پرونده ویژه/نگاهی به کارنامه ۲۰۱۷ ترامپ در افغانستان

به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، «دونالد ترامپ» که با شعارهای عوام‌فریبانه «دوباره آمریکا را با شکوه خواهیم ساخت» رئیس جمهور این کشور شد، در زمان کمپین انتخاباتی‌اش نیز اظهارات صریحی درباره طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا نداشت، اما به طور کلی به مردم آمریکا وعده می‌داد که در صورت پیروزی به ماجراجویی‌های واشنگتن در خارج از مرزهای این کشور پایان خواهد داد.

ترامپ که پیش از این بر خروج فوری نظامیان آمریکایی از افغانستان تاکید داشت در 21 آگوست سال گذشته میلادی از استراتژی جدیدش رونمایی کرد که بخش اعلام شده آن شامل اعزام چند هزار نظامی بیشتر به افغانستان و حضور بلند مدت آنان در این کشور می‌شد و قرار بود جزئیات آن نیز مخفی بماند.

حال این پرسش مطرح می‌شود که چه چیزی باعث تغییر نظر ترامپ از خروج فوری نظامیان به افزایش نیروها و حضور بلند مدت شد؟

نگارنده بر این باور است که اهداف این رئیس جمهور تاجر مسلک آمریکایی در افغانستان را می‌توان از ابعاد اقتصادی، نظامی و سیاسی بررسی کرد.

اقتصادی

بر اساس تحقیقات مشترک وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) و سازمان زمین‌شناسی آمریکا، افغانستان منابع معدنی سرشار و دست‌نخورده‌ای دارد که ارزش آن تا سه تریلیون دلار برآورد می‌شود.

به گزارش «نیویورک تایمز» معادن افغانستان و بهره‌برداری از آنها موضوع نخستین گفت‌وگوی تلفنی ترامپ با «اشرف غنی» رئیس جمهور افغانستان بود.

این در حالی است که با توجه به تحقیقات صورت گرفته بیشتر غنی‌ترین منابع معدنی در مناطق ناامن این کشور قرار دارد و تحت کنترل مخالفان مسلح دولت افغانستان واقع شده است بنابراین راهبرد افزایش نظامیان آمریکایی می‌تواند در این بخش جزئی به تحت کنترل درآوردن این مناطق و نقشه‌برداری از تحقیقات بیشتر برای استخراج این معادن کمک کند.

_{بر اساس برآوردها تنها در ولایت «هلمند» افغانستان ذخایر معدنی به ارزش بیش از یک تریلیون دلار وجود دارد}

استراتژی ترامپ و صلح در افغانستان:

در حالی که جنگ آمریکا در افغانستان پس از 17 سال همچنان ادامه دارد، این کشور همچنان با شماری از تهدیدها رو به افزایش مانند حملات تروریستی، پیشروی طالبان، سقوط اقتصادی، فساد، نارضایتی فزاینده مردم و بحران سیاسی داخلی روبروست و برخی از جریان‌های داخلی نیز دولت اشرف غنی را تحت فشار قرار داده‌اند.

اما آنطور که مقامات ارشد کاخ سفید اظهار می‌کنند طرح واشنگتن برای برقراری صلح در افغانستان تشدید جنگ علیه مخالفان مسلح و طالبان است.

چندی پیش نیز دو نفر از مقامات ارشد آمریکایی فاش کردند که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) تیم‌هایی از افسران با تجربه خود را برای «شکار» و «کشتن» رهبران طالبان به افغانستان اعزام می‌کند.

به نظر می‌رسد که ترامپ با ترور رهبران طالبان و افزایش حملات هوایی در تلاش است تا این گروه را به میز مذاکره بکشاند، اما طالبان بر این باور است که به دلیل پیشروی‌های سال‌های اخیر اکنون در شرایط پیروزی قرار دارد و بنابراین ضرورتی بر تسلیم شدن برابر فشارهای نظامی و دیپلماتیک آمریکا نمی‌بیند.

در واقع آمریکا و طالبان در دیکته کردن شرایط صلح از موضع قدرت مشترک هستند، اما اهداف کاملا متفاوتی را دنبال می‌کنند.

این در حالی است که در صورت صحت گزارش «گاردین» مبنی بر تمایل ترامپ برای بستن دفتر سیاسی طالبان در قطر، تنها کانال رسمی برای دسترسی به برخی رهبران این گروه مسدود خواهد شد و گفت‌وگوها با طالبان در آینده دشوارتر و کاملا به همکاری اسلام‌آباد وابسته می‌شود.

چرا ترامپ علاقه‌ای به برقراری صلح در افغانستان ندارد؟

رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی اعلام استراتژی‌ خود در قبال افغانستان تصریح کرد که «وضعیت را به ‌دقت بررسی کرده و نظرش را تغییر داده است».

به‌ عبارت دیگر، ترامپ اهمیت وجود پایگاه‌های نظامی‌ خود در افغانستان برای حفظ تسلط جهانی آمریکا را درک کرده است.

از لحاظ ژئوپولتیک، افغانستان در قلب آسیا قرار دارد و با کشورهایی که آمریکا خواستار بررسی حرکات آنها است، یعنی چین، ایران و پاکستان نیز هم‌مرز است. این در حالی است که درصورت برقراری صلح در این کشور واشنگتن دستاویزی برای ادامه حضور نظامی در افغانستان نخواهد داشت.

