اختصاص تسهیلات جدید به نوسازی بافت فرسوده با رویکرد تجمیع واحدها

علی اعطا در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم درباره زلزله و لزوم آمادگی دستگاه‌ها در این زمینه اظهار کرد: لرزه خیزی فلات ایران ناشی از حرکت و فشار صفحه عربستان است که طی میلیون­ها سال این حرکت تدریجی منجر به شکل­گیری رشته کوه­های زاگرس، و البرز شده است، بنابراین بیشتر مناطق فلات ایران لرزه­ خیز است و راه مقابله با آن افزایش توان تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله است.

وی تصریح کرد: تاب آوری شهری یعنی ظرفیت ساکنان، اجتماعات محلی، نهادها و زیرساخت­های کالبدی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شهر برای تداوم حیات و انطباق و تداوم رشد و بازگشت به شرایط عادی بعد از وقوع بلایای طبیعی و انسانی. به عبارت ساده تر تاب آوری شهری یعنی آمادگی یک شهر یا محله برای واکنش، انعطاف پذیری و بازگشت پذیری به شرایط عادی بعد از وقوع یک بحران است.

اعطا بیان کرد: 3668  هکتار یا به عبارتی حدود 5 درصد مساحت شهر تهران بافت فرسوده تشکیل می­دهد.از جمعیت هشت میلیون و هشتصد هزار نفری تهران حدود یک میلیون و پانصد هزار نفر در بافت فرسوده و حدود دو میلیون هفتصد هزار نفر در بافت ناپایدار زندگی می‌کنند و لازم است هر چه سریعتر برای نوسازی بافت فرسوده و مقاوم سازی ساختمان های نا ایمن چاره‌ای اندیشید.

سخنگوی شورای شهر تهران افزود: در زمینه مقاوم سازی ساختمان­های نا ایمن، شورای پنجم در تاریخ بیست و پنجم مهرماه با پیشنهاد کمیته معماری و طرح‌های شهری است طرح الزام شهرداری تهران به ارائه «لایحه برنامه عملیاتی ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن بلندمرتبه شهر تهران (اعم از مسکونی و غیرمسکونی) و رفع خطر احتمالی» را تصویب کرد.

وی گفت: در نشستی که اعضای شورا با ریاست جمهور داشتند در خصوص نوسازی بافت فرسوده در شهر تهران مذاکرات خوبی انجام شد. خوشبختانه دولت ، مجلس شورای اسلامی و مدیریت شهری در دوره­ جدید مصمم هستند که در زمینه نوسازی بافت فرسوده شهر تهران گام­های مؤثری بردارند و با توصیه اکید ریاست جمهوری و همراهی ریاست مجلس شورای اسلامی، ان شاالله شاهد اختصاص اعتبارات خوبی در بودجه سال 1397 خواهیم بود.

اعطا به پیشنهاد شهرداری تهران در خصوص اختصاص تسهیلات جدید به نوسازی بافت فرسوده با رویکرد تجمیع واحدها اشاره کرد و گفت:. طبق اطلاعی که به ما دادند این طرح به زودی تهیه به شورا ارسال خواهد شد تا پس از تصویب شورای اسلامی شهر تهران در دستور کار مدیریت شهری قرار گیرد. بر اساس این پیشنهاد بخشی از کمک توسط شهرداری و بخشی هم توسط دولت و بانک‌ها انجام شود تا بتوانیم با فراهم کردن این تسهیلات مسئله بافت‌های فرسوده را زودتر حل کنیم.

سخنگوی شورای شهر تهران ادامه داد: ساختار مدیریت بحران در کشور ما اشکالات متعددی دارد. به طور مثال سطح سازمان مدیریت بحران کشور به عنوان متولی اصلی مدیریت بحران در گستره­ی ملی، در سطح معاون وزیر است. در صورتی که در مواقع بحران بیش از 80 دستگاه و نهاد دولتی، عمومی و حتی نظامی درگیر موضوع مدیریت بحران هستند و جایگاه سازمانی بعضی از این دستگاه‌ها به لحاظ سازمانی از معاون وزیر بالاتر است. به طور مثال در مواقع بحران فرماندهان لشکری الزامی برای تبعیت از دستورات رئیس سازمان مدیریت بحران ندارند.

وی گفت: از سوی دیگر سازمان مدیریت بحران کشور در سال 1387به موجب قانون مصوب کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تشکیل شده و قانون برای مدت پنج سال به صورت آزمایشی معتبر بوده است. سال 1392 اجرای قانون به مدت یکسال دیگر تمدید شده و عملاً از سال 1393 تاکنون در کشور ما ساختار قانونی برای مدیریت بحران نداریم.

