تحولات آفریقا|دردسر بزرگ قاهره و ابوظبی در لیبی؛ نفوذ امارات در مصر در پوشش توسعه و آبادانی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه العربی الجدید، در پی سکته مغزی "خلیفه حفتر" فرمانده کل نیروهای مسلح لیبی و عدم توانایی وی به ادامه فعالیت‌های خود، مصر و امارات و لیبی برای توافق بر سر جانشین احتمالی وی تلاش می‌کنند.

این در حالی است که با توجه به ترور نافرجام "عبدالرزاق الناظوری" رئیس ستاد ارتش لیبی که برجسته‌ترین نامزد جانشینی خلیفه حفتر به شمار می‌رفت، به نظر می‌رسد که انتخاب جایگزین حفتر دشوار باشد.  

الناظوری روز چهارشنبه از انفجاری که خودروی او را هدف قرار داد، جان سالم به در برد. بر اساس گزارش رسانه‌های لیبی، الناظوری که حاکم نظامی منطقه شرق لیبی به شمار می‌رود، روز گذشته با یک خودروی بمب‌گذاری شده در حومه "سیدی‌خلیفه" در شهر بنغازی هدف قرار گرفت و پس از این انفجار تیم محافظت از او  و دستگاه‌های امنیتی با یک گروه تروریستی در منطقه سیدی خلیفه درگیر شدند.

الناظوری عنصری نامطلوب نزد امارات و مصر

تلاش برای ترور الناظوری در اوج مذاکرات برای تعیین جانشینی حفتر صورت گرفته است.

منابع دیپلمات مصری گفتند که تاخیر در اعلام رسمی وضعیت خلیفه حفتر به دلیل عدم حصول توافق بین لیبی، مصر و امارات بر سر تعیین جانشین وی  صورت گرفته است.

این منابع تاکید کردند چندین اسم به کمیته ملی مصر برای پیگیری امور لیبی که "محمد الکشکی" معاون وزیر دفاع مصر در امور خارجی ریاست آن را بر عهده دارد پیشنهاد شده است و این کمیته از طریق مشورت با امارات که حامی اصلی نیروهای حفتر است، در حال انتخاب یکی از این اسامی است.

منابع مذکور تاکید کردند در سایه عدم وجود شخصیتی که ویژگی‌های خلیفه حفتر را دارا باشد، انتخاب جایگزین وی دشوار است و این در حالی است که الناظوری نیز عنصری نامطلوب نزد امارات به شمار می‌رود.

این منابع به العربی‌الجدید گفتند که الناظوری حاکم نظامی "درنه" از حمایت زیادی نزد مصر و امارات برخوردار نیست، زیرا به عقیده مقامات مصری و اماراتی، او فاقد کاریزما و روابط خوب با قبایل و عشایر لیبی است.

به گفته این منابع، دومین نامزد جانشینی خلیفه حفتر، پسر اوست که فرماندهی گردان "106" را بر عهده دارد. گرچه نزد نیروهای مسلح لیبی از مقبولیت برخوردار است و روابط خوبی با قبایل دارد، اما با توجه به سن و تجربه، انتخاب او مخالفت سایر فرماندهان نظامی لیبی را در پی خواهد داشت.

از سوی دیگر منابع مصری گفتند که "عبدالسلام الحاسی" فرمانده اتاق عملیات "الکرامه" دیگر نامزد مطرح جانشینی خلیفه حفتر بر روی میز مذاکرات مصر و امارات است.

این در حالی است که برخی منابع نزدیک به کمیته ملی مصر برای پیگیری امور لیبی گفتند: "عون الفرجانی" رئیس دفتر حفتر یکی دیگر از نامزدهای مطرح است و با توجه به سابقه امنیتی وی، مورد اعتماد و حمایت بخشی از فرماندهان نظامی این کمیته است.

الفرجانی در طول دوران خدمت خود مسئولیت‌های زیادی را در کمیته‌ها و اتاق‌های امنیتی لیبی بر عهده گرفت تا اینکه در  14 فوریه سال 2011 لیبی که به سرنگونی معمر القذافی انجامید، از قذافی جدا شد. وی پس از جدایی از قذافی، از عهده گرفتن هرگونه مسئولیت در شورای انتقالی سرباز زد.

وی همچنین یکی از بنیانگذاران عملیات نظامی "الکرامه" به فرماندهی خلیفه حفتر در سال 2014 میلادی به شمار می‌رود و با توجه به روابط گسترده با افسران اطلاعات لیبی، نقش مهمی در راه اندازی یگان اطلاعات این عملیات ایفا کرد.

برخی منابع مصری گفتند که مقامات مصری ناگزیر هستند که از بین چهره‌های مطرح برای جانشینی خلیفه حفتر یکی را انتخاب کنند و این در حالی است که مقامات مصری و اماراتی فکر بیماری حفتر را نکرده بودند.

نفوذ امارات در مصر در پوشش توسعه و آبادانی

همکاری علنی بین امارات و نظام السیسی، ذهن سیاستمداران و تحلیلگران اقتصادی و تصمیم‌سازان را مشغول کرده است.

گزارش‌های رسانه‌ای ثابت می‌کند اقدامات امارات در مصر به منزله جنگی نیابتی برای از بین بردن جنبش‌های اسلامگرا از طریق نیروهای مسلح مصر است.

