بررسی سازمان شدن یا نشدن تئاتر/فرش دستبافی که لگدمال می‌شود
روز گذشته در نشست «سازمان تئاتر آری یا خیر» در حالی که مرتضی کاظمی سازمان شدن یا نشدن تئاتر را واجد اهمیت می‌دانست، علی منتظری به وی اعتراض کرد که اگر این مسئله اهمیت نداشته چرا سازمان سینمایی تشکیل شد؛ در حالی که طرح آن متعلق به تئاتر بود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، شب گذشته تئاتر شهر میزبان نشست تخصصی «سازمان تئاتر آری یا خیر» با حضور علی منتظری، مدیر سابق اداره کل هنرهای نمایشی، شهرام گیل‌آبادی، مدیرعامل خانه تئاتر، مرتضی کاظمی، معاون سابق امور هنری، مجتبی حسینی، معاون امور هنری و علی اصغر کاراندیش، معاون توسعه و مدیریت منابع وزرات فرهنگ بود تا درباره چرایی و چگونگی تشکیل سازمان تئاتر اظهار نظر کنند. پیش از شروع رسمی جلسه که مدیریت آن با مسعود دلخواه بود کاراندیش درباره تشکیل نظام صنفی هنر گفت: «در وزارتخانه بخشی برای مسائل اقتصاد و فرهنگ داریم. در پروژه‌های کلان وزیر برای ارائه آنها به مجلس و پیگیری کسب و کار به این بخش رجوع می‌کند که مسئولیت آن با آقای کاظمی است. در این دایره فردی نیز مسئول حقوق شهروندی است. دو جلسه در خانه هنرمندان در این باره برگزار شده است و این جلسه پنجمین جلسه است. کارگروه مشترکی میان وزارتخانه و خنه هنرمندان شکل گرفته است.»
منتظری: وقتی من به تئاتر آمدم، تئاتر رو به موت بود
با ارائه این گزارش علی منتظری به عنوان مبدع واژه سازمان تئاتر سخنرانی مفصلی داشت که بخش مهمی از آن به مصائبی بازمی‌گشت که او برای استقلال مالی تئاتر کشور کشیده بود. او گفت: «تئاتری که من می‌شناسم با تئاتر امروز فاصله دارد خطایی که من کردم مربوط به 31 سال پیش است. تئاتری‌ها کم توقع هستند و اگر مدیری کارش را درست انجام دهد قدردان او می‌شوند. ما در آن دوره به مدیریت اسلامی و جهادی اعتقاد داشتیم و همه دور یک میز می‌نشستیم. تئاتر مثل دوومیدانی در ورزش است، هنر مادر است. اگر تئاتر خوب داشته باشیم سینما و تلویزیون خوبی هم خواهیم داشت. من با همین عقیده مسئولیت را پذیرفتم. وقتی من به تئاتر آمدم، تئاتر رو به موت بود و به یک نماز میت و کفن و دفن نیاز داشت. مشکل از مدیران قبلی نبود و فضا شرایط را بدین سان پیش برده بود. دوستانی را به سراسر کشور اعزام کردم تا مشکلات تئاتر را احصاء کنیم تشکیلات آموزش و بودجه مهمترین مشکلات تئاتر بود. برای یافتن راه حل جلساتی برقرار شد برای بودجه تئاتر تلاش کردم تا در مجلس ردیف بودجه‌ای تصویب شود. کمیسیون برنامه و بودجه در آن دوره شامل آقایان عبدالله انصاری، دری نجف‌آبادی و اسحاق جهانگیری بود و ما چقدر پشت در این کمیسیون خوابیدیم تا بودجه را گرفتیم. در بوجه 68، 10 میلیون بودجه تحت عنوان تحول و گسترش تئاتر تصویب شد. درباره آموزش با اینکه کار دانشگاه بود تجهیزات استودیویی خریداری کردم و در تالار وحدت جایی درست کردیم. ویدئویی‌هایی با حضور اساتید آماده کردیم برای آموزش غیرحضوری و اساتید را برای تدریس حضوری به شهرستانها اعزام کردم و دستمزدهایشان را متقبل شدم. در مورد تشکیلات مرکز 550 پست داشت و کسانی از بیرون دندان تیز کردند.»
