«خاتون‌چهارشنبه» عروسک خانه‌تکانی عید که چهارشنبه آخرسال می‌آید+تصاویر
خاتون چهارشنبه در یک چاه قدیمی زندگی می‌کند که چهارشنبه آخرسال از چاه بیرون می‌آید و به خانه‌ها سرکشی می‌کند. اگر خانه‌ها تمیز باشند برکت می‌دهد و فلسفه خانه تکانی عید هم به این دلیل است که خاتون چهارشنبه می‌خواهد بیاید.
خاتون چهارشنبه محک شجاعت؛ و یک سنبل زنانه است، مانند عنصر آب؛ در افسانه ای آمده است که آب چاه می‌جوشد و چهارشنبه خاتون بالا می‌آید و به صورت کسی که او را صدا زده سیلی می‌زند. اگر زن شجاع باشد و بیهوش نشود و با صدای بلند خواسته خود را بیان کند، آن خواسته برآورده می‌شود.
روایتی که گذشت داستان شیرین خاتون چهارشنبه‌ای است مژده دانش‌پژوه - طراح عروسک خاتون چهارشنبه بیان می کند، او که همراه با دو دوست خود "هنگامه حکیمیان" و "نرگس تیموری فر" (گروه باجی) این عروسک‌ها را درست می‌کنند به تسنیم توضیح می‌دهد: این عروسک‌ها مربوط به افسانه ای هستند در مورد آیین و رسوم چهارشنبه سوری که در گیلان و آذربایجان و به تازگی هم شنیدم که در میناب هم نوع دیگری از این قصه وجود دارد.
بیشتر ببینید:
در این افسانه عنوان شده است که در یک چاه قدیمی خاتونی زندگی می‌کند که چهارشنبه آخرسال از چاه بیرون می‌آید و به خانه‌ها سرکشی می‌کند. اگر خانه‌ها تمیز باشند برکت می‌دهد و اگر کثیف باشند لعن می‌کند و فلسفه خانه تکانی عید هم به این دلیل است که خاتون چهارشنبه می‌خواهد بیاید.
همچنین مجمعی از غذاهایی که در آنها هفت نوع سبزی وجود دارد مانند کوکوسبزی، یا آشی که شامل هفت نوع سبزی محلی است درست می‌کنند و این مجمع غذا را در ایوان می‌گذارند. اگرچهارشنبه خاتون بیاید و سر بزند و از این مجمع غذا بخورد این غذا متبرک می‌شود و روز بعد این غذا را به بیماران می‌دهند به نیت شفا.
س: این عروسک‌ها برای فروش است یا نمایش؟
دانش‌پژوه: این عروسک‌ها در کانون پرورش فکری، شورای نظارت بر اسباب بازی ثبت شدند و به تعداد محدودی درست کردیم و در این روز رونمایی این عروسک‌هاست که شاید در آینده تولید بیشتر کنیم و هنوز معلوم نیست، اما عروسکهای فعلی برای فروش است.
س: هر عروسک نماد خاصی است؟
دانش‌پژوه: همه اینها خاتون چهارشنبه هستند. ما گروه باجی هستیم و کار قبلی ما هم باجی‌های معطر بود که مشخصه آنها تفاوت‌های چهره شان بود. همه ظاهر یک شکل دارند ولی فرق‌هایی دارند که این تفاوتها بستگی به خصوصیاتشان دارد.
س: چرا ظواهر صورت در بعضی از عروسک‌ها وجود ندارد؟ مثلا لب ندارند یا چشمهاشان حالت خاصی است.
دانش‌پژوه: خاتون چهارشنبه محک شجاعت است و یک سنبل زنانه است، عنصر آب. همان طور که گفتم خاتون در یک چاه قدیمی زندگی می‌کند. مراسمی وجود دارد که زنان انجام می‌دهند. اگر آرزوی مهمی داشته باشند نیمه شب سرچاه قدیمی می‌روند و سه بار چهارشنبه خاتون را صدا می‌کنند.
در افسانه ای آمده است که آب چاه می‌جوشد و چهارشنبه خاتون بالا می‌آید و به صورت کسی که او را صدا زده سیلی می‌زند. اگر زن شجاع باشد و بیهوش نشود و با صدای بلند خواسته خود را بیان کند، آن خواسته برآورده می‌شود. این بخش باعث شد در ساخت عروسک به این فکر کنیم که بخش ترسناک را چطور نمایش دهیم و خواستیم با عروسکهای دیگرمان که صورت‌های خندان دارند فرق کند و البته زیاد هم ترسناک نباشد و در آخر عروسک به شکلی که می بینید درآمد.
انتهای پیام/
