برگزاری یک المپیاد جهانی و یک نکته قابل تأمل

خبرگزاری تسنیم / یادداشت مهمان؛ امیررضا اصنافی - استاد دانشگاه

المپیادهای جهانی، عرصه رقابت‌های جدی علمی بین دانش آموزان یا دانشجویان است که نشاط و پویایی را به این جامعه وارد می‌کند و در حقیقت، جمعی از نخبگان هر کشور از دل همین المپیادها شناسایی می‌شوند که باید به عنوان سرمایه‌های ملی به آنها نگریست.

به عنوان یک رویداد مهم علمی، المپیاد جهانی زیست شناسی اواخر تیرماه 1397 به میزبانی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد. این المپیاد اساساً از سال 1990 آغاز شده است که میزبان آن کشور چکسلااوکی بود.

در این المپیاد که به همت باشگاه پژوهشگران جوان وزارت آموزش و پرورش و دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، بیش از 270 نفر از دانش آموزان از 70 کشور جهان به رقابت پرداختند.

یکی از مکانهایی که این دانش آموزان در آنجا به رقابت پرداختند کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه بود. به این ترتیب، تحلیل و تفسیری را که می‌توان در این زمینه داشت این است که در حقیقت کتابخانه دانشگاه فقط به عنوان یک موجودیت فیزیکی که نگهدارنده کتاب و سایر منابع اطلاعاتی باشد دیده نشد، بلکه به فضایی تبدیل شد که اساساً روح کتابخانه با آن عجین است و آن چیزی نیست جز پرسش، جستجو و پژوهش.

امیررضا اصنافی - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی در این یادداشت نوشت: بد نیست بدانیم برخی از کشورهای دنیا به جای بهره گیری از واژه کتابخانه، از مرکز یادگیری استفاده می‌کنند که در حقیقت چیزی جز این هم نیست. ذهن خود را باید با تصور کلی و عمومی که از کتابخانه‌ها داریم پاک کنیم.

باید بدانیم که کتابخانه، مکانی است برای حمایت از آموزش مادام العمر و پژوهش. فضایی است برای شکافتن ذهن و شکل گیری طوفانی از تفکرات و ایده‌ها. برگزاری این رقابت جهانی علمی می‌تواند تلنگری به همه افرادی باشد که کتابخانه را فقط مکانی برای درس خواندن و امانت گرفتن کتاب می‌دانند. تلنگری به همه افرادی که تصور می‌کنند فقط در اختیار داشتن رایانه یا تلفن همراه و بهره گیری از وب، آنها را پژوهشگر می‌کند و حجم زیاد اطلاعات ذخیره شده توسط آنها این افراد توهم دانایی را به آنها منتقل می‌کند، درحالیکه از مقوله شکاف اطلاعات که به معنی عدم توانایی در بهره گیری از اطلاعات و مدیریت آن است غافل هستند.

برگزاری اتفاقاتی نظیر این المپیاد جهانی، می‌تواند در کتابخانه‌ها تکرار شود و در قالب‌های مختلف باشد. مثلاً نقد و بررسی یک کتاب، معرفی کتاب با حضور نویسنده، برگزاری یک کلاس و بسیاری از رویدادهای اجتماعی و علمی.

بنابراین کارکرد، رسالت‌ها و مأموریت‌های کتابخانه‌ها به خصوص کتابخانه‌های دانشگاهی فقط به عنوان مکانی برای رد و بدل کردن کتاب بین کتابدار و مراجعه کننده تعریف نمی‌شود بلکه تعریف آن به اندازه دنیای پژوهش و آموزش است. بنابراین، آموزش و پژوهش شانه به شانه هم حرکت می‌کنند و در این میان کتابخانه به عنوان مکانی برای مدیریت اطلاعات می‌تواند به گردش بهتر اطلاعات پردازش شده در قالب دانش نقش آفرینی کند.

به نظر می‌رسد که کتابخانه‌ها باید برای میزبانی رخدادهای فرهنگی علمی گوناگون آمادگی را در خود ایجاد کنند و با حضور بیشتر در میان جامعه، به جای اینکه منتظر مراجعان برای دریافت کتاب باشند خود به میان مردم بروند و برای تمدن سازی و آگاهی رسانی به آنها کوشا باشند.

انتهای پیام/