اعطا ادامه داد: پیشنهاد من اینست که با توجه به لرزه خیزی فلات ایران و با توجه به اهمیت اقدام سریع و به موقع دستگاه‌های متولی در زمان بحران، اولاً همکاران مجلس شورای اسلامی در بازنگری که در قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور خواهند داشت از نظرات و تجربیات متخصصان این حوزه استفاده کنند، سازمان­های مشابه در سایر کشورها که در زمینه مدیریت بحران موفق عمل کرده­‌اند را بررسی کنند و سطح سازمان را  از معاون وزیر به معاون رئیس جمهور ارتقا دهند. هر چند در حال حاضر رئیس شورای عالی مدیریت بحران کشور ، شخص رئیس جمهور است. اما سطح سازمانی و اجرایی سازمان هم لازم است ارتقا پیدا کند.

سخنگوی شورای شهر تهران اظهار کرد: سازمان مدیریت بحران شهر تهران ، پیش از سازمان مدیریت بحران کشور و در سال 1383 با مصوبه شورای اسلامی شهر تهران (دوره دوم) تشکیل شده است. البته بعد از قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، عملاً خیلی از وظایف و مأموریت­‌های سازمان مدیریت بحران شهر تهران از لحاظ قانونی دچار اشکال و یا بلااثر شده است.

وی اضافه کرد: در بند د ماده 9 قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران کشور، با توجه به شرایط ویژه و اهمیت شهر تهران به عنوان پایتخت کشور، مسئولیت و ریاست شورای هماهنگی مدیریت بحران شهر تهران به شهردار تهران محول شده است و همانطور که از اسم شورای هماهنگی پیداست، مسئولیت هماهنگی دستگاه‌های متولی مدیریت بحران بر عهده­ شهرداری تهران است. و لزوماً به این معنی نیست که شهرداری به تنهایی وظیفه‌ی مدیریت بحران را بر عهده دارد. در واقع شورای هماهنگی مدیریت بحران شهر تهران از 14 کارگروه تخصصی با مسئولیت دستگاه‌های اجرایی مختلف تشکیل شده است.

اعطا اضافه کرد: کارگروه امداد و نجات و آموزش­های همگانی با مسئولیت جمعیت هلال احمر، کارگروه ماشین آلات، آواربرداری و انتقال و تدفین متوفیان با مسئولیت معاونت خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران، کارگروه تریاژ و سلامت با مسئولیت اورژانس تهران، کارگروه شریان­های حیاتی با مسئولیت شرکت آب و فاضلاب شهر تهران، کارگروه حمل و نقل و ترافیک با مسئولیت معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، کارگروه مخاطرات زلزله و لایه‌­های زمین با مسئولیت مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، کارگروه امنیت با مسئولیت فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، کارگروه تأمین سوخت با مسئولیت شرکت پالایش و پخش فرآورده­های نفتی، کارگروه آموزش و اطلاع رسانی با مسئولیت شبکه تهران صدا و سیما، کارگروه تأمین مسکن با مسئولیت بنیاد مسکن، کارگروه مخابرات و ارتباطات با مسئولیت شرکت مخابرات، کارگروه آتش نشانی با مسئولیت سازمان آتش­نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران، کارگروه حقوقی و قضایی با مسئولیت دادگستری و کارگروه تشکل­های مردم ­نهاد با مسئولیت سازمان اجتماعی وزارت کشور 14 کارگروه تخصصی شورای هماهنگی مدیریت بحران شهر تهران را تشکیل می‌دهند.

سخنگوی شورای شهر تهران بیان کرد: همانطور که اشاره شد مسئولیت کارگروه آموزش و اطلاع رسانی بر عهده­ صدا و سیما است. هر چند در زلزله­ اخیر صدا و سیما خوب عمل کرد و با حضور تیم خبری شبکه پنج و شبکه خبر سیما، رادیو تهران اخبار ستاد، مصوبات و توصیه‌ها به صورت مرتب در قالب گفت‌و‌گو با مسئولان به صورت زنده پخش و منتشر می‌شد. اما انتظار می رود در مرحله پیشگیری و آمادگی هم صدا وسیما اقدامات جدی را آغاز کند.

وی بیان کرد: به طور مثال یکی از مشکلاتی که در زلزله­ اخیر داشتیم، سردرگمی مردم در مواجهه با زلزله بود. به دلیل عملکرد ضعیف صدا و سیما و البته سایر سازمان­های متولی آموزش، مردم هنگام زلزله نمی‌­دانستند چه کاری باید انجام بدهند. به همین دلیل اغلب مردم، مضطرب با خودرو به خیابان­ها آماده بودند و حجم زیاد ترافیک مانع عبور و مرور وسایل نقلیه امدادرسان شد. هر چند با اقدام به موقع شورای هماهنگی مدیریت بحران شهر تهران و همکاری خوب پلیس راهور خیلی زود این مشکل مرتفع شد. اما انتظار می­‌رود صدا و سیما در خصوص تولید برنامه‌­های آموزشی در زمینه نحوه­ی مواجهه با بحران عملکرد بهتری داشته باشد.

