تحقق حقوق بشر نیازمند صلح و آرامش است

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، سازمان ملل متحد روز 21 سپتامبر مصادف با 30 شهریورماه را روز جهانی صلح اعلام کرده‌ و امسال همایش روز جهانی صلح در زمانی برگزار می‌شود که جامعه جهانی با چالش‌های فراوان و بی‌سابقه‌ای روبه‌رو است که همه ریشه در رویکرد یکجانبه‌گرایانه ایالات متحده آمریکا دارد.

فروپاشی شوروی و پایان دوره جنگ سرد، نویدبخش ایجاد نظم جهانی جدید، مبتنی بر چندجانبه گرائی و با محوریت همکاری کشورها با یکدیگر بود. این نظم جهانی جدید می‌توانست موجب استقرار صلح و ثبات در جهان شده و امید به یافتن راه‌حل‌های آشتی جویانه برای حل مناقشه‌ها و منازعه‌ها را افزایش دهد، اما دیری نپائید که این خوش‌بینی با تداوم روند یکجانبه گرائی توسط آمریکا به یأس مبدّل شد و حادثه مشکوک یازدهم سپتامبر، نقطه عطفی در تضعیف چندجانبه گرائی و نهادینه‌سازی دیکتاتوری یک کشور علیه کشورهای دیگر بود.

تروریسم و افراط‌گرایی، تهدیدی برای صلح جهانی

امروز موضوعاتی همچون تروریسم، افراط‌‌گرایی، کاهش نقش سازمان‌های بین‌المللی، نقض مکرر معاهدات؛ بی‌اعتنایی به حاکمیت ملی کشورها، دخالت در امور داخلی کشورهای مستقل، به دلیل سیاست‌های استبدادی آمریکا، تهدیدی جدی برای صلح جهانی بوده و مانع اصلی در مقابل استقرار نظم مبتنی بر یکجانبه‌گرایی است.

سازمان ملل متحد شعار امسال روز جهانی صلح را "حق بر صلح" نامیده است (Right to peace). ﺩﺭ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺟﻬﺎنی ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻭ ﻣﻨﺸﻮﺭ ملل ﻣﺘﺤﺪ، "ﺣﻖ ﺑﺮ صلح" یکی ﺍﺯ ﺍﺳﺎسی‌‌ﺗﺮﻳﻦ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮیت بوده و بر این اساس ﺗﺤﻘﻖ بسیاری ﺍﺯ ﻣﺼﺎﺩﻳﻖ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ وجود صلح ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺍﺳﺖ. در واقع مفهوم "حق بر صلح" ﻓﻘﻂ مبتنی بر ﻣﻨﻊ ﮐﺎرﺑﺮد زور و ﺯﻧﺪگی ﺑﺪﻭﻥ ﺟﻨﮓ ﻧﯿﺴﺖ بلکه ﻣﺘﻀﻤﻦ ارﺗﻘﺎی ﺷﺮاﯾﻂ ﻋـﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺗﺤﻘﻖ ﺣﻖ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ، دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺿﺮورتﻫـﺎی زﻧـﺪﮔﯽ، از جمله  آب ﺳـﺎﻟﻢ، ﻣﺤـﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﺳﺎﻟﻢ ، ﺭﻓﺎه ﻣﺎﺩی، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻭﺍﺟﺮﺍی ﻛﺎﻣﻞ ﺣﻘﻮﻕ ﻭ ﺁﺯﺍﺩی‌های ﺍﺳﺎسی است.

در این رابطه اعمال تحریم‌های اقتصادی بر کشورهای دیگر نیز مغایر با "حق بر صلح" بوده و مصداق نقض حقوق بشر و حتی مقدمه‌ای برای وقوع جنگ تلقی شده است. تحریم‌های اقتصادی، موجب می‌شود که ابعاد مختلف حقوق مندرج در میثاق بین المللی از جمله حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حق حیات مورد تضییع قرار گرفته و مبانی حقوق بشریت مختل شود. در حال حاضر حدود بیست کشور که عمدتا مخالف سیاست‌های آمریکا هستند، از طرف این کشور مورد تحریم قرار گرفته‌اند. بنا بر فهرست منتشر شده از طرف وزارت خزانه‌داری آمریکا، کشورهای بلاروس، کوبا، جمهوری دموکراتیک کنگو، ایران، صربستان، مقدونیه، روسیه، ترکیه، کشورهای حوزه بالکان غربی، ساحل عاج، عراق، لبنان، لیبی، کره شمالی، سومالی، سودان، سوریه،‌ یمن، زیمبابوه، لیبریا و میانمار مشمول تحریم‌های کاخ سفید هستند. تحریم‌های اعمال شده توسط آمریکا با هدف تضعیف اقتصاد این کشورها و در نتیجه افزایش فقر و کاهش سطح رفاه عمومی صورت گرفته و مغایر با "حق بر صلح" مردم این کشورها است.

لزوم عکس‌العمل مناسب سازمان ملل متحد در مقابل تحریم‌های ظالمانه

در این شرایط، سازمان ملل متحد که قاعدتاً باید بانی و حافظ صلح جهانی باشد، می‌بایست برای مقابله با چالش یکجانبه گرایی راهکارهای لازم را مشخص و با کمک اعضای این سازمان آنها را عملیاتی کند. این سازمان که شعار امسال را "حق بر صلح" نامیده، باید متعهدانه در مقابل اعمال تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی علیه کشورهای عضو این سازمان، عکس العمل مناسب و بازدارنده اتخاذ کند.

جامعه جهانی نیز همواره طرفدار چندجانبه‌گرایی بوده و رفتار غیرقانونی و سیاست دولت آمریکا را در تحریم کشور‌ها که باعث ایجاد اختلال در روابط میان ملت‌ها می‌شود محکوم کرده است. ایستادگی جامعه بین‌الملل و همراهی سازمان ملل متحد علیه سیاست یکجانبه‌گرایی آمریکا، می‌تواند باعث مهار دیکتاتوری جهانی شده و نشان دهد که در دنیای امروز، تحریم، ابزاری ناکارآمد و منسوخ شده است و نمی‌تواند بر سر راه تعاملات ملت‌ها و دولت‌ها مانع ایجاد کند.

سازمان ملل متحد و شورای امنیت باید بدانند که برای ایجاد جهانی امن‌تر، با ثبات‌تر، توسعه یافته‌تر و پررونق‌تر باید در مقابل یکجانبه گرائی بایستند. طبعاً تدوین‌ساز و کارهای مناسب جهانی و منطقه‌ای و ارائه راهکارهای حقوقی لازم جهت مقابله بهتر با یکجانبه گرایی آمریکا می‌تواند در دستور کار این سازمان و کشورهای مستقل قرار گیرد.

جمهوری اسلامی ایران نیز در جهت ایفای نقش سازنده خود در حمایت از چندجانبه گرائی، می‌تواند با اعمال دیپلماسی فعال، کشورهای تحت تحریم را با خود همراه کرده و یک جبهه مقاوم در مقابل یکجانبه گرائی آمریکا ایجاد کند. طبعاً همکاری کشورهای تحت تحریم با یکدیگر می‌تواند قدرت آن‌ها را برای مقاوم‌سازی اقتصاد و مدیریت تحریم افزایش داده و موجب گسترش همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی شود.

* محسن پاک‌آیین، سفیر سابق ایران در آذربایجان و عضو شورای راهبری مجمع جهانی صلح اسلامی

انتهای پیام/