پیروزى‌هاى حزب‌الله لبنان در منطقه عرسال
در صورتى که عرسال و القلمون به‌طور کامل از تروریستها پاکسازى شوند، کانال‌هاى انتقال اسلحه و تروریست نیز در این بخش از نوار مرزى به‌طور کامل مسدود خواهد شد و موازنه قوا، به احتمال زیاد به نفع ارتش سوریه و به ضرر داعش و النصره تغییر خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم، نیروهاى مقاومت حزب‌الله لبنان در نبرد با تروریستهاى جبهه النصره در منطقه «عرسال»، موفق شدند پرچم حزب‌الله لبنان را جایگزین پرچم سیاه تروریستها در این منطقه نمایند. با توجه به این‌که حدود 60 کیلومتر از مرز مشترک سوریه و لبنان در مناطق مذکور قرار دارد، لذا این منطقه از اهمیت ژئوپولیتیک بسیارى برخوردار است.
بازتاب و نتایج حاصل از پیروزى عملیات در عرسال را مى‌توان در سه مورد خلاصه کرد:
اول: تأثیر این پیروزى بر اسرائیل؛ اسرائیل به‌خوبى متوجه خواهد شد، تمام تلاش‌ها براى جدایى لبنان از سوریه و تسلط بر مرزهاى مشترک دو کشور با استفاده از گروههاى تروریستى تحت حمایت خود و پیش از همه جبهه النصره بی‌حاصل ماند و فقط چند روز تا فروپاشى آخرین تروریستها در محور شرقى لبنان و سوریه و قطع دست اسرائیل در این منطقه باقى مانده است.
به این ترتیب اسرائیل متوجه خواهد شد که در عملیات پاکسازى عرسال از تروریستها، چیزهاى زیادى را از دست داده است.
دوم: تأثیر این پیروزى بر سوریه؛ پاکسازى عرسال تا مناطق کوهستانى فلیطه در سوریه با پاکسازى قلمون کامل خواهد شد و به این ترتیب حومه غربى دمشق و قلمون به‌طور نهایى از دایره خطر و تهدید علیه پایتخت از محور غربى خلاص مى‌شود.
به عبارت دیگر دمشق و حومه آن وارد مرحله جدیدى شده‌اند که در آن نشانى از خطر و تهدید دیده نمى‌شود.
سوم: تأثیر عملیات عرسال بر لبنان؛ در این خصوص باید به چهار نکته اشاره کرد که عبارتند از:
- دور کردن خطر امنیتى علیه لبنان.
- جلوگیرى از حضور تررویست‌ها در لبنان و ریشه‌کن کردن هسته‌هاى تروریستى.
- هماهنگى و همکارى ارتش سوریه و لبنان.
- شکل‌گیرى شرایط و محیط مناسب براى بازگشت آوارگان سورى به خانه‌هاى خود با همکارى طرف‌هاى مرتبط در سوریه.
با این توضیحات باید گفت عملیات پاکسازى عرسال که مقاومت در پى ناکامى تمام تلاش‌هاى سیاسى به ناچار آن‌را آغاز کرد، عملیاتى است که با مشارکت نیروهاى ارتش لبنان و سوریه به سرعت اهداف مورد نظر را محقق ساخت و توانست تصویرى تکامل‌یافته از عملیات امنیتى و نظامى را ترسیم کرده و سیلى محکمى به کسانى بزند که از در دشمنى با سوریه و آسیب زدن به لبنان و مقاومت وارد شده‌اند.
ارتفاعات عرسال این روزها شاهد موفقیت‌هاى چشمگیر رزمندگان حزب‌الله در جنگ ضد تروریستهاى جبهه النصره است. این نبرد که از چند روز قبل شروع شده، با شکست‌هاى تروریستهاى جبهه النصره و فرار آن‌ها همراه شده است.
عرسال شهرى لبنانى از توابع استان بعلبک است. بعلبلک از بیروت 122 کیلومتر فاصله دارد و از سطح دریا 2000- 1400 متر ارتفاع دارد. عرسال در سلسله جبال شرقى لبنان واقع شده است که با سوریه هم‌مرز است.
