طرح‌های انتقال آب خوزستان صرفا برای کشاورزی است نه شرب و بهداشت
کارشناسان و فعالان حوزه محیط زیست معتقدند که نه تنها در هیچ کجای کشور مشکلی در زمینه کمبود آب شرب وجود ندارد بلکه انتقال آب بین حوزه‌ای کارون صد درصد غیراقتصادی و فاجعه بار است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اهواز، دفتر خبرگزاری تسنیم در استان خوزستان بعد از انتشار نامه محرمانه رئیس سازمان محیط زیست و واکنش نمایندگان مجلس، اساتید، کارشناسان و فعالان محیط زیست قصد دارد با برگزاری میزگردهای تخصصی به بیان واقعیت‌های استان خوزستان در زمینه مشکلات مربوط به حوزه آب بپردازد.
در بخش نخست این میزگرد تخصصی که با حضور محمدجعفر فلسفی رئیس شورای شهر اهواز، مهدی قمشی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و مشاور استاندار در امور آب و کرامت حافظی فعال محیط زیست در دفتر خبرگزاری تسنیم در اهواز برگزار شده بود به بررسی مشکلات و معضلات خوزستان در زمینه آب با عنوان " نامه محرمانه کلانتری مصداق کوبیدن میخ به تابوت است " به تطبیق وضعیت خوزستان با محتوای نامه محرمانه رئیس سازمان محیط زیست پرداخته شد.
در بخش دوم این گفتوگو به میزان آب منتقل شده از سرچشمه‌های کارون، دلیل اصلی انتقال آب و بهترین راهکار برای جلوگیری از روند تنش‌های ایجاد شده بین استان‌های درگیر این موضوع پرداخته شد که مهمترین مطالب این گفتوگو عبارت است از
* تاکنون 6 طرح انتقال آب از سرشاخه کارون به طور کامل اجرا شده است.
*میزان آب شرب مورد نیاز برای هر فرد حدود 150 لیتر در روز است.
*در حال حاضر مقدار سرانه آب شرب اصفهان برای هر نفر 310 لیتر در روز است.
*اصفهان با تکیه بر انتقال آب بزرگترین کارخانه‌های فولاد را دارد.
*انتقال آب بین حوضه‌ای کارون صد درصد غیراقتصادی و فاجعه بار است.
*در هیچ جای کشور برای مصرف شرب و بهداشت و صنعت آن منطقه مشکل آب نداریم.
تسنیم: تاکنون چه میزان آب از طریق 6 طرح اجرایی شده از سرچشمه به مقصد انتقال داده شده است؟
کرامت حافظی: در دولت یازدهم کوهرنگ سوم 100 درصد تخصیص بودجه داشت و اگر این طرح مجوز ندارد چگونه به آن بودجه اختصاص دادند. تونل در حال تکمیل و قرار است سدی هم بزنند که تاکنون 10 درصد پیشرفت داشته است. البته از قبل نیز با پمپاژ 40 تا 60 میلیون متر مکعب آب در سال می‌بردند.
با راه‌اندازی تونل کوهرنگ سوم آبی دیگر وجود ندارد که بخواهند ببرند چون چشمه‌های منطقه خشک شدند. تاکنون 6 طرح انتقال آب از سرشاخه کارون به طور کامل اجرا شده که حدود یک میلیارد متر مکعب بوده و این تعداد طرح بیش از مصرف شرب است.
تسنیم: میزان آب منتقل شده با میزان آب مورد نیاز برای شرب چه قدر با هم تفاوت دارند؟
مهدی قمشی: میزان آب شرب مورد نیاز برای هر فرد حدود 150 لیتر در روز محاسبه شده البته کسی نگفته است نیاز آب شرب استان اصفهان را باید کارون تامین کند و اصل موضوع این بود که اگر جایی کمبود آب شرب وجود دارد، آب را منتقل کنند.
البته همه این آب برای شرب استفاده نمی‌شود بلکه بخشی از آن برای فضای سبز و کشاورزی استفاده و یا اینکه به علت فرسودگی لوله‌ها پرت می‌شود.
تسنیم: مسئولان نسبت به تبعات ناگوار میزان آب منتقل شده از سرچشمه‌های کارون چه واکنشی نشان دادند؟
کرامت حافظی: کلانتری مسئول ستاد احیا دریاچه ارومیه بودند اما خشک شدن این دریاچه به دوران وزارت ایشان در جهاد کشاورزی برمی‌گردد. دریاچه ارومیه طبق آمار ستاد احیا آن؛ 82 درصد بخاطر کشاورزی و 18 درصد بخاطر کاهش بارندگی خشک شد؛ اما راهکار انتقال آب های ویرانگر از آب های مرزی که باعث کاهش آب هور العظیم است
ابتکار در چندین مصاحبه درباره انتقال آب گفتند که تونل سوم کوهرنگ و طرح‌های قبلی هیچ کدام مجوز زیست محیطی ندارند و دولت‌های قبل این مجوزها را صادر کردند اما طرح کوهرنگ 3 در زمان دولت هشتم وارد فاز اجرایی شد.
تسنیم: بر اساس قانون شرط اصلی انتقال آب از استانی به استان دیگر چیست؟
کرامت حافظی: یکی از شروط انتقال آب این است که انتقال فقط باید برای شرب باشد اما الان بیش از حد شرب آب منتقل شده و دیگر اینکه باید در مقصد صرفه‌جویی شود اما در مقصد نه تنها صرفه‌جویی دیده نمی‌شود بلکه سال گذشته بزرگترین کارخانه فولاد خاورمیانه در اصفهان افتتاح شد.
