بارزانی و بازی قدرت بر سر همه پرسی

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه الاخبار، در شرایطی که حیدرالعبادی نخست وزیر عراق از حمایت منطقه ای و بین المللی در خصوص مقابله با لجاجت مسعود بارزانی برخوردار است، اربیل بر اجرای همه پرسی تاکید و پافشاری دارد و در مقابل بغداد عزم خود را برای جلوگیری از برگزاری و باطل دانستن آن جزم کرده است.

موضوع همه پرسی، آبستن جنگ و درگیری

صرف نظر از اینکه روند این تحولات به چه سمتی خواهد رفت، باید گفت صحبت از همه پرسی با نادیده گرفتن تعارض منافع بر سرآن، حاکی از سردرگمی در مدیریت بحرانی است که چه بسا به عاملی برای درگیری عراقی –کُردی تبدیل شود.

تلاش بارزانی برای تثبیت قدرت در خانواده خود

بارزانی در طول چند ماه گذشته چند دوره گفت‌وگو با نیروهای کُرد و بغداد را مدیریت کرد تا بتواند دستاوردهای بیشتری را از آن خود کرده و قدرت خانواده اش را با امضای معامله ای با آمریکا تضمین و خود را رهبر تاریخی کُردها معرفی کند.

نقشه شوم طرف های منطقه ای برای عراق

در این میان برخی کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس و اسرائیل تحت عناوین مختلف حامی همه پرسی هستند و در نظر دارند با این کار عراق را به صحنه کشمکش منطقه ای و بین المللی در خاورمیانه تبدیل کنند.

به هر حال چند روز بیشتر به موعد تعیین شده برای همه پرسی یا همان بیست و پنچم سپتامبر باقی نمانده است؛ گامی که بیانگر عزم اربیل به رهبری بارزانی برای جدایی از عراق است و در این میان اتفاق نظر کُردها برای تحقق دولت مستقل با مسائل مختلف داخلی گره خورده است.

تکاپوی بارزانی برای تمدید دوره ریاست بر اقلیم کردستان

به عبارت دیگر طرح ملی گرایی به رهبری بارزانی چه بسا از بعضی جهات شخصی و خانوادگی باشد که بارزانی در نظر دارد با استفاده از آن آینده سیاسی پسرش را تضمین کند.

او تقریبا به یکی از حاکمان و مشایخ عرب خلیج فارس شباهت دارد که هیچ گونه نقد و مخالفت را نمی پذیرد و در تکاپوی تمدید دوره ریاست خود بر اقلیم کردستان عراق است.

بارزانی که در دهه هفتاد عمر خود به سر می برد، از نفوذ داعش در عراق و ضعف دولت مرکزی بهره برداری کرده و کوشید از این فرصت برای تثبیت خود به عنوان رهبر تاریخی کُردها استفاده کند.

انگیزه های شخصی بارزانی از همه پرسی

با توجه به حمایت اسرائیل، عربستان وامارات متحده عربی از همه پرسی، پافشاری بارزانی بر اجرای طرح خود انگیزه های شخصی دارد و در این میان علاوه بر ترس محافل عراقی از برگزاری همه پرسی، ایران وعراق نیز نسبت به برگزاری آن هشدار دادند اما بارزانی آماده است برای تشکیل دولت مستقل خون بدهد و برخی این رویکرد او را راهی برای نجات از گرفتاری می دانند که خود به بار آورده است.

تلاش برای حفظ آبرو

در چند هفته گذشته اربیل و سلیمانیه میزبان هیت های ایرانی و آمریکایی بودند که هر یک تلاش داشتند کُردها را از تصمیم خود منصرف کرده وبرون رفتی آبرومندانه برای آنان را از تنگنای حتمی فراهم کنند و در نزدیک کردن دیدگاههای آنان به بغداد مشارکت داشته باشند.

