ظریف: آمریکا به اهداف خروج از برجام نرسید/ در اتاق جنگ آمریکا بازی نکنیم

به گزارش خبرگزاری تسنیم، محمد جواد ظریف در برنامه حالا خورشید شبکه سوم سیما با تبیین مهم ترین مسائل سیاست خارجی گفت: ایران کشوری بود که همه چیزش در اختیار امریکایی ها قرار داشت آنها یک بار آمدند به علت اینکه مرحوم دکتر مصدق با سلطه طلبی انگلیس بر کشورمان مقابله می کرد حکومتش را سرنگون کردند و حدود 25 سال توانستند بر همه مقدرات مردم ما حاکم شوند، برای ما تصمیم بگیرند و سیاست هایمان را تعیین کنند.

وی افزود : بعد هم که این جریان به هم خورد آمریکایی ها بیکار ننشستند، کودتا کردند و با تشویق صدام او را به جنگ با ما واداشتند اینها واقعیاتی نیست که برای دیگران نیز وجود داشته باشد.

ظریف در پاسخ به این پرسش که در سال های اخیر نگاه ما عمدتا به خارج بوده است و ظرفیت های داخلی را تا حدی دست کم گرفته ایم اظهار داشت: واقعیت این است که اگر به تحولات داخلی در 40 سال گذشته و حتی در این پنج، شش سال اخیر نگاه کنیم در حوزه های مختلف اعم از صنعت، پتروشیمی، نفت و دیگر حوزه های خودکفایی مانند حوزه کشاورزی اقدامات بسیار مهمی انجام داده ایم.

وی افزود: با این حال در دنیای کنونی هر قدر اقدام کنیم کافی نیست زیرا سرعت تحولات بین الملل بسیار زیاد است و باید در شرایط خاصی کار کنیم که محدودیت هایی برای ما وجود دارد.

رئیس دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این پرسش که چنین سرعتی در تحولات بین المللی برای کشورهایی مانند ترکیه که در عرصه های مختلف پیشرفت کرده اند وجود دارد تصریح کرد: اما در همین ترکیه ارزش پول ملی اش در دو هفته حدود یک سوم کاهش یافت اینها را هم باید در نظر گرفت یعنی فشارهای خارجی وقتی بر کشورهایی وارد می شود که اتفاقا هیچ محدودیت قانونی هم ندارند با یک فشار روانی امریکا این میزان تاثیرپذیر هستند.

ظریف گفت: ما از این فشارها تا حد زیادی مصون بودیم و این بار مجموعه ای از اختلافات و دعوای بی معنی داخلی و جو روانی ایجاد و این دو آمدند و جو روانی را تکمیل کردند و سبب شدند تا فشارهای جدید اقتصادی که به نظر می آید مبنای اقتصادی دارد ولی مبانی اقتصادش خیلی زیاد نیست شرایط کنونی ایجاد شود.

شاخص‌های اقتصادی ما، به جز رشد نقدینگی، شاخص‌های بدی نیست

وی افزود: شاخص های اقتصادی ما شاخص های بدی نیست بجز رشد نقدینگی که از نظر اقتصاددانان خطری برای کشورمان است و حتما دولت مشغول برنامه ریزی برای رسیدگی به آن است.

ظریف گفت: این فضای روانی را در نظر بگیرید که وقتی در ترکیه آغاز کردند با آنکه هیچ تحریمی نبود چقدر ارزش لیر پایین آمد.

در ادامه رشیدپور با مقایسه رفتار دولت - ملت در ایران و ترکیه از وزیر خارجه پرسید آیا این غافل شدن از مردم نیست که در ترکیه وقتی رئیس جمهور به مردم می‌گوید طلا و پولشان را به بانک ها و زرگری ها بیاورند این اتفاق می افتد؟

ظریف در پاسخ به این پرسش گفت: البته این به شکل نمایشی بود.

مجری حالا خورشید در ادامه با تکمیل این پرسش افزود: البته حالا برخی می گویند نمایشی بود اما حداقل نمایش قابل باوری به نظرمی آید آیا ارتباط سیاستمداران ما با مردم آنقدر قوی و برقرار است که مثلا اگر رئیس جمهور و یا وزیر چنین خواسته ای از مردم داشته باشد به صف بایستند؟

وزیر امور خارجه تصریح کرد: موضوعی که باید بررسی شود این است که چرا این وضع پیش نیامد البته در زمان جنگ این وضع پیش آمد و مردم ما همان مردمند هر وقت احساس کنند که با خطری مواجهند به صحنه می آیند.

جناح‌های داخلی در اتاق جنگ آمریکا بازی نکنند

ظریف افزود: آمریکا اتاق جنگ اقتصادی و روانی برای ما سامان دیده و مهم است که به این واقعیت توجه داشته باشیم که در این اتاق جنگ بازی نکنیم جناح های داخلی در این اتاق جنگ بازی نکنند و مردم نیز به این واقعیت توجه داشته باشند.

وی تصریح کرد: البته نمی شود این توقع را داشت که در شرایطی که مردم با فساد مواجهند و می بینند که فساد وجود دارد از آن ایثاری که در دوران جنگ از مردم دیدیم، ببینیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی تاکید کرد: بر این اساس ما هم باید بازگشت به خویشتن خویش داشته باشیم و ببینیم چه اقداماتی را انجام دادیم که سبب شد از این میزان ایثارگری مردم کاسته شود.

ظریف افزود: معتقدم این مردم در همه بزنگاه ها به رغم همه مشکلات به میدان آمده اند و زمانی که احساس کنند که تمامیت ارضی کشور و حاکمیتشان در خطر قرار گرفته است به میدان آمده اند.

