بازی دوگانه آمریکا با کُردهای سوریه و ترکیه در منطقه

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از مجله آسیا تایمز، ایالات متحده آمریکا به زمان سرنوشت‌ساز خود برای انتخاب بین دو گزینه ائتلاف با ترکیه یا حضور در کنار کردها در شمال سوریه نزدیک می‌شود. کاخ سفید به زودی باید تصمیم سختی را بگیرد و یا ترکیه را به عنوان متحد خود در ائتلاف ناتو انتخاب کند یا اینکه شرکای کرد را به آنکارا ترجیح دهد.

آنکارا معتقد است که کردهای سوریه اهدافی فراتر از شکست دادن داعش دارند و برای ایجاد حاکمیت خود مختار و سلطه سیاسی مبارزه می‌کنند. بر اساس دیدگاه ترکیه این گروه هرگز از آرمان‌های کردها کوتاه نخواهند آمد و برای رسیدن به این آرمانها آمادگی و حملات گسترده برای به خطر انداختن جان نظامیان آمریکا را نیز دارند.آنکارا امیدوار است که واشنگتن بتواند مشارکت نظامی خود با کردهای سوریه را به پایان برساند.

از سوی دیگر مبنای استراتژی آمریکا در سوریه دارای دو بخش است که بخش اول مهار کردن ایران است و بخش دوم شکست دادن نهایی داعش معرفی شده است. آمریکا همچنان انتقال حاکمیت دمشق را یکی از اهداف اساسی خود در سوریه می داند، اما این هدف بنا به دلایل متعدد، واقع‌گرایی خود را از دست داده است.

درحال حاضر دولت بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه کنترل خود را در بیشتر نقاط این کشور گسترش داده و در عین حال از حمایت نظامی روسیه و ایران برخوردار است. واشنگتن در شرایط کنونی تلاش دارد با کمترین هزینه‌ها ایران را در سوریه مهار کرده و در عین حال ادعای تبلیغاتی خود برای ریشه‌کن کردن داعش را نیز عملی سازد.

آمریکا بعد از جنگ بی پایان در افغانستان و شکست و ناامیدی کامل در عراق تمایلی به ورود به ماجراجویی‌های نظامی دیگر در خاورمیانه ندارد، در نتیجه، استراتژی این کشور نیازمند حمایت متحدان خود است. این به معنای تکیه آنها بر کردهای سوریه در روند مبارزه با داعش و تکیه بر ترکیه در استفاده از پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه است که در نزدیکی مرزهای سوریه واقع شده است.

اگر میان ترکیه و کردهای سوریه مناسبات حسن همجواری و همکاری وجود داشت، استراتژی آمریکا می‌توانست بیشترین بهره‌برداری را از این همکاری داشته باشند و تاثیرگذاری بیشتری در منطقه نشان دهد، اما واقعیت متفاوت از این رویکرد است. آنکارا مناسبات خوبی با اقلیم کردستان عراق برقرار کرده و شرکت‌های ترکیه بزرگترین سرمایه گذاران این مناطق به شمار می‌رود، اما دولت این کشور کردهای سوریه را استمرار گروه تروریستی کردهای داخلی خود می‌داند که برای استقلال طلبی در این کشور از سال 1984 تاکنون مبارزه کرده‌اند.

از دیدگاه آنکارا، تفاوتی میان حزب کارگران کردستان ترکیه و یگان‌های حفاظت خلق در سوریه وجود ندارد. از سوی دیگر گر چه آمریکا حزب کارگران کردستان را یک گروه تروریستی به شمار می‌آورد، اما یگان‌های حفاظت مردمی را در این لیست قرار نداده است.

حمایت‌های لوجستیک آمریکا از کردهای سوریه در سال 2014 آغاز شد و همکاری‌های دوجانبه به شراکت نظامی کامل تبدیل شد. در همین راستا در سال 2016 نیروهای عملیاتی ویژه آمریکایی با کردها وارد همکاری شدند و تلاش کردند به مشارکت خود با کردها جنبه مشروع بدهند. پنتاگون در همین راستا ائتلافی از گروه‌های مخالف کرد و عربی تحت عنوان نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) تشکیل داد.