اعطا گفت: شورای اسلامی شهر تهران در سال 1387 مصوبه‌ای داشته که سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران را مکلف کرده گروه‌های داوطلبانه و مردمی مدیریت بحران را در سطح محلات شهر تهران تشکیل دهد. هر چند این سازمان در زمینه تشکیل گروه‌­های داوطلب مردمی ( دوام ) گام­های خوبی برداشته است. اما به نظر مکفی نیست. ما در شورای پنجم قصد داریم از ظرفیت شورایاری‌­های محلات و سازمان­های مردم نهاد در زمینه آموزش شهروندان و آشنایی آنان با مواجهه با بحران­‌های طبیعی و انسانی استفاده کنیم. چون اگر خدای نکرده بحرانی در تهران رخ دهد، دولت و مدیریت شهری به تنهایی قادر به امدادرسانی به شهروندان آسیب دیده نخواهند بود.

سخنگوی شورای شهر تهران ادامه داد: یک روز پیش از وقوع زلزله 2/5 ریشتری در ملارد که باعث لرزیدن تهران هم شد، تفاهم نامه تهیه طرح ارتقای تاب آوری شهر تهران در برابر زلزله و سوانح طبیعی و همچنین بازنگری و به روزرسانی طرح جامع کاهش خطر پذیری تهران میان شهرداری تهران و سازمان همکاری‌های بین المللی ژاپن (جایکا) امضا شد. براساس این تفاهم نامه و در قالب پروژه مطالعاتی تعریف شده، راهکارهای ارتقای توانایی سازمان‌های مسئول در مدیریت شهری تهران از جمله سازمان پیشگیری و مدیریت بحران با رویکرد کاهش ریسک پایتخت در برابر مخاطرات طبیعی تدوین می­شود، همچنین به روزرسانی طرح جامع مدیریت بحران تهران براساس راهکارهای موجود در سند جهانی کاهش مخاطرات (سند اجلاس سندایی) در دستور کار هیات مطالعاتی جایکا قرار دارد. آنچه مسلم است خروجی این مطالعات جهت مدیریت کاهش خطر ریسک مورد نیاز همه نهادهای دولتی و حتی خصوصی است و تمامی سازمان‌ها باید از دستاوردهای آن همچون سامانه هشدار سریع زلزله که برای بسیاری از سازمان ها مفید است استفاده کنند.

وی بیان کرد: آقای هاشمی ریاست شورای اسلامی شهر تهران با حضور در جلسه شورای هماهنگی مدیریت بحران شهر تهران از نزدیک در جریان فعالیت شورای هماهنگی قرار گرفتند و به طور مستقیم با اعضای شورا صحبت کردند. من هم روز جمعه از تمامی قسمت‌های ستاد مدیریت بحران شهر تهران از جمله مرکز فرماندهی، مرکز پایش سامانه هشدار سریع زلزله و مراکز مدیریت بحران مناطق 9 و 18 بازدید کردم و با وظایف و عملکرد این ستاد و مرکز فرماندهی حادثه (EOC) در قبل، حین و بعد از وقوع بحران و چگونگی عملکرد سامانه هشدار سریع و نحوه اطلاع رسانی به موقع به سازمان‌های تخصصی عضو ستاد برای انجام تمهیداتی به منظور کنترل آسیب‌ها و پیشگیری از بحران در حوزه شریان‌های حیاتی، مترو و سایر سازمان‌های عمومی و تخصصی عضو ستاد آشنا شدم.

اعطا ادامه داد: مدیریت بحران چهار مرحله دارد که عبارتند از : پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی و بازتوانی، در مرحله­ پیشگیری شهرداری تهران وظیفه­ مراقبت از ساخت و سازها، نظارت بر آنها ، اعمال مقررات ایمنی بر تمام ساخت و سازها را بر عهده دارد. در همین راستا در مدیریت شهری جدید با بخشنامه آقای نجفی جلوی فروش تراکم و بارگذاری های بیش از حد پیش بینی شده در طرح جامع و طرح تفصیلی گرفته شد. این یک اقدام پیشگیرانه­ مثبت بود. چرا که اگر با همان روند قبلی شهر اداره می­­‌شد، هنگام بروز بحران با مشکلات به مراتب بدتری مواجه می­شدیم.

