گزارش تسنیم |جنگ تجاری چین-آمریکا؛ آیا «رویای چینی» محقق می‌شود؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، چین و آمریکا دو کشوری هستند که شاید مدتهاست به شیوه‌های گوناگون درحال مهار یکدیگر هستند اما موضوع جنگ تجاری میان دو کشور اتفاقی است که با اقدام ترامپ در اعمال تعرفه بر کالاهای وارداتی باعث علنی‌تر شدن این تنش شد.

نیویورک تایمز در 22 مارس 2018 در گزارشی در همین باره نوشت پرزیدنت ترامپ با وضع تعرفه‌ای 60 میلیارد دلاری بر کالاهای چینی به نبرد با تهدید روزافزون کشوری رفت که کاخ سفید آن را "یک دشمن اقتصادی" توصیف کرده است. (منبع)

موضوعی که در این بین باید به آن توجه داشت تفاوت 375 میلیارد دلاری فاصله واردات و صادرات آمریکا از چین در سال 2017 است. (منبع: U.S. Census Bureau)

در سال 1985 میزان صادرات به چین و واردات از این کشور تقریبا برابر بود. این فاصله در سال 2009 به 240 میلیارد دلار رسید و اکنون شاهد اختلاف 375 میلیارد دلاری هستیم. 

آمریکا برای حل این معضل دو راهکار ارائه داد که البته با مخالفت چین همراه شد: راهکار اول افزایش قیمت یوان در برابر دلار آمریکا بود. دومین مسئله، موضوع اجازه یافتن موسسات مالی آمریکا برای فعالیت‌های مالی در داخل چین اعم از بیمه، موسسات مالی، بانک و غیره است که به دلیل عدم اطمینان چین از تاثیر این اقدام بر اقتصاد، با آن مخالفت شد و همچنان نیز این روند ادامه دارد. چینی‌ها باتوجه به نگاه نتیجه گرا و بلند مدت تا زمانی که توافقی امضاء نشده باشد خود را به آن پایبند نمی‌دانند.

چین باتوجه به ظرفیت بازار داخلی می‌تواند در صورت بروز مشکل در صادرات بر روی بازار داخلی خود تمرکز کند اما این بار آمریکا به جای هدف قرار دادن کالاهای مصرفی بر روی کالاهای استراتژیکی مانند فولاد و آلومینیوم تمرکز کرد. لذا بازار چین نتوانست راه حل مناسبی برای مشکلاتی باشد که برای صادرات ایجاد شد.

چین نیز هوشمندانه بر روی واردات از ایالتهایی در آمریکا که ترامپ و جمهوریخواهان روی آن حساب می‌کردند تعرفه اعمال کرد. چینی‌ها در واقع بر روی رأی گیری و رأی دهی ترامپ و جمهوری خواهان فشار آوردند. هر دو طرف هوشمند عمل می‌کنند. یک طرف بر روی اقتصاد قدرت دارد و طرف دیگر بر روی اجتماع دیدی خوب و قوی دارد.

نیویورک تایمز در گزارشی به تاثیر اعمال تعرفه‌ها علیه چین بر موقعیت تولیدی کشاورزان آمریکایی اشاره کرده و می‌نویسد: به موازات آنکه ترامپ قصد دارد یکی از وعده‌های مهم دوران انتخاباتی خود یعنی سخت‌گیری بر چین را جامعه عمل بپوشاند با یک شورش بالقوه از جانب یکی از پایه‌های رای دهی انتخابات‌ها روبروست یعنی کشاورزان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی که از خسارت‌های نابودکننده جنگ تجاری آسیب می‌بینند. (منبع)

بیشتر بخوانید: تعرفه‌های آمریکا تاثیر محدودی بر اقتصاد چین دارد

برخلاف چین که توانست با موفقیت از بحران مالی جنوب شرق آسیا در سال 1996  عبور کند، حمله یازده سپتامبر به برجهای دوقلو نشان داد که بحران های داخلی برای آمریکا مشکل زا هستند. یکی از دلایل راه انداختن جنگهای خارجی نیز همین مسئله بود. چین در این دوره احساس کرد در برنامه‌های از پیش تعیین شده خود 10 سال جلو افتاده و پیش از 2025 به دومین قدرت برتر دنیا تبدیل شده است.