وی اضافه کرد: البته این یک شرط دارد که ما خودمان هم این را درک کنیم و جناح های سیاسی این را بفهمند و با هزینه مردم با یکدیگر دعوا نکنند.

تلاش امریکا و اسرائیل برای ایجاد ناامیدی در کشور

وزیر امور خارجه گفت:​ امریکا و رژیم صهیونیستی همواره به دنبال ایجاد ناامیدی در کشور هستند.

محمدجواد ظریف در برنامه صبحگاهی حالا خورشید شبکه سه سیما با اشاره به تلاش های دشمنان برای ایجاد جنگ روانی و اقتصادی در کشور افزود: امریکا و اسرائیل همواره با راه انداختن شوهای تبلیغاتی و تلویزیونی به دنبال ایجاد ناامیدی بین مردم هستند.

وی با تأکید بر اینکه مسئولان باید در رفتار خود وحدت داشته باشند گفت: مسئولان بدانند هزینه دعواهای سیاسی و جناحی را مردم می دهند.

مردم زمینه برجام را فراهم کردند

ظریف با بیان اینکه در بحث برجام معتقدیم هر کس بر اساس نمره ای که به آن می دهد باید درباره آن بحث کند، افزود: مردم همواره پشتیبان ما بودند و در مسائل پیش آمده مقصر نیستند و زمینه برجام را نیز خود مردم فراهم کردند.

وزیر امور خارجه با اشاره به خروج آمریکا از برجام گفت:​ اینکه ترامپ برجام را کلاه بزرگی بر سر امریکا می دانست و یا اینکه عده ای گمان می کردند امریکا هیچ وقت از برجام خارج نخواهد شد همگی نشانه های مختلفی از مسائل پیشروی ماست. 

وی اضافه کرد:​ وقتی ترامپ می گوید 6 تریلیون دلار در منطقه هزینه کرده ولی به نتیجه نرسیده است و به نفع ایران شد را برخی می گویند یا اینکه برجام کلاه بزرگی بوده است را نیز اعتنا نمی کنند.

ظریف با بیان اینکه برخی در دولت و یا رسانه ها توقعات را از برجام بالا بردند گفت:​ با این حال ما همواره امیدوار به آینده هستیم زیرا ایران امکانات زیادی دارد و وظیفه ما و دولت نیز ایجاد امید است ولی نباید در بحث برجام و یا سایر مسائل اغراق کرد.

وی با اشاره به اینکه برخی حرکت ها در شب برجام مثل گرفتن هزار تومان مقابل یک دلار مورد تأیید ما نبوده و در صورت رخداد به لحاظ اقتصادی نیز باعث نابودی اقتصاد می شد گفت:​ امریکا و اسرائیل به دلایل مختلف تلاش دارند امور به آینده را نزد مردم ایران از بین ببرند و ما باید در این خصوص هوشیار باشیم.

پشتوانه حضور مردم می تواند ترامپ را ناامید کند

وزیر امور خارجه گفت: پشتوانه حضور مردم بود که اوباما را از تحریم ناامید کرد و همین پشتوانه است که می تواند ترامپ را هم ناامید کند.

ظریف در ادامه سخنان خود در برنامه حالا خورشید افزود: همیشه در سر کلاس دانشگاه می گفتم که راحت ترین کار این است که همه مشکلات را به گردن استکبار جهانی بیندازیم و خود را راحت کنیم این یکی از عوامل مشکلات ماست و نباید از آن فارغ شویم اما بودند افرادی که در داخل امید به آینده را نابود و دستاوردها را فراموش می کنند.

وی گفت: در این رابطه مثالی میزنم اوباما جمله معروفی گفت، او تاکید کرد که اگر می توانستم حتی اجازه نمی دادم یک پیچ و مهره از برنامه هسته ای ایران باقی بماند. این جمله تیتر رسانه های خبری و رسانه ملی شد اما او در ادامه جمله دیگری هم گفت (​اما نمی توانم ) ما می توانستیم جمله اول را تیتر کنیم یا می توانستیم جمله دوم را در رسانه برجسته نماییم.

وزیر امور خارجه افزود: حال سوال این است که چرا جمله اول برجسته شد و جمله دوم تیتر رسانه ها نشد این است که می توانیم در مردم امید یا ناامیدی تزریق کنیم.

وی اضافه کرد: یک برنامه حساب شده ای بود برای اینکه مردم را ناامیدکنند هر چه مقام معظم رهبری تاکید می کردند که ما در کشور امکاناتی داریم که می توانیم با تکیه بر آن امکانات که نامش اقتصاد مقاومتی بود پیش برویم دائماً تلاش می کردند بگویند که خارجی ها فشار می آورند امروز هم آمریکایی‌ها این کار را انجام می دهند و دائماً در حال تحریم هستند.

ظریف افزود: مگر آمریکا در دوران گذشته بر این تحریم ها اضافه نمی کرد و هر تحریمی که آمریکا می کرد 12 کشور به اضافه اتحادیه اروپا صف نمی بستند که آنها هم تحریم های آمریکا را اجرا کنند و خودشان هم تحریمهای اضافی علیه ملت ایران انجام دهند؟ در آن زمان ما تلاش نمی کردیم تا دل مردم را خالی کنیم و هنوز وظیفه ما همین است. مردم بزرگترین سرمایه کشورند.