همان طور که انتظار می‌رفت ترکیه از این اقدام استقبال نکرد. آنکارا به خوبی می‌دانست که نیروهای دموکراتیک کُرد تحت سلطه کامل یگان‌های حفاظت مردمی قرار دارند و موجودیت برخی گروه‌های عربی در این سازمان برای بهبود وجهه آن صورت گرفته است.

مرکز ثقل همکاری‌های نظامی کُردها و آمریکا از منظر جغرافیایی در شمال شرق سوریه واقع شده است. ترکیه برای جلوگیری از کامل شدن کمربند کردها در بخش‌های شمالی سوریه در مجاورت مرزهای خود، رود فرات را خط قرمز خود به حساب آورده و تلاش کرد یگان‌های حفاظت مردمی را در شرق این رود محصور کند.

مناسبات نظامی ترکیه و آمریکا در سال 2016 و بعد از عبور نیروهای قسد به سمت غرب فرات متشنج شد. آنها موجودیت خود در شهر منبج را کامل کردند، این در حالی بود که آمریکا به آنکارا وعده داده بود اجازه چنین کاری را نخواهد داد. ارتش ترکیه در واکنش به این اقدام موجودیت خود را بر منطقه عفرین تحمیل کرد. این اقدام بعد از عملیات گسترده از طریق مرزهای شمال غرب سوریه انجام شد. ارتش ترکیه بعد از مدت کوتاهی کنترل عفرین را در دست گرفت. اردوغان تلاش کرد همین اقدام را در شرق فرات نیز دنبال کند.

در حال حاضر با وجود فشارهای اقتصادی جدی که به رجب طیب اردوغان وارد می‌شود، اما وی تمایل زیادی برای ادامه بازی ملی‌گرایی ضد کردها در شمال شرق سوریه دارد. در ماه جاری میلادی ارتش ترکیه موشک باران مواضع یگان‌های حفاظت مردمی در نزدیکی پایگاه های آمریکا را آغاز کرده است. این اتفاق باعث شد واشنگتن اظهارات مقامات ترک در خصوص عملیات زمینی برنامه‌ریزی شده در شمال شرق سوریه را جدی بگیرد. این موضوع آمریکا را در یک بحران قرار داده است.

برنامه ریزی برای این عملیات باعث شد آمریکا در اقدامی مسخره، گشت‌زنی‌های مشترک همراه با نیروهای نظامی ترکیه در منبج واقع در غرب فرات را آغاز کند. این کشور در عین حال با یگان‌های حفاظت مردمی وابسته به حزب کارگران کردستان در شرق فرات همکاری می‌کند.

کاخ سفید در حال حاضر تلاش دارد بحران کنونی را مدیریت کند. بیانیه هفته گذشته آمریکا در خصوص تعیین پاداش 12 میلیون دلاری در ازای دریافت اطلاعاتی از رهبران حزب کارگران کردستان شامل «مراد کارایلان» و «جمیل باییک» و «دوران کالکان» را می‌توان در چارچوب تلاش‌های آمریکا برای کاستن از شدت نگرانی‌های ترکیه ارزیابی کرد.

با این وجود آمریکا باید به زودی میان ترکیه و یگان‌های حفاظت مردمی یکی را انتخاب کند. آمریکا در عین حال نیازمند حمایت‌های ترکیه در منطقه است، اما فرماندهان نظامی این کشور و کارشناسان استراتژی نظامی واشنگتن اعتقاد دارند که پنتاگون در جنگ ضد داعش به کردهای سوریه نیز نیاز دارد.

در شرایط کنونی بهترین سناریو برای آمریکا این است که بتواند ترکیه را قانع کند که نقش برادر بزرگتر را در جنگ ضد داعش ایفا کند، بدون اینکه بخواهد آسیبی به کردهای سوریه برساند. این سناریو شاید امکان تحقق داشته باشد، اما اجرای آن به اندازه گفتنش آسان نیست.

انتهای پیام/