کتاب «کودتای ۱۵ جولای ۲۰۱۶ ترکیه»؛ تحلیلی از بازیگران، چرایی وقوع و نافرجامی کودتا

«رامین ولی­زاده میدانی» مؤلف کتاب «کودتای 15 جولای 2016 ترکیه» در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری تسنیم، در خصوص این کتاب، با اشاره به تحلیلی از بازیگران، چرایی وقوع و نافرجامی این کودتا، بیان داشت: این کتاب کوششی برای تحلیل کودتای نافرجام ترکیه است. این پژوهش در فصل نخست خود به معرفی اجمالی جمهوری نوین ترکیه می­‌پردازد. نگرش اجمالی به تاریخ سیاسی ترکیه و جغرافیای سیاسی این کشور از جمله مباحث پرداخته‌شده در این فصل است.

وی با توجه به اینکه تبیین کودتای پانزدهم جولای 2016 نیازمند بررسی شکاف­‌های اجتماعی ترکیه است، افزود: فصل جداگانه­‌ای به شکاف­‌های اجتماعی جامعه ترکیه پرداخته است. شکاف اسلام­گرایی و لائیسم، شکاف ارباب – رعیتی، شکاف ترک و کُرد، شکاف ارتش – دولت و شکاف علوی‌ها و دولت ترکیه از جمله مباحث حائز اهمیت در این فصل است. میزان آزادی بیان و مطبوعات در ترکیه نیز در این قسمت مورد مطالعه قرار گرفته است.

مؤلف کتاب «کودتای 15 جولای 2016 ترکیه» با بیان اینکه نظامیان در طول تاریخ جمهوری نوین ترکیه نقش قابل‌توجهی داشتند، گفت: بر این اساس ابتدا نقش نظامیان در سیاست غرب آسیا مورد توجه قرار گرفته است. اشکال مختلف مداخله نظامیان در‌ سیاست‌، روند‌ نظامی‌ شدن جهانی و سیاسی شدن ارتش‌ها و نقش سیاسی ارتـش‌های غرب آسیا مباحث مذکور در این قسمت است. قدرت‌ سیاسی ارتش پاکستان، سـیاست نـظامی در رژیم صهیونیستی و مداخله نظامیان‌ در‌ سیاست مصر نیز به عنوان مطالعه موردی مورد مطالعه قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه این کتاب به تحلیل بازیگران مؤثر در کودتای پانزدهم جولای متمرکز شده است، مطرح کرد: نظامیان و جنبش فتح­ الله از جمله بازیگران مؤثر در کودتای پانزدهم جولای محسوب می­‌شوند که کتاب «کودتای 15 جولای 2016 ترکیه» به صورت تفصیلی به نقش هر یک از آن­ها می­‌پردازد. فصل چهارم این کتاب با اشاره به جایگاه ﻧﻈﺎﻣﯿﺎن در ﺗﺮﮐﯿﻪ به بحث مداخله ارتش در سیاست، علل دخالت نظامیان در سـیاست و نقش نظامیان‌ در‌ سیاست ترکیه می­‌پردازد.

مؤلف کتاب «جمهوری سوم ترکیه» با توجه به اینکه جنبش اجتماعی - سیاسی فتح‌الله گولن در ترکیه در فصل جداگانه­‌ای به صورت مفصل مورد بررسی قرار گرفته است، اشاره داشت: زندگی گولن، اندیشه سیاسی وی، بحث رابطه اسلام و دموکراسی، نگاه امام خمینی (ره) به حکومت اسلامی، مواضع ضد تشیع و ضد ایرانی فتح­ الله گولن، بحث مذهب و لائیسیته، جنبش اجتماعی و سیاسی گولن، انـدیشه محافظه‌کاری کلاسیک‌ غربی‌، ابعاد سیاسی و غیر دموکراتیک جنبش گولن، روابط این جنبش و حزب عـدالت و تـوسعه از جمله مهم­ترین محورهای مذکور در این فصل است.

ولی­زاده با بیان اینکه فصل ششم کتاب تلاش می­‌کند نقش گولن در این کودتا را مورد مطالعه قرار دهد، افزود: سـیالیت گـفتمانی جنبش گولن، موافقان‌ و مخالفان‌ این جنبش، دلایل بروز درگیری و اختلاف گولن و اردوغان، ارتباط گولن با آمریکا، نقش وی در کودتای 15 جولای 2016 میلادی و بررسی شرایط پیش از کودتا محورهای حائز اهمیت این فصل را تشکل می­‌دهد.

وی با تأکید بر اینکه فصل آخر این کتاب تلاش می­‌کند به چرایی وقوع کودتای 15 جولای 2016 ترکیه بپردازد، گفت: ابتدا تاریخچه کودتاهای نظامی در ترکیه ازجمله کودتای 1960، کودتای 1971، کودتای 1980 و کودتای 1997 مورد بررسی قرار می­‌گیرد. تبیین دلایل وقوع کودتای نافرجام 15 جولای 2016 قسمت مهم دیگر این فصل است که محدود شدن نقش ارتش در شورای امنیت ملی، انحلال سازمان «ارگنه کن» و نارضایتی ارتش، سلب مصونیت­‌های ارتش بر اساس اصلاحات قانون اساسی در سال 2011، اصلاح ماده 35 قانون اساسی در سال 2013، بی‌توجهی آک­پارتی به ارزش­‌های کمالیستی، سرکوب جنبش گولن و محرومیت نسبی این جنبش را از جمله این دلایل می­‌داند.

مؤلف کتاب «کودتای 15 جولای 2016 ترکیه» با اشاره به اینکه قسمت مهم دیگر در آخرین فصل کتاب به چرایی نافرجامی این کودتا پرداخته است، تأکید کرد: حمایت بخش عمده­‌ای از جامعه از اردوغان، عدم توسل کودتاگران به خشونت، اقدامات نیروهای پلیس ویژه، نقش رسانه­‌های تصویری خصوصی و مخالفت احزاب سیاسی ترکیه با کودتا برخی از مهم­ترین دلایل نافرجامی کودتای 15 جولای 2016 محسوب می­‌شود.

وی با توجه به اینکه پیامدها و نتایج کودتای پانزدهم جولای نیز در این کتاب مورد تحلیل قرار گرفته است، اشاره داشت: اهمیت استراتژیک کشور ترکیه برای جمهوری اسلامی ایران و فقدان منابع لازم برای شناساندن کودتای اخیر موجب شد که کتاب «کودتای 15 جولای 2016 ترکیه» نگاشته شود.

انتهای پیام/