وی گفت: این مردم هستند که برای ما مشروعیت و محبوبیت آفریدند اوباما وقتی با ما مذاکره کرد این ما نبودیم که با آمریکا مذاکره کردیم بلکه پشتوانه حضور مردم بود که اوباما را از تحریم ناامید کرد و همین پشتوانه است که می تواند ترامپ را هم نا امیدکند. 

وزیر امور خارجه تصریح کرد: سیاست خارجی بدون پشتوانه حمایت مردمی کارامدی نخواهدداشت و ما نیاز داریم همانطور که در 40 سال گذشته مردم ما را همراهی کردند هم اکنون هم با توجه به امکانات فراوان کشور ما را همراهی کنند.

وی افزود: این کشور امکانات بسیاری دارد و پیشرفت‌های بسیار خوبی کرده است بعضی افرادی که در حوزه فناوری در آمریکا فعالیت دارند به من می گویند کارهایی که در ایران در حوزه فناوری‌های نو شده (​استارت آپ ها ) بسیار مهم است.

ظریف گفت: باید به همه دلایل توجه کرد آمریکا یک اقتصاد بزرگ است و شرکت ها می خواهند در آمریکا فعالیت کنند. بالطبع وقتی آمریکا قلدری و به شرکت ها اعلام می کند که اجازه فعالیت در ایران را نمی دهد معلوم است که شرکت‌ها براساس منافع اقتصادیشان تبعیت می کنندو دلایل دیگری هم وجود دارد که باید به آنها هم بپردازیم.

تمام اروپا و متحدان مقابل آمریکا ایستاده‌اند

وی افزود: ما خودمان آمریکا را به یک ابرقدرت تبدیل کرده ایم و نمی بینیم تمام اروپا و متحدین این کشور در برابر امریکا ایستاده اند و در تلاش هستند تا با اقدامات آمریکا مقابله کنند. هر چند بارها گفته ام این تلاش آنها (اروپا) کافی نبوده است و آنها هنوز حاضر نشده اند هزینه لازم را پرداخت کنند. هیچ کس در دنیا از کاری که آمریکا انجام می دهد رضایت ندارد اما آیا آمادگی دارند این عدم رضایت را به هزینه تبدیل کنند؟

سرمایه داخلی در صورت اطمینان به آینده به جریان می افتد

وزیر امور خارجه گفت: سرمایه داخلی وقتی به جریان خواهد افتاد که اطمینان به آینده وجود داشته باشد و ما نیاز داریم تا این اطمینان در مردم بوجود بیاید.

محمد جواد ظریف در ادامه سخنان خود در برنامه حالا خورشید اظهارداشت: وقتی دولت یازدهم سرکار آمد اجماعی امنیتی در مورد ایران وجود داشت اما امروز این اجماع امنیتی نه تنها شکسته شده بلکه همانطور که رئیس جمهور گفت​ دیوار تحریم ها شکسته است چون دیوار تحریم ها بر اجماع امنیتی استوار بود.

وی افزود: در شرایط کنونی امریکایی ها می خواهند قلدری و برای رسیدن به اهدافشان به ایران فشار وارد کنند.

هیچ وقت دنبال این نبودیم که با آمریکا رابطه داشته باشیم

وزیر امور خارجه تصریح کرد: هیچ کس از ابتدا قبول نداشت آمریکایی‌ها می خواهند فشار بر ایران را کاهش دهند بخاطر همین هم بود که ما از ابتدا معتقد بودیم باید روابط اقتصادی‌مان با روسیه، چین و کشورهای اروپایی را حفظ کنیم و هیچ وقت دنبال این نبودیم که با امریکا رابطه داشته باشیم بجز حوزه محدودی مثل صنعت هواپیما که به شرکت های امریکایی نیاز داشتیم.

ظریف درباره قرارداد با شرکت هواپیمایی بوئینگ و ایرباس اظهار داشت: بوئینگ و ایرباس یک تعهد ایالات متحده بوده که اجازه دهد آنها به ایران وارد شوند و اتفاقاً یکی از راه هایی که دروغگویی مقامات امریکایی را ثابت می کند این است که آنها می گویند ما طرفدار مردم ایران هستیم. حتی پامپئو جلسه ای با نام «شنیدن صدای ایران» تشکیل داد که دو سوم اعضای این جلسه امریکایی ها بودند و بخشی کوچکی هم از ایرانی های محلی را دعوت کرده بودند. حال جای سؤال است اینها که این ادعا را دارند چرا اولین تحریمی را که به اجرا درآوردند تحریم هواپیما بود؟ یعنی بعد از سخنرانی ترامپ مجوزهای هواپیمایی را از همان روز قطع کردند. این تخلف امریکاست و به معنای پریدن هواپیما نیست. 

وی درباره اینکه آیا ما در مقابل این تخلف هیچ کاری نمی توانیم بکنیم؟ گفت: ما در مقابل تخلف امریکا مبنایی در برجام داشتیم ولی یک مبنای قراردادی هم داریم به نام قرارداد 1955. این قرارداد مبنای بسیاری از دعاوی ما بوده. دیوان بین المللی دادگستری تنها محکمه جهانی است البته قدرت اجرای مصوباتش را ندارد. ولی از نظر سیاسی بسیار مهم است.

اقدامات آمریکا نقض برجام و قرارداد 1955 است

ظریف افزود: با رای این دیوان، دنیا متوجه می شود که این مانع از نظر حقوقی وجود دارد اقدام امریکا غیرقانونی است. لذا این اقدامات امریکا نه تنها نقض برجام بود بلکه نقض قرارداد 1955 بین ایران و امریکا هم بود. با استناد به این مسئله دعوایی را در دیوان مطرح کردیم که در همین هفته در مرحله اولیه اش اجماع خواهد شد و این حرکت بسیار مهمی بود.