عرسال برگرفته از دو کله آرامى «عرس» یعنى عرش و «ال» یعنى پروردگار که به عربى عرش‌الله است، می‌باشد که آن به‌سبب موقعیت نسبتا مرتفع آن است. جمعیت ساکنان عرسال را 35000 نفر تخمین زده‌اند که بیشتر آن‌ها را مسلمانان اهل تسنن تشکیل مى‌دهند.
اهمیت راهبردى شهر عرسال، به‌طور خاص در موقعیت ژئوجغرافیایى آن ارزیابى مى‌شود زیرا منطقه‌اى کوهستانى است که در موازات مرزهاى سوریه قرار دارد. کوه‌هاى عرسال، غارها و مخفیگاه‌هایى دارند که عناصر مسلح مى‌توانند در آن‌ها مخفى شوند و به‌همین‌دلیل پیروزى در نبرد عرسال براى طرف‌هاى درگیرى از اهمیت زیادى برخوردار بود.
ارتفاعات عرسال با مساحت 250 کیلومتر، که سه سال است در اشغال تروریستها قرار دارد، براى سایر تروریستها در خاک سوریه، نقش پشتیبان را داشته است. آزادسازى این منطقه هم بر سوریه و هم بر لبنان تأثیرات مثبتى خواهد گذاشت. از ابتداى بحران سوریه در سال 2011، بلندى‌هاى عرسال به چند دلیل، یک منطقه پر دردسر براى دو ملت به‌شمار مى‌آمد:
اول: این منطقه گذرگاهى براى عبور خودروهاى بمب‌گذارى‌شده و عوامل انتحارى به عمق خاک لبنان بود که منجر به کشته و زخمى شدن تعداد زیادى از نظامیان و غیرنظامیان لبنانى شد.
دوم: این منطقه راه ورود سلاح و تروریست به داخل خاک سوریه، به‌ویژه حومه دمشق و حمص بود.
سوم: عناصر مسلح و پشتیبانان خارجى آن‌ها سعى داشتند با سیطره بر عرسال و بلندى‌هاى اطراف و تمام رشته‌کوه‌هاى شرقى واقع در مرزهاى لبنان تا حومه القصیر، لبنان را محاصره کرده و آن‌را کاملاً از سوریه جدا کنند.
چهارم: عناصر مسلح به‌ویژه داعش مى‌خواستند عرسال نقطه آغازى براى پیشروى آن‌ها به داخل خاک لبنان به سمت شمال باشد و با وصل کردن آن‌ها به بندر طرابلس، گذرگاه دریایى براى آن‌ها فراهم شود.
گزارش‌هاى امنیتى و اطلاعاتى متعددى از این واقعیت‌ها پرده برداشته و در تحقیقات و بازجویى نهادهاى امنیتى از تروریستهاى دستگیر‌شده، این حقیقت برملا شده که گروه داعش آرزوى سیطره بر منطقه مابین تدمر تا القریتین یا عرسال در شمال لبنان و دریاى مدیترانه را در سر مى‌پروراند.
این عوامل باعث شده تا این منطقه از موقعیت حساسى برخوردار شود و تأثیر خاصى بر امنیت و ثبات جغرافیایى سیاسى کل منطقه داشته باشد، به‌ویژه در صورت موفقیت داعش در رسیدن به دریاى مدیترانه، این منطقه به تهدید بزرگى براى امنیت منطقه و جهان تبدیل مى‌شد.
شکست تروریستها در عرسال طى چند مرحله عملى شد؛ در ابتدا ارتش سوریه و لبنان و حزب‌الله طى یک‌سرى عملیات، وضعیت میدانى جدیدى را در امتداد مرزهاى لبنان و سوریه حکمفرما کردند که منجر به برقرارى ارتباط بین ارتش دو کشور در مرزها و ناکام ماندن طرح ارسال خودروهاى بمب‌گذارى‌شده و عوامل انتحارى به لبنان شد.
