علم‌الهدی: مسائل تعلیم و تربیت باید اولویت‌بندی شود
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: اگر بخواهد کار ماندگاری شکل بگیرد باید شبکه مسائل تعلیم و تربیت استخراج، دسته‌بندی و اولویت‌بندی شود.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، جمیله علم الهدی رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در رونمایی از کتاب درآمدی بر تربیت دینی براساس حکمت متعالیه نوشته ابراهیم راستیان که در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد، گفت: برای ورود به بحث تعلیم و تربیت کمی دیر شده است و به این جهت این کتاب هم درآمدی بر مباحث تربیتی است و از چند جهت باید وضعیت مشخص شود. یکی از آنها همانطور که نویسنده کتاب اشاره کرده‌اند منابع فلسفی در عرصه تربیت، متعدد است. شاید یکی از منابعی که بسیار مورد غفلت در این حوزه واقع شده است خود کتاب مقدس و روایات است.
وی افزود: این بسیار اثرگذار است که کتب فلسفی فهمیده شود و در راستای تفسیر آیات و روایات به کار گرفته شود.
رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت گفت: در منابع دینی مباحثی برای تربیت وجود دارد که من یقین دارم در حکم متعالیه یافت نمی‌شود. در بعضی از مسائل تربیتی حکمت متعالیه سکوت کرده است، در حالی که در همان مسئله آیات و روایات صریحاً و تفسیلا به آن موضوع پرداخته‌اند.
رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به این که یکی دیگر از بخش‌هایی که باید به آن توجه شود قلمروی مسائل است، عنوان کرد: حوزه مسائل تربیتی بسیار وسیع است و استقراء ناقص مسائل و دسته‌بندی آنها بسیار مورد نیاز پژوهشگران عرصه تعلیم و تربیت است.
وی با بیان این که اگر یک رسالت بخواهیم برای پیامبران ترسیم کنیم، که به شیعیان انتقال پیدا کرده یقیناً مسائل تربیت است، عنوان کرد: حتی تشکیل حکومت هم برای تربیت و رشد انسان‌ها است. حضرت امام فرمودند حکومت برای تربیت انسان‌ها است.
علم‌الهدی گفت: برخلاف جهت تمدن جدید که توسعه را اصل گرفته و تربیت را مسئله فرعی می‌داند، باید تربیت محور امور قرار گیرد و مفهوم توسعه و پیشرفت در ذیل آن تعریف شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: اگر بخواهد کار ماندگاری شکل بگیرد باید شبکه مسائل تعلیم و تربیت استخراج، دسته‌بندی و اولویت‌بندی شود.
وی با اشاره به اینکه ورود از مبانی یکی از ویژگی‌های بارز کتاب تربیت دینی است، افزود: لازم است که در کار دیگری، ورود از منظر مسائل نیز بشود که می‌تواند شیوه مکمل برای ورود از منظر مبانی باشد. البته اگر مبانی را داشته باشیم می‌توانیم مسائل را تشخیص دهیم، اما اگر مبانی را نداشته باشیم ممکن است در شناخت مسائل دچار اشتباه شویم.
علم‌الهدی در توضیح این مطلب افزود: ممکن است مسئله‌ای، مسئله ما نباشد و وارداتی باشد مثلاً برنامه درسی، متمرکز باشد یا غیر متمرکز این مسئله وارداتی است و متاسفانه کلی از تحقیقات کشور نیز در پیرامون این مسئله انجام می‌شود، اما مسئله، مسئله ما نیست، علی‌رغم اینکه سال‌ها در این زمینه مطلب نوشته می‌شود و تدریس می‌شود.
رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: اگر با توجه به مبانی مسائل توجه کنیم مسائل را بهتر می‌فهمیم و فریب مسائل وارداتی را نمی‌خوریم.
وی با اشاره به این که یکی از مسائل بسیار جدی در حوزه تعلیم و تربیت آموزش ارزش‌ها است، گفت: یادگیری ارزش‌ها (مخصوص در دوران کودکی) یکی از مسائل کلیدی است، که بسیاری از مسائل اجتماعی پیرامون آن شکل می‌گیرد، مثلاً اعتیاد، طلاق و... به مسئله یادگیری ارزش‌ها بر می‌گردد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی افزود: هر مسئله‌ای از مسائل اجتماعی را اگر محور قرار دهیم به مسئله یادگیری ارزش‌ها گره می‌خورد و این یادگیری ارزش‌ها جایی مطرح است که مسئله باور مطرح است، باوری که اساس عمل قرار می‌گیرد. مثلاً آموزش ارزش حیاء یکی از مسائل جدی کشور است و هیچکس هم باور ندارد که این مسئله، مسئله اصلی آموزش است و همین عدم آموزش حیاء بسیاری از بحران‌های اجتماعی را برای ما ایجاد کرده است.
علم‌الهدی با اشاره به این که قلمروی دیگری که باید به آن توجه شود مسئله روش است، گفت: ما یکسری از دسته‌بندی‌های سنتی داریم که براساس آن ارزش‌گذاری می‌کنیم و براساس آن ارزش‌گذاری‌ها موضع می‌گیریم. مثلاً موضع می‌گیری که روش تجربی را قبول نداریم، اما وقتی که تاریخچه علمای خودمان را نگاه می‌کنیم می‌بینیم که به روش تجربی خیلی بهاء می‌دهند و خیلی از مطالعاتشان تجربی بوده است.
وی با اشاره به این که یکی از مواردی که به نظر بیشتر به آن توجه شود مسئله روش‌های شهودی است، گفت: روش‌های شهودی و به خصوص نتیجه‌گیری‌هایی که در کتاب تربیت دینی به آن اشاره شده است بسیار جایگاه مهمی دارد اما دانش شهود مبتنی بر تعریف خاصی از عقلانیت است. در حالی که اگر ما اکنون به دانش شهودی بپردازیم قبل از اینکه ملاک‌های اعتباربخشی آنها را تامین کنیم به مشکل بر می‌خوریم و از قضا گرایش به چنین روش‌های شهودی بسیار زیاد شده است. اتفاقاً فیلسوفان آلمانی هم به این روش علاقمند شده‌اند، اما بین شهودی که آنها می‌گویند با شهودی که فلاسفه مسلمان مطرح کرده‌اند تفاوت اساسی وجود دارد.
رئیس کمیسیون تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به این که مسئله معرفت النفس موجب شهود ضروری می‌شود، گفت: اما این که چگونه موجب شهود ضروری می‌شود طبق آیات و روایات مسئله ترس و رنج است. در کنار تفکر که تمدن جدید و تمدن اسلامی به آن تاکید می‌کند، مسئله دیگری داریم که از آن به عنوان ترس و رنج یاد می‌شود. ترس و رنج دو موردی بوده که قرآن و روایت به شدت بر روی آن تاکید کرده‌اند و اکثراً در عرصه تعلیم و تربیت مورد غفلت قرار می‌گیرد.
علم‌الهدی افزود: معرفت النفس در شرایط ترس و رنج اتفاق می‌افتد، اما متاسفانه در این عرصه کاری نشده است و به آن پرداخته نشده است. عموماً اعتبارسنجی روش‌های شهودی مورد توجه قرار نمی‌گیرد که این مسئله می‌تواند برای جامعه دینی یک خطر محسوب شود.
انتهای پیام/