منتظری: برخی در وزارت مانع بودند تا بودجه نیاوریم
وی افزود: «در شهرستان کار سخت بود و از کسی حمایت نمی‌شد. در مرکز هم نصف پست‌ها خالی بود. طرح‌هایی ریخته شد تا اداره کل در استان تشکیل شود و این پست‌ها به آنجا انتقال یابد. برای رهایی تئاتر از این تشکیلات فرسوده فهمیدیم که اگر تئاتر شهرستان را دریابیم تئاتر کشور را دریافته‌ایم. پس تصمیم گرفتیم شهرستان را تقویت کنیم. زمان بودجه شکایت مرا به جلسه معاونان و وزیر بردند. برخی در وزارت مانع بودند تا بودجه نیاوریم. رئیس جمهور وقت از من حمایت کرد. طرح تشکیل سازمان تئانر را تدوین کردیم و اساس آن بر این بود که تئانر بتواند مستقل باشد و در سرنوشت خودمان تأثیرگذار باشیم. من طرح را به صورت ماده واحده به مجلس بردم. قوانین را تدوین کردیم. این سازمان یک هیئت امنا داشت که شامل وزیر فرهنگ و وزیر علوم و وزیر آموزش و پرورش و مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و ... و رئیس هیئت‌مدیره آن با وزارت فرهنگ بود. این تشکیلات سپس در استان‌ها راه می‌افتاد.»
منتظری: یک معاون وزارت فرهنگ مانع تشکیل سازمان تئاتر شد
علی منتظری در حالی که به جلسه تصویب سازمان تئاتر در وزارت فرهنگ اشاره می‌کرد، بدون ذکر نام معاون مخالف گفت: «در وزارتخانه در جلسه‌ای شرکت کردم و دعوا از همانجا شروع شد. معاونی بحثی را آغاز کرد و من به او گفتم که کاش شما طرح را می‌خواندید. وزیر دید فضا برای بررسی مناسب نیست. وزیر از من پرسش‌هایی داشت و من ظرف یک هفته به آنان پاسخ دادم که حول تعداد سالن‌ها و صندلی‌ها بود. من تمام مشخصات را ارسال کردم ولی فایده نداشت چون می‌دانستند اگر سازمان تشکیل می‌شد همه مرخص می‌شوند. انجمن نمایش در پاسخ به این نیاز تشکیل شد و انجمن به صورت نسبی در استان‌ها موفق بود. سازمان در آن زمان و‌مسائل آن روز اهمیت داشت. سازمان در پاسخ به مشکلات تئاتر کشور طرح‌ریزی شد. سازمان از نظر من یعنی متولی مستقل تئاتر با مدیریت هنرمندان و حضور مسئولان. هم اکنون نیز راه‌حل نجات تئاتر کشور تشکیل سازمان تئاتر کشور است.»
کاراندیش: هنرمند اگر به دولت وصل باشد دولت در کارش دخالت می‌کند
کاراندیش در پاسخ به پرسش مسعود دلخواه مبنی بر دیدگاهش نسبت به سازمان تئاتر گفت: «باید دید این سازمان خصوصی باشد یا دولتی. هم اکنون در سطوح وزارتی موسساتی بدین شکل همانند بنیاد رودکی داریم باید تشکیلاتی غیردولتی متعلق به خود تئاتر باشد مبحث نظام صنفی یکی از بحث‌های فعالی است که خودش شامل چندین مبحث می‌شود هنرمند اگر به دولت وصل باشد دولت در کارش دخالت می‌کند. در نظام صنفی بحث بر سر این است که تصمیمات با دولت نباشد. قصد است که لایحه نظام صفنی به قانون تبدیل شود که در آن مسائلی چون بودجه و آموزش مطرح است. تشکیلات دولتی نمی‌تواند نیازها را تامین کند. دولت در شرایط فعلی سیاست تشکیل موسسه‌های دولتی را ندارد.»