حسین ملائک، سفیر اسبق ایران در چین در میزگردی که در خبرگزاری تسنیم درباره جنگ تجاری چین-تجاری برگزار شد درباره ایده حذف دلار از مبادلات تجاری و فروش نفت در برابر یوان به جای دلار نیز گفت: قدرت آمریکا و غرب در تنظیم مقررات بین‌المللی است. یکی از این مقررات بحث بانک جهانی است. تعریف بانک جهانی در واقع قدرت ارزهای اروپایی را در سطح جهان حفظ می‌کند و براساس آن تقریبا دیکته می‌کند که سایر ارزها درچه رقم و قدرتی قرار داشته باشد. چینی‌ها با توجه به اینکه دارای بیشترین میزان ارز در دنیا هستند متوجه شدند برای تاثیرگذاری در سطح جهانی باید ساختارهایی را ایجاد کنند که کنترل آنها را در اختیار داشته باشند.

به اعتقاد این کارشناس شرق آسیا، چین به دنبال متلاشی کردن آمریکا از داخل و بدون جنگ است. پکن به این مسئله واقف است که درصورت بروز هر جنگی با آمریکا این کشور بدون شک متحمل صدماتی خواهد شد و از این رو برای جلوگیری از هرگونه صدمه از رویارویی مستقیم با آمریکا اجتناب می‌کند. چینی‌ها معتقدند تناقضات درونی آمریکا به حدی زیاد است که در طول زمان باعث فروپاشی آن خواهد شد.

در همین رابطه می‌توان به «رؤیای چینی» اشاره کرد عبارتی است که از سال 2013 در اندیشهٔ سوسیالیستی چینی رایج گردیده و مجموعه اید‌ه‌آل‌های شخصی و ملی در حزب کمونیست چین و چین را توصیف می‌کند.

ملائک در این باره گفت: چینی‌ها در یک فضای فلسفی خودشان معتقدند سال 2050 اصلا آمریکایی در دنیا وجود ندارد. به این معتقد هستند که یک بازسازی خلقت صورت می‌گیرد چین بالا می‌آید و این قدرتها همه پوشالی هستند و فرو می‌پاشند، بنابراین ما هستیم که دنیا را در کنترل خود خواهیم داشت.

به گفته وی در این رویای چینی، چینی‌ها فروپاشی همه را می‌بینند به همین دلیل با هیچ کس قرارداد قطعی نمی‌بندند و با هیچ کسی توافق دائمی ندارند و می‌گویند همکاری می‌کنیم. همکاری راهبردی دارند و به اصطلاح ائتلاف استراتژیک با همدیگر نداریم.

بیشتر بخوانید: اطمینان چین از شکست آمریکا در جنگ تجاری

بیشتر بخوانید: جنگ تجاری آمریکا علیه چین؛ چالشی برای قوانین تجارت بین‌الملل

وی درباره اهمیت روابط بین ایران و چین با انتقاد از اینکه تا کنون به صورت جدی این موضوع مورد مطالعه قرار نگرفته گفت: چین باتوجه به شرایط فعلی روابط خود با کشورهای دیگر را تعریف می‌کند. هرچند عربستان در تعاریف استراتژیک دشمن ایران به شمار می‌رود اما چین روابط خود با این کشور را بهبود بخشیده و درحال فروش تسلیحات به ریاض است.

به عنوان مثال طبق گزارش روزنامه چینی «ساوث چاینا مورنینگ پست» چین اولین کارخانه تولید پهپاد در خاورمیانه را در عربستان قرار است راه اندازی کند که این بخشی از توافق 65 میلیارد دلاری حاصل از سفر بن سلمان ولیعهد عربستان به چین در سال 2017 بود. (منبع)

به اعتقاد این کارشناس یکی دیگر از اهداف آمریکا از جنگ تجاری جلوگیری از رشد تکنولوژی در چین است. وی دراین باره گفت: یکی از مهمترین موضوعاتی که چینی‌ها در قراردادهای خود اعمال می‌کنند انتقال تکنولوژی است؛ موضوعی که ما از آن غافل هستیم. چین فرایند خرید تکنولوژی را از 10-15 سال پیش آغاز و براساس آن شروع به خرید شرکتهای اروپایی و آمریکایی دارای تکنولوژی کرد.

