مهم‌ترین اولویت پژوهش و نگارش درباره امام حسین دستیابی به «اجتهاد تاریخی» است
اسفندیاری: کتابهای مقاتل متعددی که تاکنون برای امام حسین(ع) نوشته شده است؛ هیچ‌کدام دارای «اجتهاد تاریخی» نیست و ما اصلاً «اجتهاد تاریخی» نداریم. بسیاری از کتابهای تاریخی ما به‌معنای دقیق کلمه، تاریخ محسوب نمی‌شوند؛ بلکه داستان هستند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا مراسم اختتامیه دومین دوره دوسالانه «جایزه دعبل» در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی برگزار شد.
در این مراسم محمد اسفندیاری عضو هیئت علمی بنیاد دعبل گفت: مهم‌ترین اولویت پژوهش و نگارش درباره امام حسین(ع) دستیابی به «اجتهاد تاریخی» به‌معنای تمام کلمه است. کتابهای مقاتل متعددی که تا کنون برای امام حسین نوشته شده است؛ هیچ‌کدام دارای «اجتهاد تاریخی» نیست و ما اصلاً «اجتهاد تاریخی» نداریم. بسیاری از کتابهای تاریخی ما به‌معنای دقیق کلمه، تاریخ محسوب نمی‌شوند؛ بلکه داستان هستند. شرط نگارش کتاب تاریخی، دستیابی به «اجتهاد تاریخی» است؛ چنانچه فقیهان دارای اجتهاد فقهی و فقه‌الاحکام هستند تاریخ‌نویسان ما نیز باید دارای «اجتهاد تاریخی» و فقه‌التاریخ باشند.
وی با بیان این‌که در این راه اولین قدم بررسی سند روایات است، گفت: بسیاری از نویسندگان به شرح احادیث و روایات امام حسین و حضرت زینب می‌پردازند در حالی که مطمئن نیستند که این روایات دارای سند معتبر هستند یا نه.
عضو هیئت علمی بنیاد دعبل با اشاره به این‌که روایات عاشورا به سه بخش تقسیم می‌شوند، گفت: دسته اول روایات مربوط به سفر امام از مدینه تا کربلا است؛ دسته دوم روایات ائمه درباره عاشورا است؛ دسته سوم روایات شاهدان کربلا و یا ناقلانِ شاهدان و یا ناقلانِ ناقلان است.
وی ادامه داد: ما باید ابتدا برای یکایک روایات به‌لحاظ سندی، شناسنامه ایجاد کنیم. ابتدا باید ببینیم که؛ یک حدیث سند دارد یا نه؟ در منبع معتبری ذکر شده‌اند یا نه؟ سند روایت معتبر است یا نه؟ اگر سند یا منبع معتبر دارد باید ببینیم معارض دارد یا نه؟ اصلاً روایت معقول است یا نه؟ روایت با تاریخ منطبق است یا نه؟ پس برای دستیابی به «اجتهاد تاریخی» در زندگی امام حسین ابتدا باید روایات به‌لحاظ سندی بررسی شوند.
اسفندیاری ادامه داد: قله‌های علمی شیعه به دو دسته مراجع تقلید و مراجع تحقیق تقسیم می‌شوند. مراجع تقلید در زمینه احکام فقهی کار می‌کنند و عامه مردم به آنها مراجعه می‌کنند. مراجع تحقیق کسانی هستند که در زمینه قرآن، حدیث، تاریخ، فلسفه، عرفان و... کار می‌کنند و متخصصان به آنها مراجعه می‌کنند.
وی تأکید کرد: در ایران مراجع تحقیق بسیار خوبی همچون علامه شوشتری، علامه امینی، علامه طباطبایی، شیخ آقابزرگ تهرانی و علامه شعرانی داشته‌ایم. علامه شعرانی می‌توانست مرجع تقلید شود و رساله بنویسد اما ترجیح داد که مرجعیت خود را فدای تحقیق کند. ما امروز به مرجع تحقیق احتیاج داریم تا دین و ولایت را برای مردم تثبیت کنند؛ اما امروز بیشتر به مراجع تقلید توجه می‌شود تا مراجع تحقیق.
انتهای پیام/*