وزیر امور خارجه کشورمان گفت: در جامعه بین المللی زندگی می کنید که واقعیت آن، این است که امریکا می تواند اجازه ندهد هواپیمای بوئینگ که برای خودش است به ایران فروخته شود، در مورد ایرباس هم چون بیش از 10 درصد قطعاتش را امریکا تأمین می کند باز هم این اجازه را دارد.

ایران یک قدرت منطقه‌ای است

ظریف اضافه کرد: ابزارهای بین المللی ابزارهای مشخصی است که باید از آنها برای رسیدن به اهداف استفاده کنیم. ایران یک قدرت منطقه ای است. باید دیگر کشورها با این واقعیت تعامل کنند. برجام می توانست موانعی را که به هر دلیلی ایجاد شده بود بردارد و آن موانع برای دو سال و نیم برداشته شد. اگر برداشته نشد چرا امروز را با دو سال و نیم قبل مقایسه می کنیم؟ در عرض این دو سال و نیم چه اتفاقاتی افتاده؟ اگر موانعی برداشته نشده بود هم اکنون خروج آمریکا نباید تأثیری می گذاشت. چرا وقتی برجام تأیید شد برخی ها می گفتند هیچ اتفاقی نیفتاده اما حالا که امریکا از آن خارج شده می گویند ای وای چه شد؟

وی افزود: سرمایه داخلی ما بیش از هر سرمایه گذاری خارجی است که بتواند به ایران بیاید و ما باید این سرمایه داخلی را به جریان بیندازیم و این سرمایه داخلی وقتی به جریان خواهد افتاد که اطمینان به آینده وجود داشته باشد ما نیاز داریم تا این اطمینان در مردم بوجود بیاید چراکه خود آنها قسمت عمده ای از این آینده هستند یعنی فقط دولت نیست که باید برنامه ریزی کند مردم هم باید به آینده خودشان نگاه کنند ببینند آیا خرید دلار بیشتر می تواند آینده شان را تضمین کند یا سرمایه گذاری در اقتصاد کشور یا ایجاد اشتغال؟

مردم ببینند که خریدن دلار برایشان بهتر است یا ایجاد اشتغال؟

وزیر امور خارجه گفت: آمریکایی‌ها تمام تلاش و توان خود را صرف کردند و ما هم باید تمام توان و تلاش خود را به کار بگیریم و مردم همه توان ما هستند.

محمد جواد ظریف در ادامه سخنان خود در برنامه حالا خورشید افزود: مردم باید چشم به آینده داشته باشند و ببینند که خریدن دلار برایشان بهتر است یا ایجاد اشتغال؟ آنگاه پولهایی را که صرف خرید دلار می کنند در بازار سرمایه گذاری کنند.

وی ادامه داد: در حوزه امنیت سرمایه گذاری کارهای زیادی انجام دادیم و کارهای زیادی هم باید انجام شود باید اجازه دهیم بروکراسی ها لغو شود و در این زمینه اقداماتی هم انجام شده است برای مثال روند سرمایه گذاری در نقاط مختلف کشور از چند ماه به چند روز یا چند هفته کاهش پیدا کرده و شاخص رقابت پذیری هم در پنج سال گذشته بهبود یافته است. 

برجام اجماع جهانی علیه ما را شکست

وزیر امور خارجه اضافه کرد: مردم بدانند که روندهاست که وضعیت ها را شکل می دهد و ما تحت فشار زیادی بودیم که این فشارها با برجام متوقف شد اجماع زیادی علیه ما بود اما برجام سبب شد اجماع جهانی علیه ما شکسته شود.

ظریف گفت: ما با تکیه بر توان داخلی و کنترل شرایط بین المللی می توانیم از این برهه عبور کنیم آمریکایی‌ها تمام توان و تلاش خود را مصرف کردند ما هم باید تمام توان و تلاش خود را بکار بگیریم و تمام توان ما مردم هستند آنها باید ما را از خودشان جدا نکنند تا از این شرایط عبور کنیم زیرا ما سخت تر از اینها را پشت سر گذاشته ایم.

وی افزود: انتخاب هایی که نظام داشت راحت بود اما هزینه هایی برای مردم داشت ما فعلا تصمیم داریم کم هزینه ترین انتخاب برای مردم را داشته باشیم روابط بین المللی یک شبه اتفاق نمی افتد و باید روندی را طی کند. این روزها آلمان می گوید نمی توانیم با آمریکا متحد شویم.

وزیر امور خارجه تصریح کرد: در دوره گذشته آمریکا و اروپا اختلاف داشتند اما ایران پلی شد که ارتباط برقرار شود اروپا و آمریکا دو متحد قدیمی هستند و متحد هم خواهند ماند اما در جاهایی منافع اروپا ایجاب می کند که زمینه های آسیب پذیری خود را پیدا کند.

وی گفت: هنوز اروپایی ها می خواهند تضمین کنند که ایران نفتش را بفروشد و پول ایران به ایران برگردد اگر ترامپ در شرایطی آمده بود که برجام نبود و اروپا و آمریکا علیه ایران متحد می شدند چه می شد؟

وزیر امور خارجه گفت: اگر برجام نبود قیمت دلار چهار سال پیش به قیمت کنونی رسیده بود.

کنوانسیون خزر منافع جدی برای ایران دارد

وزیر امور خارجه گفت: کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر بسیار مهم است و برای جمهوری اسلامی ایران منافع جدی دربر دارد.

