تحریم‌های اعمال شده علیه قطر و تاثیرات آن بر دوحه/ واکنش ایران و ترکیه
طی یک هفته گذشته تحریم‌های سنگینی علیه قطر از سوی عربستان و همپیمانان سعودی در منطقه اعمال شده که وضعیت سیاسی- اقتصادی دوحه را با مشکلاتی روبرو کرده است.
به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، شبکه تلویزیونی الحدث روز گذشته (جمعه) گزارش داد که کشورهای عربستان، مصر، امارات و بحرین بیانیه‌ای مشترک در خصوص بحران به وجود آمده با قطر صادر کردند که بر اساس آن، 59 شخصیت و 12 نهاد در قطر در فهرست تروریسم قرار گرفته‌اند. مهمترین این شخصیت‌ها یوسف قرضاوی، روحانی مصری ساکن قطر که از رهبران معنوی اخوان‌المسلمین به شمار می‌رود، عبدالکریم بالحاج فرمانده شورای نظامی طرابلس است. چند سازمان خیریه قطر که در پوشش به گروه‌های تروریستی منطقه از جمله القاعده و جبهه النصره کمک مالی می‌کنند، یک گروه نظامی در بنغازی که از جانب قطر حمایت می‌شود و چند شرکت اقتصادی که آنها نیز به تروریسم کمک مالی می‌کنند نیز در این لیست حضور دارند.
در این بیانیه آمده است که قطر از گروه‌های تروریستی حمایت کرده و به آنها کمک مالی می‌کند.
علاوه بر این اقدامات، در آغاز درگیری سیاسی این چند کشور با قطر که از روز دوشنبه 15 خرداد حالت جدی به خود گرفت، تحریم‌های دیگری نیز شامل دوحه شده بود.
موقعیت قطر این کشور را از نظر جغرافیایی به عربستان وابسته کرده است. بعد از اینکه عربستان در سال 92 بخشی از خاک این کشور را اشغال کرد، قطر مجبور شد همه مراودات زمینی خود را از طریق عربستان دنبال کند.
این کشور سالانه 4 میلیارد دلار مواد غذایی وارد می‌کند که نیمی از آن از کشورهای عربستان و امارات تامین می‌شود. البته بخشی از این مواد غذایی از جمله دام مورد نیاز از خود عربستان تامین می‌شود و سایر محصولات به صورت صادرات مجدد به این کشور می‌رسد. همچنین در سال 7 میلیارد دلار تجارت بین دو کشور را شاهد هستیم که با این بحران ضربه جدی خواهد دید.
با قطع روابط دیپلماتیک که از سوی 4 کشور عربستان، امارات، بحرین و مصر علیه قطر اعلام شد، همه بنادر عربستان نیز به روی کشتی‌های قطری، کشتی‌هایی که پرچم قطر را حمل می‌کنند و حتی کشتی‌هایی که متعلق به شرکت‌ها یا افراد حقیقی قطری هستند، بسته شد. همچنین عربستان دفتر محلی شبکه الجزیره را که متعلق به حکومت قطر است تعطیل و مجوزش را لغو کرد.
امارات متحده عربی نیز، ورود کشتی‌های قطری را به بندر فجیره ممنوع و شبکه‌های متعلق به الجزیره را تعطیل کرد.
این تحریم‌ها به همان علت وابستگی ارضی و مرزی قطر به عربستان بر صنعت هوانوردی این کشور که در حال حاضر دومین شرکت هواپیمایی دنیا است نیز تاثیر منفی گذاشته است.
شرکت هواپیمایی قطر(قطر ایرویز) امروز به 125 مقصد دنیا پرواز مسافری-باری داشته و دارای بیش از 17 هزار نیروی انسانی به صورت مستقیم است که البته بیش از 13 هزارنفر نیز به صورت غیرمستقیم در این مجموعه مشغول به کار هستند. قطر ایرویز در حال حاضر در ناوگان هوایی خود، 130 فروند هواپیمای جت مسافربری و 55 فروند هواپیمای باری دارد.
