دلارهای نفتی عربستان و تیرگی روابط ایران و تاجیکستان

اخیرا تلویزیون دولتی تاجیکستان در اقدامی نسنجیده و عجولانه ضمن انعکاس ادعای سه زندانی- که بی شک زیر فشارهای روحی و جسمی بوده اند- ایران را به دخالت در قتل‌های زنجیره ای روشنفکران و صاحب منصبانی چون صفرعلی کنجایف( رئیس پارلمان) ، منهاج غلام اف( روزنامه نگار) ، فتح الله شریف زاده( مفتی تاجیکستان) ، محمد عاصمی، سیف رحیم زاده و 20 سرباز روسیه متهم کرد.

این برنامه تلویزیونی بلافاصله بعد از بازگشت عثمان زاده- وزیر انرژی تاجیکستان- از ایران پخش شد؛ به این ترتیب تلاش شد که تأثیرات شرکت این مقام تاجیک در مراسم تحلیف رئیس جمهوری ایران، و توافق در باره تشکیل جلسه کمیسیون همکاری‌های دولتی ایران و تاجیکستان تحت الشعاع قرار گیرد.

ادعای طرح شده در این برنامه تلویزیون دولتی تاجیکستان مبنی بر ترور روشنفکران و مخالفان تاجیک از آن وصله‌هایی است که با هیچ چسبی به دامن ایران نمی‌چسبد و شاید ریشه‌های آن را باید در سال‌ها دورتر جست‌وجو کرد.

اساساً ترور نویسندگان و شخصیت‌های فرهنگی از دوره استالین به بعد تا کنون در منطقه جریان داشته و دارد.20 سال پیش که محی الدین عالمپور- خبرنگار بی. بی. سی- درست بعد از اخذ ویزای سفر به ایران برای برگزاری نمایشگاه عکس‌هایش به قتل رسید دوره‌ای آغاز گشت که هر روزجسد نویسنده و روزنامه نگار و هنرمندی در گوشه ای از شهر پیدا می‌شد.

ایران آن روزها عامل اصلی برقراری صلح و آشتی ملی میان دو طرف جنگ داخلی بود و بدون دخالت و میانجی‌گری تهران برقراری صلح ممکن نبود؛ نقش فعال و سازنده ایران درصلح و آشتی ملی در تاجیکستان غیرقابل‌انکار است.

رابطه ایران و تاجیکستان ریشه در اعماق وجودی دو ملت دارد، به گونه‌ای که حتی حکومت اتحاد جماهیر شوروی با همه فشاری که بر مردم تاجیک آورد نیز نتوانست مانع استمرار این دوستی و پیوند پایدار شود؛ حال عربستان و وزارت داخله و امنیت و دلارهای نفتی به عبث می‌کوشند کلاهی از این کهنه نمد نخ نما برگیرند.

بدیهی است که انسجام و رابطه محکم و پایدار میان سه کشور فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان خوشایند بسیاری از کشورهای منطقه نیست و برای ایجاد شکاف و تیرگی میان این سه کشور به هر دستاویزی چنگ زده‌ و آویزان دلارهای نفتی شده‌اند و می‌شوند.

این دولت‌ها چگونه تصور می‌کنند با ادعای سه زندانی و نسبت دادن فرماندهی قتل سربازان روس به کسانی که در قید حیات نیستند و قلمداد کردن ایران به عنوان  عامل این وقایع می‌توانند بانی تیرگی روابط ایران و روسیه شوند؟!

بدیهی است وزارت داخله و امنیت تاجیکستان با این نمایش‌های سطحی صرفاً رضایت ریاض را جلب خواهد کرد؛ زیرا این نوع اعتراف‌گیری‌های پر تناقض بر هیچ باوری نمی نشیند.

تیرگی در روابط دیپلماتیک دو کشور ایران- تاجیکستان از  سال 2013 ریشه در مناقشات بر سر انکار سپرده  دو میلیارد دلاری بابک زنجانی در بانک ملی تاجیکستان دارد.

به دنبال انکار و خودداری بانک ملی تاجیکستان از استرداد این نقدینگی مردم ایران، تهران نیز رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان، که فعالیت این حزب از سوی دوشنبه غیرقانونی اعلام شده، را به کنفرانس اسلامی دعوت کرد و تریبون را در اختیار وی قرار داد. ملاقات محی الدین کبیری با رهبر انقلاب اسلامی ایران نیز بر تیرگی روابط ا فزود.

هرچه غبار برروابط تهران-دوشنبه بیشتر می‌نشیند، سعودی‌ها در راستای سیاست منزوی کردن تهران در منطقه به دوشنبه نزدیک‌تر می شوند. اخیرا ریاض 35 میلیون دلار به بهانه توسعه و ساخت 30 مدرسه دینی در اختیار دولت تاجیکستان قرار داده است.

هنوزمشخص نیست این مدارس چه سیستمی را آموزش می دهند.  سرمایه‌گذاری آموزشی عربستان در کشوری که به گفته رئیس جمهورش در آن آموزش دینی وجود ندارد به چه معنایی خواهد بود؟ تناقضی که نتیجه آن در آینده ای نه چندان دور مشخص می شود.

در شرایطی که دولت تاجیکستان از بازپرداخت سهم ایران از احداث و راه اندازی نیروگاه سنگ توده سر باز‌می‌زند رژیم ریاض وعده پرداخت هزینه احداث سد راغون را به دولت تاجیکستان داده است.

دولت تاجیکستان نیز در سایه دلارهای سعودی از صدور ویزا برای ایرانی‌ها در فرودگاه سر باز می‌زند.

بلوکه کردن دو میلیاد دلار ارز ایران در بانک ملی تاجیکستان، عدم بازپرداخت سهم ایران در احداث نیروگاه سنگ توده و تونل انزاب و... را نمی توان با یک نمایش تلویزیونی و بر اساس ادعای سه زندانی- که اگر وزارت داخله بخواهد می توانند همه جنایات کوره های آدم سوزی خیالی را هم گردن بگیرند! -به حاشیه راند.

این اقدامات غیر اصولی نه تنها درمانگر هیچ دردی نخواهد بود که اتکا به دلارهای سعودی ناامنی‌هایی را برای تاجیکستان به دنبال خواهد داشت و از آن نباید غافل بود. بهتر است رئیس جمهور تاجیکستان دست‌کم از عواقب بذل و بخشش‌های دلاری عربستان در افغانستان غافل نشود.

انتهای پیام/