آمریکا نیز مخالفت قاطعانه خود را با برگزاری همه پرسی اعلام کرد و نقشه راه برون رفت آبرومندانه از این قضیه را نیز ارائه کرد اما بارزانی از یک سو قول داد این طرح پیشنهادی را بررسی کند و از سوی دیگر شروطی را مطرح کرد که در درجه نخست در خدمت طرح خانوادگی او قرار دارد.

در این میان بارزانی در حضور فرستاده آمریکا تاخیر در همه پرسی را به نظارت بین المللی بر گفت وگوهای جدی بین بغداد و اربیل مشروط کرد.

تمدید دو ساله ریاست بر اقلیم کردستان عراق و به تاخیر افتادن انتخابات ریاست این منطقه از دیگر شروط بارزانی بود به اضافه اینکه از آمریکا خواست او را در برابر هرگونه حمله احتمالی نیروهای مخالف کُرد حفظ کند.

اما هیئت آمریکایی شروط بارزانی راتحمل نکرده و بار دیگر بر مخالفت واشنگتن با همه پرسی تاکید کرد و در نهایت سفر این هیئت با هشدار به بارزانی در خصوص هرگونه واکنش احتمالی داخلی و یا منطقه ای به پایان رسید.

تلاش بارزانی برای طرح شروط بی حاصل وناممکن

همه نظاره گر تلاش مسعود بارزانی برای موروثی کردن قدرت و معرفی پسرش به عنوان رهبر حزب و رئیس اقلیم هستند و به گفته یک منبع سیاسی کُرد همه گروهای کُرد با همه پرسی در مقابل تشکیل دولت مستقل موافقت کردند نه در مقابل تبدیل همه پرسی به تضمین قدرت خاندان بارزانی.

با وجود اینکه نیروهای کُرد تسلیم خواست بارزانی شدند، اما اکنون فاصله گرفتن از او اندک اندک در حال نمایان شدن است تا جایی که هرچند برخی خبرها از منابع کُرد حاکی از این است که همه پرسی در موعد خود برگزار خواهد شد اما برخی دیگر از منابع کُردی نیز تاکید دارند همه پرسی برگزار نخواهد شد و در آخرین لحظات به تاخیر خواهد افتاد.

در این میان گفته می شود هیئت کُرد که ماه گذشته عازم بغداد شد تا با آن در خصوص بحران همه پرسی گفت وگو کند، از دولت مرکزی عراق خواست در مقابل تاخیر در همه پرسی موارد زیر را به اجرا در آورد:

پرداخت حقوق نیروهای پیشمرگه.

سرعت بخشیدن به اجرای ماده 140 قانون اساسی عراق به این معنی که مناطق مورد درگیری به اقلیم واگذار شود.

نظارت بین المللی بر گفت وگو بین بغداد و اربیل.

تصویب قانونی در پارلمان عراق که به موجب آن اربیل حق صادرات نفت و گاز را داشته باشد و اختیار درآمدهای آن را نیز به خود اختصاص دهد و علاوه بر این منابع نفتی اقلیم را در اختیار داشته باشد.

تاخیر در همه پرسی به مدت دو سال و اگر دولت بغداد در اجرای این خواسته ها اخلال ایجاد کند بارزانی حق خواهد داشت از تشکیل دولت کُرد خبر دهد.

در این میان بغداد با این خواسته ها موافقت نکرد و دو طرف پس از تشکیل کمیته های ادامه گفت گو بین بغداد و اربیل، در مورد تکمیل گفت وگوها به توافق رسیدند.

شاید وضعیت درهم تنیده داخلی و منطقه ای در کردستان عراق در اعلام تشکیل دولت کُردی که چند سال دیگر مرگ را تجربه خواهد کرد، موثر باشد یا اینکه تشکیل آن خبر شومی خواهد بود که فاجعه جدید کُردی را رقم می زند و درگیری و کشتار عراقی –کُردی را بر سر طرحی که به یک خواسته خانوادگی تبدیل شده است، به دنبال خواهد داشت.

انتهای پیام/