کمک‌های اقتصادی امارات به مصر نیز شامل پمپاژ پول و راه حل‌های جزئی و آنی و انعقاد قراردهای صوری برای مشکلات ساختاری اقتصاد مصر است و این کمک‌ها شبیه به تزریق مواد مخدر به اقتصاد فروپاشیده مصر در ازای خرید حاکمیت این کشور واقع در شمال آفریقا توسط ابوظبی است.

یکی دیگر از فصل‌های دخالت‌های استعماری امارات در مصر، چیزی است که روزنامه‌های دولتی مصر از آن به عنوان "شراکت استراتژیک برای بهبود عملکرد نهادهای دولتی در مصر به نحوی که به تحقق چشم‌انداز 2030 مصر کمک کند" یاد کرده‌اند.  این شراکت مبتنی بر آموزش و آماده‌سازی کارمندان عالی‌رتبه مصری، طراحی نظام پیگیری و تعیین شاخصه‌های عملکرد نهادهای دولتی مصر است.

بر اساس این استراتژی، دولت امارات به آماده‌سازی مدیران دستگاه‌های دولتی در مصر خواهد پرداخت. این امر نشان می‌دهد که امارات به دخالت در مواضع مصر در سطح دولت این کشور بسنده نکرده بلکه به ترویج ایده‌ها و توسعه دامنه سیطره خود در داخل دولت مصر می‌پردازد. 

به گزارش تسنیم، برخی از تحلیلگران می‌گویند: دیپلماسی امارات از عرف و آداب دیپلماتیک مورد توافق دولت‌ها خارج شده است. امارات از طریق دخالت‌های خود در منطقه، همه قوانین بین‌المللی مبتنی بر احترام به حاکمیت کشورها را نادیده گرفته و به عنوان مثال برای خود پایگاه‌هایی نظامی در یمن تاسیس کرده است.

فیلم مستند "دست‌های سیاه" که در توییتر منتشر شده است، نقش مشکوک امارات در کشورهای همسایه و تلاش‌های این کشور برای خنثی کردن انقلاب‌های عربی و به خدمت گرفتن مزدوران و جاسوسان داخلی و بین‌المللی را نشان می‌دهد.

از سوی دیگر یادداشت تفاهم بین مصر و امارات درباره همکاری مالی و فنی که اواخر ژانویه سال 2017 میلادی به امضای دو طرف رسید، انتقادات زیادی را در پی داشته و سؤالات زیادی را درباره بندهایی از این یادداشت تفاهم که نفوذ امارات در مصر را مستحکم می‌کند، برانگیخته است.

در این یادداشت تفاهم، امتیازات زیادی به امارات داده شده است و این کشور از اختیاراتی برخوردار شده که دیگر کشورها از آن برخوردار نیستند و سرمایه‌گذاران اماراتی بدون قید و ضابطه می‌توانند در اقتصاد مصر فعالیت کنند.

این در حالی است که طبق یکی از بندهای این یادداشت تفاهم، طرف مصری حق تصویب هیچ قانونی را که بر خلاف توافق‌های دو طرف باشد ندارد که این به منزله تهدیدی علیه اراده مصر و از بین بردن استقلال در تصمیم‌گیری این کشور است.

توافق امنیتی سودان و ترکیه و احتمال بحرانی شدن روابط سودان و مصر

پس از آنکه تنش‌های مصر و سودان در پی سفر عمرالبشیر به قاهره و دیدار با عبدالفتاح السیسی به مناسبت انتخاب مجدد او به سمت ریاست‌جمهوری مصر، کاهش یافته بود، روز گذشته با سخنان "ابراهیم غندور" وزیر خارجه سودان درباره سر مناطق حلایب و شلاتین، بار دیگر روابط دو کشور بحرانی شد.

ابراهیم غندور وزیر خارجه سودان روز گذشته طی سخنانی در پارلمان این کشور گفت حلایب صد درصد متعلق به سودان است و ما اداره مشترک و برگزاری همه‌پرسی درباره این منطقه را نمی‌پذیریم و این موضع نهایی دولت سودان است.

وی افزود: مصر برای از بین بردن هویت سودانی و تغییر نام‌های مراکز عمومی و تحمیل واقعیتی جدید و همچنین برگزاری انتخابات در منطقه حلایب تلاش می‌کند و به همین دلیل ما سفیر خود را از قاهره فراخواندیم.

وزیر خارجه سودان در ادامه سخنان خود که چندین بار با تشویق نمایندگان پارلمان این کشور روبرو شد، گفت: حق سودان در حاکمیت کامل بر مثلث حلایب غیرقابل مذاکره است.

تشدید تنش‌ها بین مصر و سودان در خصوص این مسئله بسیار مهم، با تصویب توافقنامه امنیتی بین ترکیه و سودان همزمان شده است و انتظار می‌رود که این همکاری امنیتی، نگرانی‌ محافل معارض سودانی و برخی از کشورهای همسایه از جمله مصر که ترکیه و قطر را به مشارکت در نابودی دولت مصر و حمایت از اقدامات تکفیری متهم می‌کنند، در پی داشته باشد

انتهای پیام/