محمدجواد ظریف در ادامه سخنان خود در برنامه تلویزیونی «حالا خورشید» با اشاره به مطالب گوناگون منتشر شده درباره این کنوانسیون در داخل و خارج از کشور به ویژه از سوی بقایای رژیم پهلوی افزود: متأسفانه درباره این کنوانسیون سوء تفاهم ها و تبلیغات منفی مطرح می شود که عمدتاً از سوی کسانی است که در دوره حکومت خودشان، ایران حق نداشت از محدوده خط موهوم و دروغین 11 درصد آن طرف تر برود.

وی گفت: برخی هم که این کنوانسیون را خیانت می دانند و می گویند فروختید، در نتیجه همان فضاسازی برای ایجاد یأس و ناامیدی در افکار عمومی است.

ظریف با بیان اینکه مذاکرات خزر از 20 سال پیش آغاز شد و یک سال قبل به نتیجه رسید، افزود: در طول این یک سال متون و ترجمه ها آماده شد و در کنوانسیون به نتیجه رسید. در یک سال قبل در شرایطی به نتیجه رسیدیم که اتفاقاً وضعیت بین المللی ما مناسب بود و برخی همسایگان شرایط خوبی نداشتند. 

وزیر امور خارجه با اشاره به برخی دیدگاه ها مبنی بر ضرورت تقسیم دریای خزر با سهم 50 درصد برای ایران و 50 درصد برای بقیه کشورها گفت: کسانی که چنین ادعایی دارند به نقشه خزر نگاهی بیندازند که آیا چنین چیزی ممکن است؟ البته اگر بخواهند 50 درصدی اتفاق بیفتد باید 2 کشور ترکمنستان و آذربایجان از سواحل خود صرف نظر کنند و یا اینکه از 2 طرف منتهی الیه سواحل ایران به صورت قیفی یا کله قندی تا نزدیکی های روسیه کشیده شود.

ظریف خاطر نشان کرد: البته در برخی سواحل کشورها همچون قزاقستان از 50 سال پیش قرارداد بسته بودند که برای 70 سال، نفت استخراج شود و از طرف دیگر چند 10 سال قبل روسیه، قزاقستان و آذربایجان طی تفاهم هایی منابع خود را در بستر خود تقسیم کردند و ما هیچ نقشی نداشتیم اما هنوز برای زیر بستر اتفاقی نیفتاده و در زیر بستر منابع مهم است و نه محدوده.

وزیر امور خارجه تأکید کرد: در کنوانسیون اخیر رژیم حقوقی دریای خزر توفیقات حقوقی، سیاسی و اقتصادی مهمی برای جمهوری اسلامی ایران بدست آمد.

ظریف ممنوعیت حضور نیروهای نظامی خارجی، ممنوعیت استفاده از قلمرو کشورهای همسایه در اقدام علیه ایران، تفاهم روی خط مبدأ بر اساس نظر هر 5 کشور و تعیین شرایط ویژه سواحل ایران با توجه به سواحل مضرس (دندانه ای ) دیگر کشورها و افزایش شعاع دریای سرزمینی به 15 مایل برای هر کشور را بخشی از مهمترین دستاوردهای این کنوانسیون عنوان کرد.

درباره مالکیت دریای خزر چیزی مشخص نشده است

وی ادامه داد: درباره مالکیت دریای خزر چیزی مشخص نشده و موضوع بستر هم باید بر اساس توافق کشورها باشد.

وزیر امور خارجه گفت: در زمان رژیم پهلوی اتحاد جماهیر شوروی شرایطی را بر شاه در خزر تحمیل کرد اما جمهوری اسلامی ایران مانع از ادامه این تحمیل ها شد.

ظریف در ادامه سخنانش درباره تورم هم سخن گفت و در ادامه اشاره ای به برجام کرد و افزود: قبل از برجام آمریکایی ها تلاش داشتند صادرات نفت ایران را طی 6 ماه به صفر برسانند که با برجام منتفی شد اگرچه الآن هم نمی توانند این رقم را به صفر برسانند به ویژه اینکه برجام مانع اجماع بین المللی علیه ایران شد بلکه برعکس، اکنون به اجماعی علیه آمریکا تبدیل شده است.

وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش گفت: برخی اظهار نظرها درباره مسائل سیاست خارجی که در تخصص افراد گوینده نیست باعث اخلال در کار می شود البته با تصمیمات شورای عالی امنیت ملی تلاش شد تا دستکم این موضوع تا حدودی کنترل شود اما واقعیت این است که این موضوع در دنیای کنونی دشوار است و از طرف دیگر کشور ما کشور تک صدایی نیست حتی اگر به ما بد و بیراه هم بگویند همه اینها خوب است و نشان دهنده چند صدایی در کشور است.

ظریف در خصوص حضور صیادان چینی در دریای عمان گفت:  اجازه صید داده‌اند، دریا را اجاره نمی‌دهند. در همه جای دنیا اجازه می‌دهند در سواحلشان آن جاهایی که دیگران استفاده نمی‌کنند با اجازه از آن استفاده کنند. این کار غیرمرسومی نیست. با یک شرکت معامله اقتصادی کردند و قرارداد بسته‌اند... اگر نتوانیم در عمق 200 متری صیادی کنیم و با کسی دیگر مشارکت کنیم عیبی ندارد. 

هنوز سهم ایران از بستر و زیربستر دریای خزر تعیین نشده است

وزیر امور خارجه با رد ادعای سهم حدود 12 درصدی برای ایران از دریای خزر تاکید کرد: هنوز سهم جمهوری اسلامی ایران از بستر و زیر بستر دریای خزر در کنوانسیون رژیم حقوقی این دریا تعیین نشده است.