گیل‌آبادی: سند تئاتری که 16 سال پیش تدوین شد شکست خورد
گیل‌آبادی: شورای انقلاف فرهنگی با دو مصوبه ضعیف به شماره‌های 461 و 574 مانع از توسعه تئاتر می‌شود. اگر سند بالادستی داشته باشیم می‌توان در جهت ارتقاء کاری کرد در تئاتر سند بالادستی وجود ندارد و هر دو مصوبه شورای انقلاب فرهنگی سلبی هستند. ما هیچگاه سعی نکردیم اسناد درستی در باب هنر تصویب کنیم که بستر توسعه را فراهم کند. من در رادیو هم موفق به تصویب مرکز هنرهای نمایشی شدم اما آن برای جامعه کافی نبود. باید برای یک هدف به سوی سیستم برویم در تئاتر حدود 150 هزار عضو داریم که 17 هزار نفر از این راه ارتزاق می‌کنند در سراسر کشور 1299 سالن داریم درآمد سال گذشته تئاتر بیش از 80 میلیارد بوده است. آمار می‌گوید توجیه مناسب برای هدف مشترک و توسعه وجود دارد با این شکل مجبوریم اقتضایی کار کنیم که بدین سان مدام به مشکل برمی‌خوریم. اولین قدم همگرایی و تعریف چشم‌انداز است. سند تئاتری که 16 سال پیش تدوین شد شکست خورد و اکنون مسئله تعریف ساختار غلط است. بحث کردن درباره سازمان تئاتر بحث از نیمه است. اکنون نیاز به چشم‌اندازهای تئاتری داریم.»
کاظمی: سازمان مهم نیست بلکه مدیریت اهمیت دارد
کاظمی که به عنوان مدعو در این جلسه شرکت جسته بود در سخنرانی کوتاهی گفت: «سازمان مهم نیست بلکه مدیریت اهمیت دارد. پیش از سازمان نگرش حاکمیت اهمیت دارد. مهمترین نکته این است که مسئولان تکلیف تئاتر را مشخص کنند. باید بخواهیم رویکرد و خط و مشی حاکمیت نسبت به تئاتر تغییر کند. هنر همچنان در نظام برنامه‌ریزی کشور هیچ است. قرار بود تئاتر برچیده شود و خود شما آن را نجات دادید.»
حسینی نیز در این نشست گفت: «متاسفانه در سالهای پشت سر پیمایشی از هنر ایرانی نداشتیم سایت آمار می‌گوید 341 هزار دانشجوی هنر داریم. حجم ورودی به دانشگاه‌ها مشخص است ما چه فرصتی برای فارغ‌التحصیل داریم مخاطبان رشته هنری چه کسانی هستند. در وزارتخانه در این باره پیمایشی خواهیم داشت.»
منتظری: رهبری می‌گویند تئاتر در برابر سینما همانند فرش دستباف در برابر فرش ماشینی است
منتظری در بخش پایانی سخنرانی خود با اعتراض به دیدگاه کاظمی مبنی بر مهم نبودن سازمان و گیل‌آبادی مبنی بر نیازمندی به یک سند چشم‌انداز گفت: «چرا سازمان سینمایی بدون چشم‌انداز سازمان می‌شود. بگذارید سازمان تشکیل شود آنگاه اگر کج و معوج بود درباره آن صحبت کنید. بالاترین مرجع فرهنگ گفته است تئاتر مقوم هنر است. این کشور مذهبی است اما آیا سیاستهای مذهبی آن روشن است؟ خیر. پژوهش سیاست دارد؟ خیر. فقط سیاست فرهنگ و تئاتر است که تصویب شده و این یعنی چشم‌انداز. اگر 30 سال پیش سازمانی شدیم ایا وضعیت این بود؟ مشکل ما چشم‌انداز نیست بگذارید سازمان تشکیل شود بعد هر کاری که شما بگویید می‌کنیم اما فراموش نکنید. اگر تئاتر‌ها همان موقع همراهی می‌کردند سازمان می‌شدیم. از روی دست ما سازمان سینمایی زدند. موزه تئاتر را مصوب کردند؛ ولی موزه سینما بود که سریعتر ساخته شد. ما غافلیم. اگر تئاتر نباشد به سینمایی ختم می‌شود که خودتان می‌دانید. ما در همان زمان برای طرح توسعه و تحول تئاتر کتابی تهیه کردیم که محصول پیمایش تئاتر ایران بود. در کشور تئاتر هست به همین صورت و باید مسئولان نظر خود راروشن کنند رهبری می‌گویند تئاتر در برابر سینما همانند فرش دستباف در برابر فرش ماشینی است.»
این سخنرانی منتظری با تشویق مخاطبان جلسه روبه‌رو شد. چند هنرمند از جمله جمشید جهانزاده با تقدیر از منتظری درباره رویه تشکیلاتی او در نظام‌مند کردن مسائل حقوقی هنرمندان سخن گفتند و تلاش‌های منتظری را به عنوان بهترین دوره کاری خود برشمردند.
انتهای پیام/
