نگاهی به محور توسعه شرق کشور| تبدیل چابهار به قطب کشاورزی شبه‌‌قاره در گرو شیرین‌سازی آب‌های مکران
شیرین‌سازی آب‌های عمان می‌تواند سواحل مکران را از بحران بی‌آبی نجات دهد و یکی از مستعدترین نقاط جهان برای کشت و کار را به قطب کشاورزی کشورهای شبه قاره تبدیل کند.
به‌گزارش خبرگزاری تسنیم از چابهار، سواحل مکران و به طور ویژه بنادر چابهار و کنارک علاوه بر موقعیت منحصر به فردی که در خارج از نقطه بحران دارند و بهترین و مطمئن‌ترین کریدور و مسیر برای ترانزیت، ترانشیپ، صادرات و واردات 2 کانون جمعیتی دنیا یعنی 21 کشور حوزه اقیانوس با حدود جمعیتی 2 میلیارد نفر و کشورهای آسیای میانه تا شرق اروپا با حدود جمعیتی 800 میلیون نفر هستند، ظرفیت‌های منحصر به فرد دیگری نیز دارند که شاید در کمتر نقطه‌ای از ایران و حتی جهان اجماع این همه ظرفیت را با هم در یک نقطه شاهد باشیم.
سواحل مکران یکی از مستعدترین نقاط جهان برای کشاورزی
به‌گواه صاحب‌نظران، سواحل مکران و بنادر چابهار و کنارک به سبب آب و هوای مطلوب یکی از مستعدترین نقاط جهان برای کشاورزی و پرورش میوه‌های گلخانه‌ای و صد البته گرمسیری هستند.
به عقیده رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان، پتانسیل صنعت کشاورزی سواحل مکران کمتر از صنعت شیلاتی این سواحل نیست چرا که هم‌اکنون بیش از 44 هزار نفر به طور مستقیم در بخش کشاورزی سواحل مشغول به کار هستند و این در حالی است در صنعت صید و صیادی بنادر چابهار و کنارک به طور مستقیم حدود نصف این اشتغال‌زایی یعنی حدود 24 هزار نفر مشغول به کار هستند.
رضا نجفی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در تشریح این اشتغال‌زایی می‌گوید: در شهرستان چابهار 24 هزار کشاورز روی 12 هزار هکتار از اراضی مستعد کشاورزی سواحل مکران روزگار می‌گذارند و در شهرستان کنارک 20 هزار کشاورز بر پهنه 10 هزار و 500 هکتار از این اراضی حاصلخیز به کشت و برداشت مشغول هستند.
بی‌آبی سد راه توسعه ظرفیت‌های منحصر به فرد کشاورزی
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان بیش از 100 هزار هکتار اراضی حاصلخیز مستعد کشاورزی در سواحل مکران و شهرستان‌های چابهار و کنارک وجود دارد و این در حالی است تنها 22 هزار هکتار از این اراضی زیر کشت انواع محصولات گرمسیری، نیمه گرمسیری، سبزی، صیفی و زراعی می‌رود و بقیه هر چند ارزشمند و مستعد اما به دلیل بی‌آبی بلااستفاده هستند.
نجفی می‌افزاید: تنها در بخش کشاورزی شهرستان چابهار سالیانه 80 هزار تن انواع محصولات پرارزش و متنوع باغی، 500 هزار تن محصولات زراعی، سبزی و صیفی فصلی و خارج فصل و گیاهان علوفه‌ای و بالغ بر 400 هزار و 936 تن انواع محصولات دامی با ارزش اقتصادی تولید می‌شود.
به عقیده کارشناسان اگر بحران بی‌آبی سواحل مکران با شیرین‌سازی آب‌های بیکران عمان مرتفع شود، با کشت 100 هزار هکتار اراضی حاصلخیز این سواحل اشتغال‌زایی منحصر به فردی تنها در بخش کشاورزی به وجود می‌آید که نظیر آن را در کمتر جایی می‌توان دید.
کشورهای خشک و بی‌آب حاشیه خلیج فارس با شیرین‌سازی آب‌های بیکران بحران بی‌آبی را پشت سر گذاشته و با همین آب و با آنکه زمین‌های مستعدی هم ندارند به کشاورزی می‌پردازند؛ اگر همین الگو در سواحل مکران اجرا شود، اشتغالی که تنها کشاورزی این سواحل ایجاد می‌کند می‌تواند محرومیت عمقی را ریشه‌کن کند.
