نمایش «کوررنگی»؛ جدال تیره و تار با علم
«کوررنگی» شروعی برای ورود نمایشنامه‌علمی به تئاتر ایران است؛ اگرچه نمایش هنوز مسیری طولانی در پیش دارد تا به قله این گونه رسد.
باشگاه خبرنگاران پویا - احسان زیورعالم
در یک گروه مجازی عده‌ای به پای نمایش Sci-Fi سیاوش پاکراه نشسته و به آن نمره داده‌اند. گروهی که نمایش را تماشا کرده است، عده‌ای جوان هستند که بدون شک سبک علمی تخیلی نمایش «کوررنگی» برای آنان جذاب‌تر است تا افراد پا به سن گذاشته و مخاطبان قدیمی‌تر تئاتر. آنچه نمایش پاکراه را در وهله اول متفاوت می‌کند، رویکردی است که این نمایشنامه‌نویس به تئاتر دارد. او جستجوگر و کنجکاو است، پس از در بزنگاه فقدان نمایشنامههای علمی - به عنوان یکی از جریان‌های قالب نمایشنامه‌نویسی در غرب - اثری می‌نویسد که با وجود مشکلاتش در حوزه علم، می‌تواند شروع خوبی برای رسیدن به جهان درام‌نویسی روز دنیا باشد.
با این حال تصمیم گرفتم به جای نوشتن مطلبی بلند درباره چرایی مهم بودن «کوررنگی» به سراغ مخاطبان واقعیش روم تا نشان دهم چگونه یک اثر Sci-Fi می‌تواند محبوب یک نسل شود.
آرزو در نظر کوتاهش می‌نویسد:«بسیار از انتخابم راضیم و خیلی دکور و همه چیزش خوب بود و واقعاً سورپرایز شدم و پیچیدگی نمایشنامه من رو درگیر کرد. الان هنوز تو حالشم خیلی خوب بود.» این مخاطب از 70 به «کوررنگی» نمره 66 داده است.
اشاره این مخاطب به «پیچیدگی نمایشنامه» یکی از مسائلی است که باید بتوان توجه کرد. آنچه نمایشنامههای رئالیستی ایرانی از آن بی‌بهره هستند و شما می‌توانید به واسطه تلاش نویسنده در شباهت اثرش به جهان بیرون، از ابتدا انتهایش را حدس بزنید. اثر پاکراه از این جهت مبراست و بسان یک داستان معمایی می‌تواند مخاطب را همراه کند.
مهشید می‌نویسد: «نمایشنامه موضوع جالبی داشت. به نظرم موضوع و ایده‌ها رو دوست داشتم. یه جاهایی غافلگیر شدم. دکورش خوب و جالب بود. بازی‌ها هم نسبتاً خوب و شسته‌و‌رفته بود. در کل نمایش خوبی بود؛ اما یه جاهاییم یه کوچولو اذیتم کرد، مسئله ریتم.» این مخاطب نیز از 70 نمره 62 داده است.
محمدجواد تنها نوشته است: «حیف شد اونایی که ندیدن.» او از 70 به این نمایش نمره 69 داده است.
صدیقه می‌نویسد: «بازی بهار رو دوست داشتم؛ ولی ریتم کار رو نه، کند بود.» این مخاطب نیز نمره 62 می‌دهد.
در چند نظر اخیر متوجه می‌شویم که مخاطبان از ریتم کند نمایش می‌گویند و این نشان از ذهنیت مخاطب دارد که برایش اثر علمی تخیلی سریع، با ضرباهنگی کوبنده و مملو از اتفاق است.
میترا اما درباره ریتم نمایش نظر متفاوتی داره و می‌نویسد:«نمایشنامه بسیار جذاب و گیرا بود . از دیدن نمایش لذت بردم. برخلاف دوستان که به ریتم کار نقد داشتند به نظرم ریتم کار اصلاً کند نبود و مخاطب رو خسته نمی‌کرد.» این مخاطب به نمایش کوررنگی نمره 64 می‌دهد.
علی نیز می‌نویسد: «کار مینیمال، جمع و جور، پر از کانسپت و اشارات، بدون زمان و مکان و با اتمسفر دلچسب.» او در مجموع به نمایش نمره 55 می‌دهد.
آنچه مشخص است نمایش «کوررنگی» به واسطه ریشه‌هایش در ژانر علمی-تخیلی می‌تواند مخاطب جوان را راضی کند و این مهم را با نمایش‌های تین‌ایجری اخیر که عموماً به عصیان، مواد مخدر و روابط عاشقانه می‌پردازد مقایسه کنید. نمایش سیاوش پاکراه با انتخاب ساب‌ژانر Dark Sci-Fi بحثی جدی‌تر از جهان پر ایده علمی - تخیلی است. جهانی مملو از خلاقیت و ایده‌هایی برای آفرینش و البته باز بودن دست نویسنده برای ایجاد فضاهایی ناآشنا.
با این حال عمر «کوررنگی» کوتاه بود و با فجر عمرش به پایان می‌رسد. به نظر می‌رسد پاکراه قصد ادامه این مسیر را در زمان کنونی ندارد و به سراغ پروژه‌های دیگر برود؛ اما او می‌تواند مسیری را بگشاید تا نویسندگان جوان آن را پی گیرند. کمی از این رئالیسم اجتماعی خسته‌کننده فاصله بگیریم. مهمتر آنکه این گونه جذاب در مسیر گسترش خود را اصلاح کند تا از مشکلات علمی موجود در متن پاکراه در متون بعدی کاسته شود و مسائل علمی خود بدل به المان‌های مناسب در دراماتیک کردن نمایش شود. همانند آنچه امثال استوپارد و فرین در ادبیات نمایشی انگلستان رقم زده‌اند.
انتهای پیام/