همزمان، نیروهاى مقاومت بر مقرهاى اصلى تروریستها و کارگاه‌هاى ساخت بمب و کمربندهاى انتحارى در القصیر و قلمون سیطره پیدا کردند. در ادامه، تدابیر شدید امنیتى و اقدامات پیشگیرانه نهادهاى امنیتى لبنان این روند را در مرزها تکمیل کرد. شکست عناصر مسلح در حومه دمشق و قلمون و الزبدانى و غوطه شرقى دمشق نیز منجر به این شد که تروریستها دیگر نتوانند از عرسال به‌عنوان گذرگاهى براى تروریستها به داخل خاک سوریه استفاده کنند. شکست داعش در تدمر و القریتین و عقب راندن آن‌ها به سمت عمق صحراى سوریه، رویاى داعش در دستیابى به سواحل دریاى مدیترانه از مسیر عرسال را به‌کلى به باد داد.
بر اساس گزارش‌هاى رسانه‌هاى لبنانى؛ عملیات مقاومت لبنان در شرایطى رخ مى‌دهد که همانند آنچه در عملیات حشد شعبى در عراق شاهد بودیم، برخى از شخصیت‌هاى لبنانى ساز مخالف با اقدامات نظامى حزب‌الله بزنند اما مقاومت نشان داد که حامى لبنان و فاتح اراضى است؛ از سال 2000 که اشغالگران را از جنوب لبنان بیرون راند تا سال 2006 که نوعى بازدارندگى در برابر صهیونیستها ایجاد کرد و در سال 2012 که مانع از تسلط گروههاى تروریستى در مرزهاى لبنان و سوریه شد تا هم‌اکنون که وقت آزادسازى ارتفاعات عرسال رسیده است.
بر اساس گزارش رسانه‌هاى لبنانى تاکنون صدها تروریست کشته شده‌اند. دستاوردها و موفقیت‌هاى رزمندگان حزب‌الله چشمگیر بوده است. تجارب گرانبهاى رزمندگان حزب‌الله در طول سالیان گذشته چه در سوریه چه در نبرد با رژیم صهیونیستى کمک زیادى به سرعت بخشیدن به پیشروى‌هاى آن‌ها کرده است. آن‌ها از سال 2011 در سوریه با تروریستها جنگیده‌اند.
اما آنچه درباره نبرد ارتفاعات عرسال مى‌توان گفت، اوضاع جغرافیایى است به‌گونه‌اى که نبرد را بسیار دشوار مى‌کند. ارتفاعات بیش از 2000 متر از سطح دریا و دشتها و تپه‌ها و غارها و دیگر موانع سبب شده است که تروریستها به‌خوبى بتوانند خود را پنهان کنند و از این موانع طبیعى به نفع خود استفاده کنند. آن‌ها با موشک هدایت‌شونده و ضد زره که به مقدار زیادى از سوى حامیان خود دریافت کرده‌اند با رزمندگان حزب‌الله مى‌جنگند و نیروهاى مقاومت در اراضى لبنان پوشش هوایى ندارند.
نکته دیگر این است که حزب‌الله با گروه تروریستى مى‌جنگد که از تروریستهاى با توان بالاى جنگى برخوردار است و این تروریستها به‌خوبى منطقه تحت اشغال خود را مى‌شناسند.
اما نبرد سنگین روزهاى گذشته به نفع حزب‌الله پیش رفته است و مساحت تحت اشغال جبهه النصره لحظه به لحظه در حال کم شدن است. پیشروى بسیار بیشتر از حد تصور بوده است. تروریستهاى جبهه النصره زیر آتش سنگین مقاومت لبنان در حال فرار به‌سوى واد حمید و شهر الملاهى در خراج عرسال و یا فرار به‌سوى مناطق تحت اشغال داعش هستند. بر اساس برآوردهاى میدانى اگر روند پیشروى‌ها مانند روزهاى گذشته به پیش برود، به‌زودى شاهد شکست جبهه النصره خواهیم بود.
پس از وادى الخیل همه نگاهها به‌سوى منطقه خربه یونین و گذرگاه الزمرانى (نقطه تماس النصره و داعش) و منطقه الحصن الکبیر، شرق خربه یونین از سمت الزمرانى و شمال وادى الدب است. حصن الکبیر پایگاه فرماندهى النصره است و احتمالا ابومالک التلى سرکرده جبهه النصره در این منطقه پنهان شده است.