موضوع شرب یک مسئله تمسخرآمیزی است. آیا این استانها قبلا منابع آبی نداشتند؟ و در حال حاضر ندارند؟ در صورتی که برخی استدلال می‌کنند و می‌گویند هر چه آب داریم برای کشاورزی و صنعت است و حال آب مورد نیاز برای شرب باید منتقل کنیم.
تسنیم: این میزان آبی که منتقل می‌شود آیا در برابر هزینه‌هایی که ایجاد می‌کند صرفه اقتصادی دارد؟
کرامت حافظی: انتقال آب بین حوزه‌ای کارون صد درصد غیراقتصادی و فاجعه بار است. رئیس سازمان آب منطقه‌ای کرمان اعلام کرده یک متر مکعب آب منتقل شده حدود 10 هزار تومان هزینه دارد با این وجود آیا این آب با این قیمت به درد کشاورزی می‌خورد.
این رفتار نه تنها اقتصادی و اجتماعی نیست بلکه بحران اجتماعی ایجاد می‌کند. در رفسنجان، اردکان مجتمع فولادی ، پتروشیمی زدند اما این مجتمع ها با چه آبی بنا شدند.
مهدی قمشی: در رابطه با طرح بهشت آباد هر متر مکعب 1410 تومان به قیمت سال 95 هزینه دارد و این آب را صرف کشاورزی می‌کنیم در صورتی که قرار است در این صنعت (کشاورزی) به ازای هر متر مکعب چه قدر می‌خواهیم صرفه اقتصادی داشته باشیم.
به طور مثال به‌ازای هر یک متر مکعب تقریبا 800 گرم گندم تولید می‌کنیم و گندم را کیلویی البته بدون سایر هزینه‌ها 1200 تومان بفروشیم در خوشبینانه‌ترین حالت درآمد از هر کیلو گندم 400 تومان است.
ما آب 1410 تومان ببریم که صرفه آن برای کشاورز 400 تومان باشد و دولت به‌ازی هر متر مکعب 13 تومان هزینه از کشاورزی و از بخش صنعت نیز به‌ازای هر متر مکعب دولت 400 تومان می‌گیرد.
تسنیم: آیا فقط در فلات مرکزی کشور با مشکل کمبود آب مواجه هستیم؟
مهدی قمشی:در هیچ جای کشور برای مصرف شرب و بهداشت و صنعت آن منطقه مشکل آب نداریم و این مشکل فقط در بخش کشاورزی است. سرانه هر فرد برای شرب در سال حدود 54 متر مکعب و در صنعت نیز برای هر فرد در سال نیز 200 متر مکعب آب نیاز است بنابراین 250 متر مکعب آب در سال در همه جای کشور وجود دارد اما تنها جایی که مشکل وجود دارد بخش کشاورزی است و زیرا در این بخش سرانه مورد نیاز برای هر فرد حدود 1250 متر مکعب آب در سال است.
تسنیم: برای برطرف کردن مشکلات حوزه کشاورزی چه برنامه و اقداماتی باید انجام داد؟
مهدی قمشی: بنابراین برای کشاورزی باید آمایش سرزمینی انجام و تعیین کنند آب برای کشاورزی در کدام نقطه برود بهتر است . در استان خوزستان، کرمان، یزد و اصفهان استعدادهایی در زمینه کشاورزی وجود دارد اما در خوزستان زمین به وفور وجود دارد به طوری که برای 3 میلیون هکتار زمین کشاورزی در خوزستان وجود دارد که با طرح توسعه 550 زهار هکتاری تنها حدود 1.3 میلیون هکتار از میزان را می‌خواهیم زیر کشت ببریم.
استعداد در خوزستان برای بالا بردن کشت آبی فراهم است در حقیقت خوزستان می‌تواند به بهترین نحو در امر کشاورزی کار کند زیرا آب و هوای چهارفصل آن مناسب، آب بدون هزینه و زحمت وارد استان می‌شود و زمین مساعد نیز وجود دارد.
این آبی که می‌رود نه برای شرب و بهداشت است نه برای صنعت بلکه برای کشاورزی است و اصلا قابل قبول نیست.
تسنیم: راهکارهای کم خطرتر برای جلوگیری از ایجاد چالش در استان خوزستان با سایر استانها وجود دارد که بتوان با اتکا برآن به این مشکل پایان داد؟
محمدجعفر فلسفی: بحث آب از حساس‌ترین مقوله‌هایی است که به یکی از موضوعات اصلی تبدیل شده و از سوی دیگر با سرنوشت جوامع گره خورده است. ما باید به همه نمایندگان و اساتید دانشگاه، روحانیون حق بدهیم که وارد این داستان شوند البته موضوع صرفا سیاسی نیست بنابراین از این جهت از همه کسانی که ورود کردند تشکر می‌کنم و مسئولان باید کمک کنند تا بدون ایجاد خدشه‌ای به اتحاد این موضوع به سرانجام خوبی ختم شود.
بخش‌های بعدی این میزگرد در روزهای آینده در خبرگزاری تسنیم منتشر می‌شود.
انتهای پیام/