سخنگوی شورای شهر تهران تصریح کرد: در مرحله­ آمادگی ایجاد تأسیسات شهری و زیرساختی مثل پناهگاه‌­ها، مناسب سازی معابر، پل­ها، تونل­‌ها و نظایر آن از جمله وظایف شهرداری است. در تهران 105 سوله‌ی مدیریت بحران ساخته شده است. ما در ابتدای شروع به کار شورا متوجه شدیم که اغلب این سوله­‌ها در اختیار سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران نیست و در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی برای کاربری­‌های متفرقه است. یکی از اقدامات بسیار مهمی که شورای پنجم با همکاری شهرداری تهران انجام داد و کماکان هم ادامه دارد، باز پس­گیری سوله‌های مدیریت بحران از این اشخاص و واگذاری آنها به سازمان مدیریت بحران شهر تهران است.

وی بیان کرد: معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران پیش از زلزله­  اخیر ، مقاوم­سازی پل­‌ها را در دستور کار خود قرار داده بود و تا جایی که اطلاع دارم خوشبختانه بخش زیادی از پل ها مقاوم سازی شدند.

اعطار گفت:داشتن آمادگی لازم در مواجهه با بحران­‌ها و حوادث از دیگر وظایف شهرداری­هاست. در همین زمینه لازم است اشاره کنم که شهرداری تهران از سطحی از آمادگی برخوردار است که جزو اولین دستگاه‌هایی بود که پس از وقوع زلزله در غرب کشور با مجوز شورای اسلامی شهر تهران به کمک هموطنان آسیب دیده شهرهای سرپل ذهاب، ثلاث باباجانی و ازگله شتافت. و خدا رو شکر مسئولین استان کرمانشاه و هموطنان عزیز ساکن شهرهای زلزله زده از اقدامات شهرداری تهران در این زمینه بسیار راضی بودند.

سخنگوی شورای شهر تهران اظهار کرد: البته اقداماتی هم لازم است در دستور کار مدیریت شهری قرار گیرد. به طور مثال توجه به حریم گسل‌ها و جلوگیری از ساخت و ساز در اینگونه حریم‌ها از اقدامات بسیار مهمی است که لازم است به آن توجه شود به عنوان مثال در سال 95 شورایعالی شهرسازی و معماری ایران نقشه­‌های تدقیق حریم گسل­های تهران را تصویب کرده است و الزاماتی در مورد حریم گسل­ها ایجاد کرده است که برای تمام دستگاه ها لازم الاجرا است. کاربرى‌های داراى اهمیت بالا که در سال‌های گذشته بر روی گسل‌ها احداث شدند، هم لازم است به تدریج جا به جا شوند.

وی تصرح کرد: طبق اعلام سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران در حال حاضر 243 ساختمان بسیار پرخطر، 3 هزار ساختمان پرخطر و 7 هزار ساختمان ناایمن در سطح شهر تهران شناسایی شده است. همچنین طبق اعلام سازمان آموزش و پرورش شهر تهران 4200 مدرسه دولتی و غیردولتی در سطح شهر تهران وجود دارد که از این تعداد 2500 مدرسه دولتی و مابقی مدارس غیردولتی هستند. از 2500 مدرسه دولتی که در شهر تهران وجود دارد 700 مدرسه نیازمند تخریب و نوسازی است. آماری هم که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام کرده بیش از 90 درصد بیمارستان­های موجود در سطح شهر تهران، بالای 40 سال عمر دارند و نیازمند تخریب و نوسازی یا مقاوم سازی هستند.متأسفانه این آمارها نگران کننده است و نشان می‌دهد که دستگاه‌های اجرایی در زمینه اجرای سیاست­های کلی نظام در زمینه پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه که سال 1384 توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده است، بی توجه بوده‌­اند.

اعطا گفت: در بند 2-7 این سیاست­ها، ایمن سازی و بهسازی لرزه­ای ساختمان­های دولتی، عمومی و هم و شریان­های حیاتی و تأسیسات زیربنایی و بازسازی و بهسازی بافت فرسوده حداکثر تا مدت ده سال، یعنی تا سال 1394 تکلیف شده است، اما متأسفانه آمارهایی که عرض کردم بیانگر عدم توجه کافی به این سیاست­ها توسط دستگاه‌های اجرایی بوده است.

وی افزود: باید خدا رو شکر کنیم که زلزله در تهران نه آنقدر بزرگ بود که خسارت ایجاد کن و نه آنقدر کوچک بود که کسی متوجه آن نشود. این یک تلنگر خوب بود که باید آن را به فال نیک گرفت. امیدوارم این تلنگر باعث شود تا همه­ مسئولین اعم از دولت، مجلس، مدیریت شهری، نهادهای نظامی و مردم دست به دست هم دهند تا تاب­ آوری شهرمان را در برابر سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه بالا ببریم. مهمترین  هدیه­ای که می­ توانیم به شهروندان عزیزمان بدهیم ساختن شهری ایمن و پایدار است که البته نیازمند مشارکت بیش از پیش مردم و مسئولین است.

انتهای پیام/