در بحث درگیری ارزی چین و آمریکا، پکن قصد ندارد از گزینه اوراق خزانه داری آمریکا استفاده کند. این اوراق شاید به نوعی ضمانت عدم درگیری دو کشور است. راه دیگری که پکن ترجیح می‌دهد کاهش ارزش یوان و بین‌المللی کردن آن است. درحال حاضر در اکثر کشورهای دنیا امکان خرید و فروش یوآن به راحتی وجود دارد.

موضوع دیگر به راه اندازی بنچمارک نفتی شانگهای با حاکمیت یوان چین است که در ماه گذشته انجام شد. به اعتقاد این کارشناس با توجه به فروش 2.5 میلیون بشکه نفت خام در روز و اینکه چین بزرگترین خریدار نفتی ما به شمار می‌رود باید بیش از هرچیز به این مسئله توجه داشته باشیم.

بنچمارک شانگهای بازاری برای تعیین شاخص نفتی با حاکمیت یوان چیست است که در مارس 2018 آغاز به کار کرده است. اشتیاق روز اول آغاز به کار این بازار نفتی به گونه ای بود که تا ساعت 15 به وقت چین، در بازار شانگهای قرارداد پیش‌خرید 20 میلیون بشکه نفت خام برای تحویل در ماه دسامبر، دادوستد شود.

آقای ملائک معتقد است که از این فرصت باید به عنوان راهکاری برای مقابله با تحریم‌ها و نقد کردن پول نفت استفاده کرد. با یک نگرش دراز مدت و تحلیل مناسب می‌توان برای ورود به بازار مهم شانگهای آماده شد.

سفیر اسبق ایران در پکن به نمونه‌ای از عدم استفاده کشور ما از تجارب ارزنده چینی‌ها در موضع مناطقه آزاد اشاره کرد و گفت: در بازه زمانی بین 1376 تا 1380 بیش از 50 هیئت مختلف از مجلس و نهادهای مختلف کشور ما به چین سفر کردند تا نحوه ساخت مناطق آزاد چین را مورد بررسی قرار دهند اما متاسفانه هیچ یک از این دیدارها خروجی مناسب و قابل لمسی به همراه نداشت. مسئله قابل توجه درمورد چین سهم بالای سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور است. تایوانی‌ها سهم عمده‌ای در این سرمایه‌گذاری دارند که البته ضمانت آمریکایی‌ها درمورد حفظ سرمایه و امنیت شخصی سرمایه‌گذاران باعث جاری شدن سیل سرمایه‌ها به چین شد.

موضوع مورد بحث دیگر لغو ممنوعیت زمانی برای ریاست‌جمهوری در چین بود که از دیدگاه برخی این به معنی مادام العمر شدن ریاست‌جمهوری شی چین پینگ است.

وی در این باره گفت: از نظر من قضیه اینطور نیست و از دید چینی‌ها نیز ریاست‌جمهوری شی جین پینگ مادام‌العمر نشده بلکه ممانعت برای ادامه ریاست‌جمهوری در 65 سالگی برداشته شده است. به نظر من تحلیل چینی‌ها در این مورد این است که آمریکایی‌های نظامی قصد دارند حکومت آمریکا را در یک دوره درازمدتی در اختیار داشته باشند. در همین راستا نیروهای نظامی خود را وارد منطقه آسیای شرقی کرده و درگیری با فیلیپین و ویتنام را نهادینه کردند.

طبق تحلیل چینی‌ها آمریکا با نظامی گری قصد پیشبرد امور را دارد و برای مقابله با این نگرش طرف مقابل باید دارای یک فرمانده واحد باشد. به همین دلیل تصمیم‌گیری‌ها درباره مسائل کلی در درون حزب انجام گرفت. یکی دیگر از مزایای این تصمیم جلوگیری از گسترش فساد و کنترل آن به میزان قابل ملاحظه‌ای بود. مسئله مهم میزان رضایت از عملکرد دولت تحت مدیریت شی جین پینگ است که به نظر قابل قبول بوده است.

انتهای پیام/