آداب و رسوم ماه رمضان مازندران| از "راغون دشو" سحری تا برپایی مراسم وداع در مازندران+فیلم

رحمت الله حسن پور پیشکسوت فرهنگ و هنر مازندران دراین باره به تسنیم گفت: یکی از رسوم قدیمی مازندرانی‌ها در ماه مبارک رمضان به استقبال رفتن این ماه مبارک است که سه روز  آخر ماه شعبان را به استقبال ماه رمضان می‌رفتند که این سنت حسنه همچنان ادامه دارد.

وی افزود: در قدیم به علت عدم امکانات مانند برق، روشنایی، دستگا‌های رسانه ای و خستگی مردم از کار در شالیزار و فعالیت‌های کشاورزی ممکن بود عده ای، سحر را خواب بمانند بنابراین برخی افراد با گرفتن حلب خالی در یک دست و چوب در دست دیگر با چوب روی حلب می‌کوبیدند و با فریاد "سحر برخیز"، "سحر برخیز که صبح صادق آمد"، مردم را برای خوردن سحر و روزه گرفتن از خواب، بیدار می‌کردند و اگر همسایه‌ای چراغ یا به گفته مازندرانی ‌المپ پا(چراغ گردسوز) یا فانوس همسایه دیگر را خاموش می‌دید بلافاصله بر در خانه می‌کوبید و او را از سحر، آگاه می‌کرد.

سنت سحرخوانی

حسن پور تصریح کرد: در مناطق کوهستانی استان مازندران و در روستاهای دوردست شهرستان سوادکوه و کوه‌های دو هزار شهرستان تنکابن و منطقه بندپی شهرستان بابل و به ویژه در چهاردادنگه و دودانگه و روستاهای اتو، لاجیم، ولوپی، پیرنعیم، امیرکلا، ولوکش، سی پی سوادکوه و روستاهای دیگر، سنت حسنه سحرخوانی همچنان ادامه دارد.

درباره عزاداری مردم مازندران از شب نوزدهم تا آخر ماه رمضان می‌توان گفت: مردم استان در این شب‌ها در مدح امام علی (ع) شعر می‌گویند و مردم نذورات خود را به صورت پول داخل کشکول می‌گذارند، در آن شب خرما، شربت زعفرانی و فرنی به عنوان نذورات به روزه ‌داران داده می‌شود.

مسئول واحد مردم شناسی و میراث معنوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران نیز درباره سنت‌های مازندران در ماه مبارک رمضان گفت:  در مازندران افرادی که حاجتی داشته باشند برای برآورده شدن آن نذر ختم انعام می‌کنند و برای این کار از کسانی که در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت می‌کنند و به هنگام خواندن قرآن مقداری نمک، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی می گذارند و در مجلس قرار می‌دهند.

طوبی اوصانلو افزود: نذر حلوا از دیگر نذورات مردم این منطقه است که در شب 15 ماه مبارک رمضان همزمان با میلاد امام حسن مجتبی(ع) زنان به عنوان نذر ، قند، چای، خرما و زغال به مسجد می برند که این کار تا پایان ماه مبارک رمضان ادامه دارد.

وی تصریح کرد: کسانی که در مازندران برای نخستین بار به سن تکلیف می‌رسند و روزه می‌گیرند تا زمانی که از جانب بزرگ ترها به عنوان روزه سری هدیه ای نگیرند، افطار نمی‌کنند. معمولا این هدایا شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقره جات  قدیمی برای پسران است. مردم مازندران در این ماه صله رحم را به جای آورده و به فقرا، محرومان و آشنایان افطاری می‌دهند.

اصانلو با بیان اینکه مردم مازندران در شب‌های قدر و احیا که شب نزول قرآن است در روضه‌خوانی شهادت حضرت علی (ع) شرکت و سوگواری می‌کنند، تصریح کرد: شیر آش، راغون دشو، شکر پلا، اوحلوا، آش ساک، کوکو، شامی سبزی، تخم مرغ و برنج  و در قدیم نیز قرقناق از غذاهای محلی مازندران بود که اعتقاد داشتند خوردن این غذاها در طول روز مانع گرسنگی و ضعف می‌شود.

مازندرانی‌ها ترجیح می دهند افطارشان را هر قدر هم که ساده باشد، با خانواده و فامیل شریک شوند و بنابراین در خانواده‌های گسترده مازندرانی، تقریبا هر شب مهمانی افطار برپاست.

بومیان مازندران می‌دانستند با در نظرگرفتن شرایط آب و هوایی و با توجه به کار سخت کشاورزی، دامداری و طولانی بودن روز در زمان روزه داری از کدام مواد طبیعی با چه ترکیبی خوراک تهیه کنند تا تحمل سختی های روزه داری برای آنان آسان شود.

مازندرانی‌ها برای سحر تابستان‌های ماه مبارک رمضان نیز غذایی کامل و از نظر طبع غذایی سرد را در نظر می‌گیرند. شکر پلا شامل مخلوطی از شکر قرمز و برنج است که میزبان روزه داران می‌شود.

راغون دشو غذایی است که برای کودکان بسیار مفید است. البته کسانی که در طول روز دچار تشنگی بسیار زیاد می شوند، از همان شکرپلا برای سحر استفاده می‌کنند. در این غذا کره محلی را آب کرده و شیره خرمالو به آن اضافه می کنند و به عنوان خورشت روی برنج ریخته و در زمان سحر میل می‌کنند.

مراسم وداع با ماه مبارک رمضان در مازندران از شب 27 ماه مبارک برگزار می‌شود.در این شب‌ها مداحان و مبلغان دینی ندای‌‌ الوداع با رمضان، الوداع شهر نورالقرآن را سروده و با اشعار زیبایی از سروده‌های محلی با ماه رمضان وداع می‌کنند و برای ورود به ماه شوال و بزرگ‌ترین عید اسلامی آماده می‌شوند.

گزارش و مصاحبه از قدسیه السادات شعبانپور

انتهای پیام/ح