نگاه روز| سفر امیر قطر به آمریکا؛ تداوم جدال دوحه و ریاض بر سر حوزه نفوذ

به گزارش گروه بین ‌الملل خبرگزاری تسنیم، سفر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی به آمریکا از روز جمعه 17 فروردین آغاز شد و وی در اولین گام به ایالت فلوریدا رفت و در پایگاه نظامی آمریکا دیدارهایی با فرماندهان ارشد آمریکایی با محور گسترش روابط نظامی انجام داد.

 سفر امیر قطر به آمریکا از آن جهت حائز اهمیت است که این سفر پس از برکناری «رکس تیلرسون» وزیر خارجه سابق آمریکا که رویکرد حمایتی نسبت به قطر داشت و نیز سفر مشابه «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی در نیمه ماه مارس به این کشور، صورت گرفته است.

این سفر با هدف جلب حمایت مجدد آمریکا از دوحه در قبال تهدیدها و فشارهای عربستان و امارات انجام می‌شود که  درصدد منزوی کردن این کشور در منطقه هستند.

بحران در مناسبات دو کشور قطر و عربستان در واقع به تلاش دو کشور در حوزه نفوذ در منطقه بازمی‌گردد که هر کدام تلاش دارند دامنه نفوذ خود را در منطقه افزایش دهند.

عربستان که داعیه رهبری جهان عرب را دارد  به هیچ وجه تمایل ندارد که کشور کوچکی همچون قطر سیاست‌های منطقه‌ای مستقلی از این کشور در پیش بگیرد به همین دلیل با همکاری برخی از کشورهای منطقه از جمله امارات و مصر درصدد منزوی کردن قطر است.

دوحه نیز به‌مدد دلارهای نفتی و نیز دیپلماسی سیاسی و رسانه‌ای (الجزیره بازوی رسانه‌ای این کشور)  تلاش دارد که خود را از زیر بار این فشارها خارج کند و سفر امیر قطر به آمریکا با این هدف صورت می‌گیرد به‌خصوص اینکه هر از گاهی خبرهای رسانه‌ای از انتقال پایگاه نظامی این کشور از قطر به امارات به گوش می‌رسد.

در همین راستا بود که شیخ تمیم با ژنرال "جوزف فووتل" فرمانده قرارگاه مرکزی ارتش آمریکا و فرمانده نیروهای آمریکایی در خاورمیانه دیدار کرد و بر راه‌های گسترش روابط و همکاری استراتژیک میان قطر و آمریکا و چشم‌انداز همکاری نظامی و دفاعی در چارچوب بیانیه مشترک توافق امنیتی تأکید کردند.

به‌نظر می‌رسد که قطر توانسته است در این سفر قول مساعد مقامات آمریکایی را بر حفظ پایگاه نظامی این کشور در دوحه کسب کند و سخنان  جیمز ماتیس وزیر دفاع آمریکا در دیدار با امیر قطر که در آن  از میزبانی قطر از پایگاه هوایی العدید ستایش کرد، مؤید این مطلب است.

ماتیس گفت: «این پایگاه پشتیبانی اساسی برای عملیات علیه داعش در منطقه و عملیات ائتلاف بین المللی و پیمان ناتو در افغانستان مهیا می‌کند. ما از سرمایه‌گذاری بسیار بااهمیت قطر در مرکز عملیات هوایی مشترک و پیشنهاد این کشور برای توسعه تأسیسات پایگاه تشکر می‌کنیم».

گسترش همکاری‌های نظامی و نیز خرید تسلیحاتی نظامی این کشور از آمریکا نیز از دیگر مسائلی است که در این سفر مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

با توجه به اینکه قطر فاقد نیروهای مسلح و ارتش مقتدری است که بتواند از این کشور در قبال تهدیدهای خارجی حمایت کند ، دوحه ناگزیر است به حمایت‌های نظامی دیگر کشورها از جمله آمریکا و ترکیه دلگرم باشد و سعی دارد با امضای قراردادهای تسلیحاتی از این دست از تهدیدهای خارجی علیه خود بکاهد و خبر موافقت وزارت خارجه آمریکا با فروشسیستم‌های تسلیحاتی هدایت‌شونده پیشرفته به‌ارزش 300 میلیون دلار را می‌توان در این زمینه تجزیه و تحلیل کرد.

از سوی دیگر به‌نظر نمی‌رسد که آمریکا خواهان حل‌وفصل اختلافات این کشور با عربستان باشد چرا که تداوم این بحران به‌نفع واشنگتن خواهد بود و از این طریق خواهد توانست از  دو طرف بحران امتیازهای لازم را کسب کند و منافع بلندمدت خود را تأمین کند.

با توجه به مطالبی که بیان شد باید منتظر امضای قراردادهای نظامی مشابه و سریالی دو طرف با آمریکا باشیم؛ قراردادهایی که سود حاصل از آن  عاید شرکت‌های تسلیحاتی آمریکا خواهد شد و در چنین شرایطی نباید انتظار داشت که بحران در مناسبات قطر با عربستان در آینده‌ای نزدیک حل‌وفصل شود.

*حسن رستمی کارشناس مسائل بین‌‌الملل

انتهای پیام/*