آمریکا بیش از 800 پایگاه نظامی در بیش از 70 کشور دنیا دارد که بسیاری از این پایگاه‌ها در ژاپن و کره جنوبی برای مشاهده تحرکات و اعمال فشار بر چین و چندین پایگاه بزرگ در اوکراین و گرجستان برای تهدید کردن روسیه و تحت فشار قرار دادن این کشور مستقر است.

ترامپ که از ابتدای آغاز ریاست جمهوری‌اش دشمنی خود را با ایران مخفی نگه نداشته و آشکارا بر طبل جنگ علیه ایران کوبید در صورت وقوع این جنگ به پایگاه‌های نظامی خود در افغانستان نیاز دارد.

از سوی دیگر پایگاه‌های نظامی در افغانستان تکمیل‌کننده پایگاه‌ها در کشورهای حوزه خلیج فارس برای تهدید و اعمال فشار علیه ایران است.

شکست داعش در افغانستان؛ وعده‌ای که عملی نشد

پس از استفاده «مادر بمب» در افغانستان با بهانه نابودی شبکه تونلی داعش در شرق این کشور سروان «ویلیام سالوین» سخنگوی ماموریت حمایت قاطع 2017 را سال نابودی  داعش در افغانستان دانست.

اما با وجود گذشت هشت ماه از استفاده این بمب نه تنها داعش در این کشور ریشه‌کن نشده بلکه افزایش فعالیت‌های این گروه ترویستی به ویژه در ولایت‌های شمالی و هم‌مرز با کشورهای آسیای مرکزی نگرانی‌های روسیه را نیز برانگیخته است.

این در حالی است که حامد کرزی رئیس جمهور سابق افغانستان اعلام کرده که داعش در افغانستان پروژه‌ای آمریکایی و ابزار دست واشنگتن برای ناامنی در منطقه است.

وی چندی پیش در مصاحبه‌ای تصریح کرد که حمایت واشنگتن از گروه تروریستی داعش در افغانستان برای اهداف داخلی نیست بلکه برای اهدافی فراتر از این کشور و ایجاد بحران در کشورهای منطقه صورت می‌گیرد.

داعش و ایجاد ناامنی در کشورهای منطقه

آمریکا با کوچ تروریست‌های داعش از عراق و سوریه به افغانستان و استقرار آنان در شمال افغانستان در تلاش است تا با ایجاد ناامنی در کشورهای آسیای مرکزی که دروازه روسیه محسوب می‌شوند بی‌ثباتی را به این کشورها نیز گسترش دهند.

از سوی دیگر نیز استان «سین کیانگ» در غرب چین در دهه‌های اخیر شاهد حضور گروه‌های مسلح مخالف دولت بوده و تعجبی ندارد که این استان با افغانستان هم‌مرز است؛ این در حالی است که برخی از جنگجویان «اویغور» در چین با داعش بیعت کرده و به صفوف این گروه تروریستی ملحق شده‌اند.

بالگردهای ناشناس و حمایت تسلیحاتی و عملیاتی از داعش

«لطف‌الله بابا» نماینده مردم «ننگرهار» در سنای افغانستان چندی پیش اظهار داشت پایگاه نظامیان آمریکایی فعالیت افراد وابسته به داعش در شرق این کشور را سازمان‌دهی کرده و از این گروه تروریستی حمایت تسلیحاتی می‌کند.

وی افزود این نیروها خواستار ادامه جنگ در افغانستان هستند و به دلیل تهدید رقبای جهانی خود مانند ایران و روسیه از داعش حمایت می‌کنند.

شمار دیگری از نمایندگان مردم افغانستان نیز عملیات نظامیان آمریکایی علیه افراد وابسته به داعش در این کشور را نمایشی می‌دانند.

از سوی دیگر نیز برخی از نمایندگان دیگر نمایندگان افغان نیز برخی عناصر در دولت افغانستان را به حمایت از گروه تروریستی داعش متهم می‌کنند.

اهداف شخصی ترامپ در افغانستان؟

دونالد ترامپ این پدیده سال 2016 که با پیروزی در انتخابات آمریکا سبب تعجب همگان شد شاید قادر به تکرار این مهم در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری نباشد و ممکن است به معدود روسای جمهور یک دوره‌ای آمریکا بپیوندد؛ بنابراین دور از ذهن نیست که این تاجر استخوان خرد کرده در دنیای تجارت در کنار پیشبرد سیاست‌های کلان واشنگتن در افغانستان از جایگاه کنونی خود برای رسیدن به اهداف شخصی نیز استفاده کند.

ترامپ که در نخستین مکالمه تلفنی‌اش با اشرف غنی درباره بهره‌برداری از منابع معدنی افغانستان سخن گفته بود، در اولین دیدارش با رئیس جمهور افغانستان نیز بار دیگر در این باره گفت‌وگو کرد.

به نظر می‌رسد ترامپ علاوه بر افزایش ناامنی‌ها به منظور بهانه‌ای برای افزایش نظامیان در افغانستان و اجرای پروژه داعش، اندیشه‌های اقتصادی شخصی نیز برای افغانستان دارد تا  با کنترل و دسترسی به اطلاعات و اسناد درباره معادن این کشور در آینده بتواند از آن بهره‌برداری اقتصادی کند.

انتهای پیام/.

ما را در فیسبوک، توییتر و تلگرام دنبال کنید.