پس از شکست جبهه النصره آنگاه نوبت آزادسازى مناطق تحت اشغال داعش که وسیع‌تر از مناطق تحت اشغال جبهه النصره است، مى‌رسد. هرچند مناطق تحت اشغال داعش داراى موانع طبیعى بیشترى است که عملیات را سخت‌تر مى‌کند اما هم این‌که از عرسال و اردوگاه آوارگان دورتر است این امکان را به رزمندگان مقاومت مى‌دهد که قدرت مانور بیشتر داشته باشند. در این میان ارتش لبنان وظیفه ممانعت از نفوذ تروریستها به اردوگاه آوارگان سورى و حمایت از شهر عرسال را برعهده دارد و با توپخانه این گروها را زمین‌گیر کرده است. نکته‌اى که در نبرد آزادسازى ارتفاعات عرسال قابل تامل است، حمایت مردمى و حضور آن‌ها در بیمارستانها براى اهداى خون براى زخمى‌شدگان نیروهاى مقاومت و ارتش لبنان است.
* دلایل اهمیت عرسال
منطقه «عرسال» با اکثریت جمعیت سنى در بخش بعلبک از استان بقاع در منطقه کوهستانى شرق لبنان واقع شده و نزدیک به 50 کیلومتر با سوریه مرز مشترک دارد. از زمان شروع بحران داخلى سوریه، بیش از 100 هزار نفر از آوارگان جنگ داخلى سوریه در این منطقه مستقر شده‌اند که بیش از سه برابر جمعیت خود منطقه را شامل مى‌شود که عملاً ترکیب جمعیتى این منطقه را تغییر داده است.
اما «عرسال» زمانى در معادله محاسبات استراتژیک بازیگران منطقه، جایگاه حساسى پیدا کرد که متحدان منطقه‌اى، تروریستها و جریان السمتقبل تصمیم گرفتند از آن براى کمک به گروههاى تروریستى براى ساقط کردن نظام بشار اسد و هم‌چنین ضربه زدن به محور مقاومت استفاده کنند. تصمیم خطرناک المستقبل این بود که با استفاده از کارت گروههاى تروریستى مثل داعش و النصره مى‌خواست علیه حزب‌الله استفاده کند و همین مسأله باعث بحرانى شدن منطقه عرسال شد.
به‌دلیل ضعف شدید ساختار دولت و ارتش لبنان که قادر نیست امنیت را در سراسر کشور تأمین کند؛ به‌صورت سنتى تأمین امنیت مناطق بر دوش طوایف و شبکه‌هاى قدرت در داخل لبنان قرار دارد و بر اساس یک قانون نانوشته، ارتش لبنان بدون هماهنگى با سران طوایف و گروههاى سیاسى که در منطقه داراى اکثریت هستند، کارى نمى‌کند. بر همین اساس چنان‌که حزب‌الله و جنبش شیعى امل تأمین امنیت مناطق شیعه‌نشین را بر عهده دارند، جریان المستقبل نیز با افراد مسلح وابسته به خود مسؤولیت تأمین امنیت مناطق سنى‌نشین لبنان ازجمله منطقه «عرسال» را بر عهده دارد. جریان المستقبل با سوء‌استفاده از این وضعیت و از سال 2011 با شروع بحران سوریه، منطقه عرسال را به‌دلیل وضعیت استراتژیک آن که در نوار مرزى سوریه قرار دارد، تبدیل به پناهگاه گروههاى سلفى تکفیرى تروریستى مخالف نظام بشار اسد کرد و این منطقه عملاً تبدیل به مرکز انتقال سلاح از داخل لبنان به خاک سوریه شد.
این‌راهبرد عملاً زمینه‌ساز گسترش ناامنى سوریه به داخل خاک لبنان و تشدید ناامنى‌ها شد. گروههاى تروریستى مستقر در عرسال غیر از انتقال سلاح به سوریه وظایف دیگرى نیز داشتند و آن برنامه‌ریزى براى انجام عملیات‌هاى تروریستى بر ضد شیعیان و مناطق داخل حریم امنیتى جریان مقاومت بود. به گفته مسؤولان امنیتى حزب‌الله، بسیارى از ماشین‌هاى بمب‌گذارى‌شده و عملیات‌هاى انتحارى طى دو سال گذشته در مناطق مختلف بیروت در منطقه عرسال برنامه‌ریزى شده است. از سوى دیگر بسیارى از تروریستهاى تحت تعقیب دولت لبنان نیز با شرایطى که المستقبل براى تروریستها در عرسال فراهم کرد، روانه این منطقه شدند و عملاً عرسال تبدیل به پایگاه تروریستهاى تبعیدى لبنان شد.
