خراسان شمالی| روز گود «زینل خان»؛ بزرگترین رویداد ورزش محلی ایران در اسفراین برگزار می‌شود+تصاویر
بزرگترین رویداد کشتی با چوخه ایران در اسفراین آغاز به کار کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اسفراین٬ مسابقات کشوری کشتی با چوخه اسفراین به‌عنوان مهم‌ترین و بزرگترین کشتی با چوخه کشور٬ همه ساله در روز چهاردهم فروردین‌ماه در این شهر برگزار می‌شود.
این رویداد بزرگ ورزشی و آئینی٬ امروز نیز با حضور چندین تیم و شرکت‌کننده از استان‌های مختلف کشور در اسفراین آغاز به کار کرده است. به بهانه برگزاری این مسابقات٬ برخی از مشخصات و ویژگی‌های این آئین منحصر به فرد ورزش ایران را مرور می‌کنیم.
تاریخچه رویداد بزرگ باچوخه اسفراین
این رویداد بزرگ ورزشی که ازآن به عنوان بزرگترین رویداد گردشگری تک مکانی و تک زمانی ورزش کشور نیز یاد می شود٬ همه ساله با استقبال گسترده بیش از 70 هزار نفر در گود چشمه زینل خان اسفراین برگزار می‌شود.
چوخه واژه ای کردی و نام لباسی است که کشتی گیران این رشته به تن می‌کنند که از شنل کوتاهی که کشتی گیران آن را با شال سفیدرنگی محکم می کنند تشکیل شده و از آنجا که این کشتی از قدیم الایام در بین عشایر کرد شمال خراسان مرسوم بوده به نام کشتی باچوخه معروف شده است.
نحوه برگزاری مسابقات با چوخه
مسابقه کشتی با چوخه در اصل رقابتی بدون مدت زمانی مشخص بوده است و وقتی فردی در آن پیروز میدان اعلام می‌شده که بتواند 3 بار تخت پشت یا شانه‌های حریفش را به زمین برساند.
اما مسابقه‌های امروزی این رشته در وقت 10 دقیقه‌ای برگزار می‌شود که اگر در پایان پیروزی نداشته باشد، سرنوشت برنده به وقت اضافی 5 دقیقه‌ای موکول خواهد شد. ضمن اینکه اجرای فن در خاک و گرفتن زیر زانوی حریف خطا محسوب می‌شود و کُشتی گیران در 4 یا 5 وزن دسته‌بندی می‌شوند. چوخه کاران در چهار وزن 70، 80، 90 و بالای 95 کیلوگرم به مصاف یکدیگر می‌روند.
گاه در اوزان 65، 75، 85 و 85+ کیلوگرم نیز رقابت میان شرکت کنندگان برگزار می‌شود. کشتی گیران آستین‌ها را تا آرنج بالا می‌زنند، کمربندی پارچه‌ای به میان می‌بندند و دامن‌های چوخه را برای آنکه مانع فعالیت دست و پا نشود برمی‌گردانند و زیر کمربند محکم می‌کنند.
شلوار را نیز تا زانو بالا می‌زنند و با پاهای برهنه زیر نظر داوران کشتی می‌گیرند. در کشتی با چوخه کسی پیروز است که پشت حریف را به خاک برساند. در این مراسم ساز و دهل نیز می‌نوازند و تماشاگران کشتی گیران را تشویق می‌کنند.
مکان‌های برگزاری کشتی باچوخه
مسابقات کشتی با چوخه خراسان قبل از آمدن روی تشک در سرای خان‌ها، عروسی‌ها، روز عید فطر و 14 فروردین روی چمن و خاک نرم برگزار می‌شد.
کشتی با چوخه از دیرباز معمولاً در دل طبیعت و محیط‌های باز برگزار می‌شده است. چنانچه اکثر گودهای کشتی با چوخه کنونی که از قدیم دایر بوده‌اند، مانند گود پهلوان ججو در ریواده، گود زیارتگاه سلطان زیرابه در روستای امام وردی خان قوچان، گود روستای رهورد در قوچان، گود زینل خان در اسفراین، گود امام مرشد در فاروج و دیگر گودها که در مناطق تفریحی و دامان طبیعت قرار دارند.
کشتی روی خاک نرم یا چمن و با حضور انبوه تماشاگرانی از زن و مرد و پیر و جوان برگزار می‌شود. امروزه این مسابقات در اواسط زمستان و در بهمن ماه در مانه و سملقان، هشتم فروردین در ریواده، 12 فروردین هر سال در شیروان، 13 فروردین در بجنورد به صورت استانی با حضور پهلوانان نامدار این خطه برگزار می‌شود. اما رقابت‌های اصلی در روز 14 فروردین در گود زینل خان شهرستان اسفراین که مهد کشتی با چوخه ایران است، برگزار می‌شود.
همنوایی دهل و سرنا در جریان مسابقات کشتی
با نواختن دهل و سرنا (زورنه) توسط بخشی‌ها، کشتی گیران حول میدان کشتی به حرکت در می‌آیند و خود را گرم می‌کنند و برای مسابقه آماده می‌شوند. نوای دهل و سورنا بانگ آوازی نیز برای خبر کشتی است و از مردم می‌خواهد که جمع شوند و با دل و جان به تماشای کشتی بنشینند.
موسیقی کردی که با تم‌های سنگین و رزمی نواخته می‌شود. دو نوازنده سرنا و دهل با نواختن موسیقی حال و هوای خاصی به ورزش کشتی می‌دهند، در حین کشتی نوای سرنا و دهل یا قشمه و دهل بخشی‌ها با ریتم خاصی شروع شده و به تدریج که کشتی اوج می‌گیرد ریتم آن نیز تندتر می‌شود و وقتی زورآزمایی کشتی گیران به اوج می‌رسد و بر سرعت چوب طبل و سرنا می‌افزایند.
حضور 30 تیم در این دوره مسابقات
رئیس اداره ورزش و جوانان اسفراین گفت: 30 تیم از10 استان در رقابت های ملی آیین کشتی باچوخه 14فروردین ماه این شهرستان خراسان شمالی شرکت می کنند.
مهدی بهمنیار در این زمینه اظهار داشت: 150 کشتی گیر و مربی چوخه کار از استان‌های مازندارن، تهران، خراسان شمالی، گلستان، خراسان رضوی، البرز، سمنان، خراسان جنوبی، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی در این رقابت ها شرکت می‌کنند.
وی افزود: این رقابت ها در پنج وزن 66، 74، 96، 84 و به اضافه 96 کیلوگرم برگزارمی شود و به نفرات اول 50میلیون ریال، دوم 40 میلیون ریال و سوم 30 میلیون ریال جایزه نقدی پرداخت می‌شود. هم‌چنین علاوه برجوایز نقدی، اداره میراث فرهنگی شهرستان اسفراین هم به نفرات برتر این مسابقه یک گلیم سفره کردی نفیس به ارزش 10میلیون ریال اهدا می کند.
وی گفت : آیین مسابقات ملی کشتی با چوخه 14فروردین در اسفراین از شبکه های ورزش و شبکه استانی اترک به طور زنده از محل گودزینل خان اسفراین پخش می‌شود.
انتهای پیام/ ع