محمدجواد ظریف در ادامه سخنانش در برنامه حالا خورشید شبکه سوم سیما با تبیین جزئیات مربوط به تفاهم 5 کشور ساحلی دریای خزر در چارچوب کنوانسیون رژیم حقوقی این دریا گفت: رقم 11 و 5 دهم درصدی از دریای خزر سهمی بود که شوروی برای ما در دوران پهلوی قائل بود.

وی افزود: این موضوعی بود که همکارانم در وزارت خارجه در آن دوران همیشه با آن مخالفت می کردند و شوروی با زور اجازه نمی داد کشتی های ما از آن منطقه خارج شوند و حتی داخل آن محدوده هم اجازه نمی دادند ما کشتی جنگی داشته باشیم شما سوابق را نگاه کنید چه اتفاقاتی می افتاد.

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا اکنون هم همین سهم بیش از 11 درصدی را برای ما در نظر گرفته اند تاکید کرد: اصلاً این طور نیست الان سهم ایران از بستر و زیر بستر تعیین نشده و در روی بستر هم موکول به این است که سطح مبدأش تعیین شود و وقتی خط مبدأ تعیین شود سهم ایران مانند دیگر کشورهاست یعنی 15 مایل به اضافه 10 مایل بعد از خط مبدأ.

وی در پاسخ به اینکه آیا با رسم الخط مبدأ، سهم ما حدود 20 درصد می شود؟ اظهار داشت: اینگونه نیست ما درباره روی آب و بستر و زیر بستر صحبت می کنیم در حالی که موضوع خط مبدأ و 10 مایل و 15 مایل مربوط به روی آب است که بقیه آن نیز مشترک خواهد بود.

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: در موضوع منابع زیر آب هنوز در قسمت مربوط به ایران، ترکمنستان و آذربایجان هیچ اتفاقی نیفتاده است بلکه از امکاناتی که وجود دارد در بعضی موارد با آذربایجان به صورت مشترک استفاده می کنیم و در آینده هم قصد داریم با ترکمنستان به همین طریق عمل کنیم.

مجری برنامه در ادامه پرسید اگر ماجرا اینقدر شیرین و خوب است چرا می گویند دریای خزر را فروخته اند؟

ظریف در پاسخ تصریح کرد: این سوال را از من هم می پرسند موضوعی که وقتی گفتید خیانت، گفتم قبلاً هم این عنوان را برای من به کار برده اند زیرا برجامی که آقای ترامپ می گوید کلاه بزرگی بر سر دولت امریکا بود، برخی می گویند خیانت است.

وی گفت: دریای خزر برای دولت و نظام جمهوری اسلامی در چارچوب تمامیت ارضی ایران مهمترین نکته است. برای وزارت امور خارجه تمامیت ارضی، حاکمیت و امنیت ملی و رفاه مردم خطوط قرمز است فراموش نکنیم که برای حفظ تمامیت ارضی هشت سال جنگیدیم.

ظریف تاکید کرد: بر این اساس اجازه نخواهیم داد که حتی یک وجب از خاک ایران به دست بیگانه بیافتد در این چارچوب است که می گویم تلاش سازمان یافته ای وجود دارد که امید مردم را به آینده و اعتماد متقابل مردم و حاکمیت را نابود کند.

وزیر امور خارجه با رد ادعای نادیده گرفته شدن منافع ملی در کنوانسیون حقوقی دریای خزر افزود: اطمینان می دهم که هیچ اتفاقی نیفتاده، کنوانسیون خزر کنوانسیونی است که از نظر ما بسیار برای منافع ملی مهم و دستاوردی حقوقی است و اگر این دستاورد نبود آن را امضا نمی کردیم.

وی گفت: البته من و آقای رئیس جمهور می دانستیم که بعد از امضای این کنوانسیون چنین فضاسازی می شود چون متأسفانه در شرایطی هستیم که فضاسازی تبدیل به واقعیت شده است همان که گفتم دعوای داخلی ما دیگر حد و مرز نمی شناسد.

ظریف افزود: با این حال شجاعت امضای این کنوانسیون برای حفظ منافع ملی و رعایت آن شجاعتی است که در تاریخ می ماند البته این کنوانسیون باید به مجلس شورای اسلامی برود و پس از بررسی، امضا، تأیید و تصویب اجرایی شود.

وی گفت: نکته دیگر درباره این کنوانسیون خط مبدأ است که باید در مذاکراتی که مبانی آن به نفع ما شده است تعیین شود یعنی اگر قرار بود هیچ تعریفی در این کنوانسیون برای خط مبدأ نیاید ما براساس رویه و سابقه باید در شرایط بسیار دشوارتری مذاکره می کردیم.

رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: اکنون در کنوانسیون مواردی آمده است که کار ما را برای مذاکره درباره خط مبدأ آسان تر می کند اکنون باید تصمیم بگیریم که آیا تا تعیین خط مبدأ، کنوانسیون را برای تصویب به مجلس بفرستیم یا پس از تعیین خط مبدأ آن را به مجلس ارسال کنیم که بسته ای کامل باشد.

ظریف در پاسخ به این پرسش تکمیلی که آیا ما هنوز وارد درصد بندی برای سهم کشورهای حاشیه دریای خزر نشده ایم؟ تاکید کرد: چه برای روی آب و چه برای زیر آب هنوز وارد درصد بندی نشده ایم بلکه اصولش را برای روی آب تعیین کرده ایم یعنی همان 10 مایل و 15 مایل و خط مبدأ که همه اینها به نفع ماست.