به‌دلیل از بین رفتن کنترل نظامى ارتش سوریه در این سوى مرز نیز عملاً بسیارى از مناطق هم‌مرز با لبنان طى سه سال گذشته به جولانگاه گروههاى سلفى تکفیرى النصره و داعش و سایر گروههاى کوچک تبدیل شده بود که عملاً اگر حزب‌الله و ارتش سوریه به‌صورت جدى در این منطقه وارد نمى‌شدند، خیلى زود غیر از گسترش ناامنى در داخل سوریه، لبنان نیز به سوریه دیگرى تبدیل مى‌شد. این مسأله بارها طى دو سال گذشته از سوى «سید حسن نصرالله» مورد تأکید قرار گرفته که اگر در سوریه جلوى تروریستها را نمى‌گرفتیم، در لبنان باید با آن‌ها روبه‌رو مى‌شدیم.
ورود جدى حزب‌الله به جنگ سوریه، اهمیت منطقه عرسال را در راهبردهاى بازیگران جهانى و منطقه‌اى دوچندان کرد. جریان المستقبل به نمایندگى از عربستان با ورود رسمى حزب‌الله به جنگ سوریه مخالفت کرد و براى ناکامى حزب‌الله در این‌راهبرد، عرسال را در محاسبات خود بیشر مورد توجه قرار داد و جریان انتقال سلاح و تروریستها را به سوریه شدت بخشید. از سوى دیگر استقرار تروریستها در پشت سر رزمندگان حزب‌الله که در جنگ سوریه درگیر بودند، این امکان را به گروههاى تروریستى و حامیان آن‌ها مى‌داد که به‌صورت متناوب با شبیخون به نیروهاى مقاومت مانع تثبیت موقعیت‌هاى فتح‌شده در داخل سوریه شده و نیروهاى حزب‌الله را هدف قرار دهند که یکى از دلایل افزایش شهداى حزب‌الله در جنگ سوریه همین مسأله بوده است.
جریان المستقبل با سوء‌استفاده از این‌راهبرد مقاومت که «سلاح حزب‌الله هرگز در داخل لبنان و علیه لبنانى‌ها به کار گرفته نخواهد شد» و هم‌چنین دانستن این سیاست رسمى حزب‌الله که به‌شدت از جنگ فرقه‌اى و طایفه‌اى در داخل خاک لبنان پرهیز مى‌کند، منطقه سنى‌نشین عرسال را به کمینگاهى براى تقویت جریان‌هاى تروریستى در داخل سوریه، ضربه‌زدن و تضعیف مقاومت و هم‌چنین برهم زدن امنیت داخلى لبنان تبدیل کرد تا از این آب گل‌آلود، شاه‌ماهى خود را صید کند.
از سوى دیگر با توجه به این‌که منطقه عرسال یک منطقه کاملاً سنى‌نشین است و تحت نفوذ جریان المستقبل قرار دارد و این جریان با سردادن شعارهاى فرقه‌اى با دخالت نظامى حزب‌الله در عرسال مخالف بود، دخالت نظامى حزب‌الله در داخل شهر عرسال نیز مى‌توانست به بحرانى شدن اوضاع امنیتى منطقه و شروع مجدد یک جنگ طایفه‌اى بینجامد.