احداث بزرگترین پروژه گلخانه‌ای جهان در سواحل مکران راه حلی برای عبور از بی‌آبی
رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه بحران بی‌آبی هم‌اکنون سد راه توسعه ظرفیت‌های بی‌بدیل کشاورزی در سواحل مکران شده، می‌گوید: برای عبور از این بی‌آبی طرح احداث بزرگترین گلخانه جهان با فرآیند شیرین‌سازی آب دریا از مدت‌ها در دستور کار قرار گرفته و به زودی عملیات احداث آن آغاز خواهد شد.
نجفی می‌گوید: با توجه به اینکه سواحل مکران یکی از آفتاب‌خیزترین نواحی است؛ تکنولوژی که در این گلخانه 3 هزار هکتاری استفاده می‌شود شیرین‌سازی آب دریا با استفاده از انرژی پاک خورشیدی است و برای این مهم 300 هکتار آینه نصب خواهد شد.
به گفته وی این پروژه عظیم با همکاری علمی دانشگاه‌های ایران و آلمان و با سرمایه‌گذاری مشترک شرکت‌های داخلی و خارجی به میزان 10 میلیون یورو در فاز اول اجرایی خواهد شد.
رئیس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان گفت: میزان مشارکت شرکت‌های خارجی در این طرح 75 درصد و شرکت‌های ایرانی 25 درصد بوده و برآورد می‌شود این‌گلخانه 3 هزار هکتاری در مجموع برای 30 هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد کند.
چابهار به قطب کشاورزی کشورهای شبه قاره تبدیل می‌شود
چابهار به دلیل دسترسی به آب‌های آزاد و از آنجا که نزدیکترین و مجهزترین بندر کشور در حوزه اقیانوس هند است، قابلیت صادرات محصولات کشاورزی در سریعترین زمان ممکن به کشورهای حوزه اقیانوس هند را نیز دارد و شاید به همین دلیل است که کارشناسان چابهار را قطب و مرکز تولید محصولات کشاورزی و گلخانه‌ای شبه قاره هند از نپال تا پاکستان می‌دانند.
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار با بیان اینکه چابهار توانایی تبدیل شدن به مرکز تولید محصولات کشاورزی و گلخانه‌ای شبه قاره هند را دارد، می‌گوید: عملیات ساخت بزرگترین مجتمع گلخانه‌ای جنوب شرق کشور با 160 هکتار مساحت به زودی در پیکره هفتم منطقه آزاد چابهار و با مشارکت شرکت "دالسم" هلند آغاز می‌شود.
وی با اشاره به تجربه موفق منطقه آزاد ارس در تولید و صادرات محصولات گلخانه‌ای به کشورهای آسیای میانه و قفقار با ساخت بزرگترین مجتمع گلخانه‌ای کشور، می‌افزاید: با ساخت این مجتمع گلخانه‌ای و مجتمع 3 هزار هکتاری بندر چابهار توانایی صادرات محصولات گلخانه و گرمسیری را به کشورهای حوزه اقیانوس هند پیدا می‌کند.
به گفته کردی مجتمع گلخانه‌ای منطقه آزاد چابهار با سرمایه‌گذاری 25 میلیون دلاری مشترک شرکت دالسم هلند و شرکت "گوهر نقش و نگار" منطقه آزاد چابهار با تجهیزات و امکانات به روز در 2 فاز و با اشتغال‌زایی بیش از 2 هزار نفر احداث می‌شود.
مدیرعامل منطقه آزاد چابهار میزان تولید محصولات سالانه این گلخانه در هر هکتار را 600 تن گوجه فرنگی، خیار خاردار، گل رز و کدو می‌داند و می‌گوید: فاز نخست این طرح با مساحت 20 هکتار در مدت 18 ماه ساخته می‌شود.
به گفته وی با توجه به افتتاح فاز اول بندر شهید بهشتی و ارتقای توان عملیاتی بندر چابهار به 8 میلیون تن در سال، بیش از 95 درصد تولیدات گلخانه‌ای این مجتمع به کشورهای حاشیه اقیانوس هند و حوزه خلیج فارس صادر می‌شود.
به نظر می‌رسد اگر به فرآیند شیرین‌سازی آب دریا توجه ویژه‌ای صورت گیرد و کشاوزی سواحل مکران از بحران بی‌آبی خارج شود، علاوه بر آنکه چابهار بهترین نقطه اتصال 21 کشور حوزه اقیانوس هند(آیورا) به بازارهای هدف در آسیای میانه و شرق اروپاست، می‌تواند به مرکز تولید و صادرات محصولات کشاورزی و گلخانه‌ای این کشورها نیز تبدیل شود.
گزارش از سیدامیرحسین عظیمی
انتهای پیام/