وی افزود: در این کنوانسیون اصول مربوط به امور کشتیرانی، ماهیگیری و محیط زیست تعیین شده است اما هنوز نیامده ایم خط بکشیم و بگوییم این مرز کدام کشور است.

صیادی چینی ها در دریای عمان بر اساس اجاره نیست 

وزیر امور خارجه گفت: صیادی چینی ها در دریای عمان براساس اجاره نیست بلکه به آنان اجازه صید داده شده و این در همه جای دنیا مرسوم است.

محمدجواد ظریف در ادامه سخنانش در برنامه حالا خورشید شبکه سوم سیما در پاسخ به پرسشی درباره حضور صیادان چینی در دریای عمان افزود: این موضوعی تجاری است که من به آن ورود نمی کنم اما بالاخره از موجودات زنده کف آب استفاده می شود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا طرف چینی در ازای صیادی در دریای عمان به ما اجاره پرداخت می‌کند گفت: روش های مختلفی است یا ما شریک هستیم یا به آنان اجازه صید می دهند یا شرکت های ایرانی از کارگران چینی استفاده می کنند.

ظریف در پاسخ به پرسش تکمیلی مبنی بر اینکه آیا ما دریا را به چینی ها اجاره داده ایم گفت: خیر اجاره نمی دهند، اجازه صید می دهند در قبال پول، در همه جای دنیا در جاهایی که خودشان نمی توانند در سواحل شان صیادی کنند چنین اجازه ای داده می شود.

رشیدپور در پاسخ به این بخش از اظهارات ظریف گفت: اما صیادان ما می رفتند و در این محدوده ها صید می کردند.

وزیر امور خارجه در پاسخ گفت: من تخصصی در این حوزه ندارم اما این کار غیر مرسومی نیست یعنی آنجا منابعی وجود دارد که البته مانند نفت نیست که بماند بلکه منابعی زنده است که اگر از آن استفاده نشود نابود می شود یا سال دیگر دوباره باید تولید شود، منابع آنجا نمی ماند ماهی که 150 سال عمر نمی کند.

ظریف افزود: این منابع زنده است و اگر شما نمی توانید از آن استفاده کنید قاعده اش این است که به دیگران اجازه صید می دهید چنانکه خیلی ها این کار را می کنند.

وی در پاسخ به اینکه آیا حضور چینی ها در دریای عمان و اجازه صیادی به آنان از نظر قوانین منعی ندارد گفت: از نظر ما یا یک شرکت ایرانی این کار را می کند یا یک شرکت ایرانی امتیازش را از سازمان بنادر و شیلات می گیرد و با شرکت های خارجی مشارکت می کند.

رئیس دستگاه دیپلماسی با رد دادن این امتیاز به چین اظهار داشت: طرف مقابل، کشور نیست بلکه شرکت است که با آن معامله اقتصادی کردند نه اینکه به چین اجازه داده باشند که مثلاً در مدت 10 سال از 200 متر به پایین تر از عمق دریا برای او باشد چنین کاری نکردند بلکه با شرکتی قرارداد بستند و گفتند می تواند بیاید و مثلاً در محدوده انحصاری اقتصادی ایران صیادی کند.

ما می خواهیم منطقه ای قوی داشته باشیم 

وزیر امور خارجه گفت: ما می خواهیم منطقه ای قوی داشته باشیم.

محمدجواد ظریف در ادامه سخنان خود در برنامه حالا خورشید در پاسخ به این سوال که چرا به صیادان دیگر کشورها اجازه صید در آب های ایران داده می شود، افزود: اگر ما نتوانیم در عمق 200 متری صیادی بکنیم و با یک شرکت دیگر مشارکت و درآمدزایی کنیم ایرادی ندارد.

وی گفت: در بسیاری از حوزه های دیگر شما می توانید برای بهره برداری بهتر با یک سرمایه گذار خارجی مشارکت کنید تا علاوه بر درآمدزایی، اشتغالزایی هم ایجاد کنید.

وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه چرا در خبرها بیشتر دیپلماسی ما با کشورهای اروپایی شنیده می شود و آیا تدابیری برای مسائل منطقه ای داریم؟ افزود: بیشترین سفرهای من و رئیس جمهور در منطقه بوده است و این هفته به پاکستان خواهم رفت.

ظریف گفت: من به اکثر کشورهای منطقه هیأت های تجاری برده ام و در بسیاری از سفرهای رسمی و دوجانبه معمولاً یک هیأت تجاری 70 نفره هیأت ایران را همراهی می کرد.

اگر امارات، بحرین و عربستان تصمیم‌شان را تغییر دهند، استقبال می‌کنیم

وی افزود: ما با عمان، قطر و عراق رفت و آمدهای زیادی داریم اما متأسفانه سه کشور امارات، بحرین و عربستان خودشان تصمیم گرفتند که به دنبال تنش باشند البته اگر تصمیم شان را عوض کنند ما استقبال می کنیم.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه این سه کشور به این نتیجه رسیده اند که باید به جای امریکایی ها بر کشورهای منطقه حساب کنند گفت: ما آماده فشردن دست هایی هستیم که به سوی ما دراز شود حتی عربستان سعودی.

ظریف با تاکید بر اینکه ما خواهان داشتن منطقه ای قوی هستیم افزود: سیاست ما سیاست گسترش روابط با همسایگان و سیاست گفتگو است.

وی گفت: من تاکنون در چند نوبت پیشنهاد مجمع گفتگوی منطقه ای در خلیج فارس را در همین کشورها مطرح کرده ام.