بر همین اساس مقاومت تصمیم گرفت در عرسال بر محور ارتش، مردم و مقاومت تأکید کند. سید حسن نصرالله در این زمینه گفت: «ارتش، ملت و مقاومت براى مقابله با هر تهدیدى مناسب هستند. معادله ارتش، ملت و مقاومت، معادله‌اى پیروزى آفرین و سرکوب‌کننده دشمن است و باید آن‌را از چارچوب محلى آن خارج کنیم.» رهبر حزب‌الله صراحتاً تأکید کرد که ضمن آمادگى مقاومت براى مقابله با تروریستها، قصدى براى ورود به شهر عرسال ندارد اما ارتش باید به مسؤولیت خود در تأمین امنیت این منطقه عمل کند. در این‌زمینه سید حسن نصرالله صراحتاً اعلام کرد که «شهر عرسال باید توسط ارتش از لوث وجود تروریستها پاک شود و در صورتى که دولت از انجام مسؤولیت خود شانه خالى کند، مردم اجازه نخواهند داد حتى یک تروریست هم در عرسال باقى بماند.»
ضعف ذاتى ارتش لبنان و دسته‌بندى‌هاى مختلف در داخل خود ارتش نیز که آن‌را به دو دسته طرفدار مقاومت و طرفدار السمتقبل تقسیم کرده است، نشان مى‌داد که براى آزادسازى عرسال نمى‌توان کاملاً بر ارتش حساب کرد.
بر اساس این‌راهبرد، جریان مقاومت و ارتش سوریه نیز مرحله دیگرى از عملیات پاکسازى رشته‌کوه‌هاى مرزى بین سوریه و لبنان که شامل ارتفاعات عرسال و القلمون نیز مى‌شد را آغاز کرد. سلطه مقاومت بر رشته‌کوه‌هاى شرق لبنان به‌منزله تنگ‌تر شدن حلقه محاصره تروریستها در عرسال تلقى مى‌شود و حزب‌الله با این‌راهبرد، عملاً هم از ورود به شهر عرسال خوددارى کرد و نتیجتاً بهانه را از المستقبل گرفت و هم با همکارى ارتش، راهبرد ناامن‌سازى منطقه را ناکام گذاشت.
همزمان با ورود نیروهاى ارتش به عرسال نیز راهبرد ارتش، مردم و مقاومت عملاً شکل گرفت و مشایخ و بزرگان منطقه عرسال علاوه بر قربانى کردن گوسفند مقابل نیروهاى ارتش، با انتشار یک بیانیه ضمن بیعت با دولت و تأکید بر نقش و اعتماد خود به ارتش لبنان، بر عدم اجازه به هر فرد و گروهى براى استفاده از خاک عرسال و حاشیه آن براى حمله به ارتش و مقاومت لبنان تأکید کردند.
* نتیجه‌گیرى
بر اساس آخرین گزارش‌ها، با استقبال گسترده مردم، یگان‌هاى ارتش لبنان خودروهاى نظامى و گشت‌زنى در تمامى خیابان‌ها و محله‌هاى شهر عرسال مستقر شده و وارد مناطقى شده‌اند که اردوگاه‌هاى آوارگان سوریه در آن‌جا قرار دارد و منطقه عرسال از دو سوى لبنانى و سورى در محاصره کامل ارتش سوریه و حزب‌الله لبنان قرار داشته و ورود و خروج تروریستهاى تکفیرى جبهه النصره، ارتش آزاد، داعش و جبهه اسلامى سوریه از آن تحت هیچ شرایطى امکان‌پذیر نیست.
در صورتى که عرسال و القلمون به‌طور کامل از تروریستها پاکسازى شوند، کانال‌هاى انتقال اسلحه و تروریست نیز در این بخش از نوار مرزى به‌طور کامل مسدود خواهد شد و موازنه قوا در صورت ثابت بودن سایر شرایط، به احتمال زیاد به نفع ارتش سوریه و به ضرر داعش و النصره تغییر خواهد کرد. در لبنان نیز از آن‌جا که عرسال طى سه سال گذشته به کانون برنامه‌ریزى عملیات‌هاى انتحارى علیه مناطق شیعه‌نشین تبدیل شده بود، مى‌توان انتظار داشت که از حجم بمب‌گذارى‌ها، عملیات‌هاى انتحارى و... تا حد زیادى کاسته شود. از سوى دیگر موفقیت تجربه ارتش، مردم و مقاومت مى‌تواند در سایر مناطق لبنان نیز ازجمله در مقابله با رژیم صهیونیستى در صورت تجاوز نظامى دیگر عملیاتى شود.
انتهای پیام/
