوان شورای حفاظت از منابع آب آذربایجان غربی برگزار شده استاندار این استان با اشاره به اینکه سالانه 120 میلیون مترمکعب آب در بخش کشاورزی استان صرفه‌جویی می‌شود، گفته است: باید روند مدیریتی کاهش مصرف آب کشاورزی به گونه‌ای باشد که باعث ضرر رسانی به فعالان این بخش نشود.

محمدمهدی شهریاری افزوده است: بر اساس برنامه ریزی‌های صورت گرفته کاهش هشت درصدی مصرف آب در هر سال از چهار سال گذشته آغاز شده است و ادامه دارد.

به گفته وی با کاهش تدریجی مصرف آب بخش کشاورزی، فشار وارده به کشاورزان کم می‌شود و همچنین می‌توان اعتبارات مناسب توسعه بخش کشاورزی را در زمان مقرر تخصیص داد.

وی گفته است: در حال حاضر حدود 32.6 درصد کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی آذربایجان غربی را شاهد هستیم و این رقم تا سال آینده به 40 درصد می‌رسد.

حفاظت و مدیریت منابع آبی آذربایجان غربی

استاندار آذربایجان غربی گفته است: باتوجه به اینکه منابع آب از مهمترین مسائل مورد توجه مردم و مسئولان است باید جلسات این حوزه به طور مکرر هر ماه یکبار در موعد معین برگزار شود.

به گفته شهریاری در شرایط کنونی حفاظت و مدیریت منابع آبی باید به صورت ویژه در دستور کار مدیران و مسئولان استانی قرار گیرد و تأمین و استفاده بهینه از منابع آب در استان نیازمند هم افزایی و همراهی مردم و دستگاه‌های اجرایی در همه بخش‌هاست.

در همین جلسه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی گفته بود: رهاسازی آب از سدهای شهرچای، مهاباد و زولا به سمت دریاچه ارومیه از ابتدای آذرماه جاری آغاز شده است.

به گفته کیومرث دانشجو 40 میلیون مترمکعب آب با دبی 15 تا 20 مترمکعب بر ثانیه تا کنون به سمت دریاچه ارومیه رهاسازی شده است.

مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی گفته است: رهاسازی آب به سمت دریاچه ارومیه ادامه می‌یابد تا میزان آب رها شده به 90 میلیون مترمکعب برسد.

افزایش بارش‌های پاییزی در آذربایجان غربی

همه اینها در حالی است که بارش‌های امسال روند بسیار خوبی داشته چراکه رییس اداره پیش‌بینی اداره کل هواشناسی آذربایجان غربی در این جلسه گفته بود: تا کنون 103.7 میلیمتر بارندگی در استان داشتیم که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته 69 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

به گفته مهدی صابری همچنین 82.7 درصد بارندگی را در حوضه دریاچه ارومیه شاهد بودیم که این آمار نشان از رشد 118 درصدی بارندگی‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

مدیرکل جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز در همین جلسه با اشاره به اینکه اجرای برنامه‌های کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی نیازمند برنامه جامع است، گفته بود: اجرای سیستم آبیاری تحت‌فشار در اراضی، اجرای خطوط انتقال آب در برخی از اراضی کشاورزی، اجرای شبکه‌های آبیاری تحت‌فشار در پایاب سدها و اراضی پایاب حوزه آبریز، اجرای طرح‌های زراعت و ترویج کشاورزی در اراضی حوزه دریاچه ارومیه از جمله این برنامه‌هاست.

اسمعیل کریم زاده معتقد است: برای اجرای این طرح‌ها از ابتدای سال 1393 تاکنون 2 هزار و 870 میلیارد ریال اعتبار نقدی و اسناد خزانه اختصاص یافته و تاکنون 28 درصد این اعتبارات وصول شده است.

گزارش از محمد آقایی پر

انتهای پیام/ ت