وزیر امور خارجه افزود: ما امروز بهترین روابط را با جمهوری آذربایجان، ترکیه، ارمنستان، عراق، عمان، پاکستان و افغانستان داریم البته روابط خوب به این معنا نیست که اختلاف نداشته باشیم بلکه تلاش ها و گفتگوها برای حل این اختلافات ادامه دارد.

گفتگوها با افغانستان در 5 کمیته ادامه دارد 

وزیر امور خارجه گفت: در 5 کمیته مشترک، گسترش روابط با افغانستان را دنبال می کنیم.

محمدجواد ظریف در ادامه گفتگو با برنامه «حالا خورشید» افزود: یکی از کمیته ها، کمیته آب است که این کمیته به نتیجه رسیده است.

وزیر امور خارجه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا برخی گفتگوها به نتیجه نمی رسد گفت: تصمیم گیری های بین المللی، وقت گیر است که یک طرف آن ما هستیم.

وی با تأکید بر اینکه باید بتوانیم همه امکاناتمان را با هم جمع کنیم افزود: مثلاً​ ما با افغانستان مراودات مرزی، موضوع مهاجران افغان، معضل مواد مخدر و بحث تجارت داریم و هنر سیاست خارجی این است که با دستگاه های داخلی، همکاری داشته باشیم.

ظریف گفت: ما به عنوان یک کشور بزرگ منطقه نسبت به همسایگانمان بویژه همسایگان مسلمان احساس تعهد و به روش دیگری عمل می کنیم.

وزیر امور خارجه افزود: من و آقای اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان توافق کردیم تا در 5 حوزه آموزش، مرز، امنیت، اقتصاد و آب، 5 کمیته تشکیل دهیم و این کمیته ها در 2 سال گذشته 5 تا 6 جلسه داشته اند و مجموع اینها به یک قرارداد جامع همکاری بین ما و افغانستان منجر می شود. 

ظریف گفت: در این مجموعه هم موضوع آب هیرمند، هامون و هریرود قابل پیگیری است. 

وی افزود: البته ما برای حل مشکل کم آبی نیاز به کنترل مصرف و روش های جدید پیدا کردن آب داریم که در این زمینه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت نیرو توفیق های خوبی داشته است و ما هم در وزارت خارجه هم قسمتی از کار را دنبال می کنیم. 

ظریف گفت: برای حل مشکلاتمان باید نگاهمان بیشتر به داخل و امکانات داخل باشد و مقداری هم نگاهمان به گرفتن حقوقمان از خارج باشد. 

وزیر امور خارجه با اشاره به قرارداد ایران و افغانستان بر سر هیرمند در سال 1351 افزود: بر اساس این قرارداد، افغان ها موظفند سالانه مقدار مشخصی آب هیرمند را به داخل ایران بفرستند. این قرارداد باید اجرا شود و نباید سیلاب ها شامل آن شود. 

ظریف گفت: الآن ممکن است بیش از قرارداد بسته شده، آب وارد ایران شود اما این سیلاب هاست که وارد ایران می شود و باید به صورت منظم این کار انجام شود که داریم موضوع را پیگیری می کنیم و وزارت نیرو مسئولیت کمیساریای آب را دارد. 

وی افزود: درباره هریررود چنین توافقی نداریم و ما و ترکمنستان دنبال این هستیم تا با افغانستان در این زمینه به توافق برسیم.

آتش سوزی در هورالعظیم را پیگیری می کنیم 

وزیر امور خارجه گفت: موضوع آتش سوزی در هورالعظیم و ریزگردها در خوزستان را از طریق مذاکره با عراق و ترکیه پیگیری می کنیم.

محمدجواد ظریف در ادامه سخنانش در برنامه «حالا خورشید» با اشاره به دستور رئیس جمهور به 3 دستگاه برای پیگیری موضوع هورالعظیم افزود: ما باید با دولت عراق مذاکره کنیم تا با همکاری مشترک، آتش در هورالعظیم خاموش شود. 

وزیر امور خارجه گفت: همزمان با آن باید با ترکیه هم گفتگو کنیم تا مانع از سدسازی ها در این کشور شویم زیرا آب های دجله و فرات علاوه بر آنکه منافع ملی سوریه و عراق تهدید می کند به دنبال آن آثار مخرب زیست محیطی برای جمهوری اسلامی ایران هم دارد.

ظریف تصریح کرد: در این گفتگوها ما یک طرف قضیه هستیم و طرف خارجی هم هست که باید با آن به نتیجه برسیم و هیچ روشی برای اجبار و الزام طرف های خارجی برای رسیدن به نتیجه وجود ندارد.

وی افزود: برای نمونه همین توافق خزر و مذاکره آن فقط 21 سال به طول انجامید. 

وزیر امور خارجه تصریح کرد: ما باید علاوه بر رونق تولید در داخل کشور، باید شرکت های عمده ای برای صادرات داشته باشیم که بتوانند بازارهای خارجی را در دست بگیرند. 

وی افزود: ما باید از اهرم سیاست خارجی برای پیشبرد اهداف داخل استفاده کنیم و از توانمندی های داخل برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی بهره بگیریم. 

ظریف در پایان سخنان خود با بیان اینکه مردم ما به رغم تحمل سختی ها مردم سربلندی هستند ابراز امیدواری کرد: مردم ما می توانند این مرحله خطیر را پشت سر بگذارند و دولت هم حتماً به وظایف خود عمل خواهد کرد. 

وزیر امور خارجه تصریح کرد: جمله «هرگز یک ایرانی را تهدید نکن» کماکان پابرجاست.

منبع: خبرگزاری صدا و سیما

انتهای پیام/.