پروازهای خط هوایی قطر پیش از درگیری با عربستان
قطع رابطه همسایگان عرب قطر با این کشور هواپیماهای قطری را ناچار کرده که مسیر پروازشان را تغییر دهند که در همین خصوص یک مقام ایرانی پیش‌بینی کرده پروازهای عبوری از آسمان ایران حدود که الان 955 پرواز است، 20 درصد رشد کرده و 200 پرواز در روز به آن افزوده شود.
پروازهای خط هوایی قطر پس از درگیری با عربستان
به دنبال قطع رابطه همسایگان با قطر، ارزش ریال قطر نیز در برابر دلار پایین آمده و بانک‌های عربستان و امارات هم اعلام کرده‌اند که مبادلات خود را با بانک‌های قطر متوقف می‌کنند.
محدودیت‌ها از قطع رابطه با قطر فراتر رفته و شهروندان عربستان، مصر، بحرین، امارات، لیبی و یمن از سفر، زندگی یا عبور از مرزهای قطر منع شده‌اند.
کسانی که شامل این محدودیت می‌شوند 14 روز فرصت دارند تا خاک قطر را ترک کنند. شهروندان قطر هم همین اندازه فرصت دارند تا عربستان، امارات و بحرین را ترک کنند.
همچنین نیروهای نظامی قطری از ائتلاف نظامی عربستان علیه یمن اخراج شدند، اگرچه این ائتلاف نمادین بوده و جز تعدادی مزدور سودانی و تعدادی نیروی اماراتی، بقیه ائتلاف تنها نامی روی کاغذ است.
اگر به این موارد، هزینه‌های سیاسی تحریم و مواجهه کشورهای حاشیه خلیج فارس شامل عربستان، امارات و بحرین و نیز برخی کشورهای همپیمان سعودی در منطقه و شمال آفریقا همچون مصر را اضافه کنیم مشخص خواهد شد که قطر برای این ایستادگی در برابر خواسته‌های عربستان هزینه بسیار سنگینی را تقبل می‌کند.
اتهام حمایت قطر از تروریسم از سوی عربستان و آمریکا (که البته مشخص نیست چرا اکنون همه متوجه این موضوع شده‌اند) نیز یک موضوع مهم است که می‌تواند تبعات بین‌المللی سنگینی برای دوحه به همراه داشته باشد. تحریم بین‌المللی و فرستادن پرونده قطر به شورای امنیت از سوی آمریکا و عربستان نیز از جمله احتمالات است.
در چنین شرایطی ترکیه که در خط مشی سیاسی با قطر اشتراک نظر داشته (حمایت هر دو کشور از جریان اخوان در منطقه)، حالا همه تلاش خود را می‌کند تا به نوعی این تحریم‌ها بی اثر شود.
اردوغان در همین خصوص طی سخنانی که روز گذشته(جمعه) انجام شد، بر حمایت ترکیه از قطر در زمینه صادرات غذا و دارو تاکید کرده و گفت: متأسفم اما ما به حمایت همه‌جانبه از قطر ادامه می‌دهیم. ما هرگز شاهد حمایت قطر از سازمان های تروریستی نبوده است.
در بعد اقتصادی ترکیه تلاش داشته با همکاری ایران نیاز غذایی قطر را فراهم کند. در همین راستا پروازها از ترکیه به قطر افزایش یافته و سه بندر در جنوب ایران برای مبادلات تجاری از ایران و از طریق ایران به کمک به شرایط قطر در نظر گرفته شده است.
ترکیه همچنین پایگاه نظامی خود در این کشور را توسعه داده و تعداد نیروها و مستشاران نظامی خود را از 130 نفر به 5 هزار نفر افزایش داده و در تفاهمنامه آنکارا- دوحه ذکر شده که این نیروها علاوه بر آموزش نیروهای نظامی قطر، این کشور را در مقابل کودتا و تهاجم نظامی حمایت خواهند کرد.
گزارش از علی حیدری
انتهای پیام/
